همزمان با فرارسیدن روز «پذیرش» برجام، ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا دستور آمادگی برای لغو تحریم‌ها علیه ایران در روز «اجرا» را صادر کردند. از سوی دیگر فدریکا موگرینی، هماهنگ‌کننده سیاست‌ خارجی اتحادیه اروپا و محمد‌جواد ظریف، وزیر امور‌خارجه ایران در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هر دو طرف به تعهدات خود در اجرای برجام متعهد هستند. بر اساس این بیانیه، کمیسیون مشترک ایران و گروه 1+5 امروز –دوشنبه- براساس توافق قبلی تشکیل جلسه می‌دهد تا اقدامات لازم را در این چارچوب انجام دهد. پیش از انتشار این بیانیه، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا از دولت این کشور خواست «تمام اقدامات لازم برای اطمینان یافتن از اجرای موثر و سریع تعهدات آمریکا مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک بر اساس قوانین ایالات‌متحده» انجام شود. اتحادیه اروپا هم دیروز با صدور بیانیه‌ای همه تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را -مشروط به اعلام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مبنی بر انجام تعهدات از سوی ایران- لغو کرد. ساعاتی پیش از این هم آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای خبر داد که ایران پروتکل الحاقی را به‌طور داوطلبانه اجرا می‌کند. روز «اجرا» روزی خواهد بود که آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اعلام کند که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است.

گروه دیپلماسی: به دنبال دستور رئیس‌جمهور آمریکا و اتحادیه اروپا مبنی برلغو تحریم‌های ایران، شمارش معکوس برای آغاز لغو تحریم‌هایی که سال‌هاست علیه ایران اعمال می‌شود، آغاز شد. شب گذشته باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا دستور آمادگی دولت این کشور برای برداشته شدن تحریم‌های ایران را در راستای اجرای توافق برجام صادر کرد. اتحادیه اروپا و آمریکا روز یکشنبه 26 مهرماه در پایان فرصت 90 روزه بررسی برجام در پایتخت‌های کشورهای ایران و 1+5 دستور قانونی لغو تحریم‌ها علیه ایران را صادر کردند. روز یکشنبه از سوی دو طرف «روز تصویب» نام‌گذاری شد و از روز دوشنبه اقدامات برای عملیاتی ساختن برجام شروع می‌شود.

همچنین در فرمان اوباما اجرای رفع تحریم‌های مربوط به انرژی هسته‌ای ایران منوط به تایید اجرای تعهدات ایران از سوی وزیر خارجه آمریکا شده است. در متن فرمان رئیس‌جمهور آمریکا از دولت این کشور خواسته شده که تمام اقدامات لازم برای اطمینان یافتن از اجرای موثر و سریع تعهدات آمریکا مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک بر اساس قوانین ایالات متحده انجام شود. همزمان اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیه‌ای، همه تحریم‌های اقتصادی مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را لغو و اجرایی شدن لغو آنها را به زمان اعلام آژانس مبنی بر ایفای تعهدات ایران موکول کرد. به این ترتیب گام دوم پس از دستیابی به توافق هسته‌ای، با لغو تحریم‌های اروپا و آمریکا علیه ایران برداشته شد و اکنون ایران باید اقداماتی را که متعهد به انجام آن بود، عملیاتی کند. سیدعباس عراقچی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه تاکید کرد که تحریم‌ها عملا از روز اجرایی شدن برجام و انجام تعهدات ایران برداشته می‌شود. همچنین علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز گفت که به احتمال قوی ایران اقدامات خود در چارچوب برجام را طی هفته آینده شروع خواهد کرد.

بیانیه مشترک موگرینی و ظریف

فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هر دو طرف به تعهدات خود جهت اجرای برجام متعهد هستند. به گزارش «ایسنا» بر اساس این بیانیه، کمیسیون مشترک ایران و گروه 1+5 امروز بر اساس توافق قبلی تشکیل جلسه خواهد داد تا اقدامات لازم را در این چارچوب انجام دهد. همچنین در این بیانیه قید شده آژانس تدابیر لازم را برای نظارت بر راستی‌آزمایی درنظر می‌گیرد.

متن بیانیه

امروز «روز تصویب» برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در خصوص برنامه هسته‌ای ایران است. این نتیجه تکمیل موفقیت‌آمیز بررسی برجام توسط نهادهای قانونگذاری کشورهای ما است. این نقطه عطف دیگری است که ما را یک گام دیگر به آغاز اجرای برجام، که قویا به آن متعهد هستیم، نزدیک‌تر می‌سازد. ما زمان‌بندی در نظر گرفته شده در برجام را رعایت کرده‌ایم که بیانگر اراده جمعی ‌ما برای پایبندی به مفاد آن است. اکنون ایران اجرای تعهدات خود در زمینه هسته‌ای را با هدف تکمیل کامل و مؤثر آنها آغاز خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز مقدمات لازم برای نظارت و راستی‌آزمایی این گام‌ها را انجام خواهد داد. امروز اتحادیه اروپایی چارچوب قانونی لازم برای برداشتن تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای را تصویب کرد. این قوانین در «روز اجرایی شدن» برجام، همزمان با اجرای اقدامات هسته‌ای توافق شده توسط ایران و راستی‌آزمایی آنها از سوی آژانس، لازم‌الاجرا خواهد شد. امروز ایالات‌متحده برای توقف اعمال تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای کنگره همچنان که در برجام مشخص شده است، اقدام می‌کند. این اقدام از روز اجرایی شدن برجام، زمانی که آژانس اجرای اقدامات هسته‌ای توافق شده توسط ایران را راستی‌آزمایی کند، لازم‌الاجرا خواهد شد و نیز دستور اتخاذ تمامی تدابیر مقتضی دیگر برای توقف اعمال تحریم‌ها، شامل لغو دستورات اجرایی و صدور مجوز فعالیت‌ها همچنان که در برجام مشخص شده است، صادر می‌شود. به‌منظور فراهم ساختن هرچه بیشتر زمینه‌های لازم برای اجرای برجام، کمیسیون مشترک پیش‌بینی شده در برجام اولین نشست خود در سطح مدیران سیاسی را در تاریخ 27 مهر در وین برگزار خواهد کرد. همه طرف‌ها کماکان قویا متعهد هستند که اجرای برجام در سریع‌ترین زمان ممکن را تضمین کنند. به این منظور، ما همه آمادگی‌های لازم را فراهم خواهیم کرد.

هیات مذاکره‌کننده‌ ایران به وین رفت

از سوی دیگر سیدعباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری برجام در وزارت خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران شب گذشته برای شرکت در کمیسیون مشترک بررسی برجام ایران و 1+5 راهی وین شد. به گزارش «ایسنا»، کمیسیون مشترک پیگیری برجام امروز در وین در سطح معاونان وزیران خارجه ایران و 1+5 برگزار می‌شود. سیدعباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای کشور و مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه در راس هیات ایرانی شرکت‌کننده در این کمیسیون قرار دارند. همچنین حمید بعیدی‌نژاد، رضا نجفی، بهروز کمالوندی، پژمان رحیمیان و سه تن از کارشناسان وزارت خارجه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را همراهی می‌کنند. در عین حال تعدادی از اعضای تیم مذاکره‌کننده از روزهای قبل به وین رفته‌اند.

روز تصویب

سیدعباس عراقچی روز گذشته تاکید کرد: اتحادیه اروپا تمام تحریم‌های اقتصادی را لغو خواهد کرد و آمریکا نیز تحریم‌های مربوط به دستورات اجرایی رئیس‌جمهور را لغو کرده و اجرای تحریم‌های مربوط به کنگره را متوقف خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه با اشاره به اینکه لغو تحریم‌ها دو مرحله دارد، گفت: «مرحله اول به‌طور رسمی توسط شورای وزیران انجام خواهد شد و زیرساخت لغو تحریم‌ها صورت می‌گیرد؛ اما اجرای آن در مرحله دوم رخ خواهد داد؛ مرحله‌ای که طرفین اقدامات خود را انجام داده و اجرای این قانون لغو تحریم روزی خواهد بود که به‌عنوان روز اجرایی شدن شناخته می‌شود.» عراقچی با اشاره به اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند، گفت:«ما یکسری اقدامات را در فردو، نطنز و اراک انجام خواهیم داد و آنها نیز مشغول تهیه یکسری پیش نویس‌ها و دستورالعمل‌ها برای شرکت‌ها و کمپانی‌ها و همچنین مکاتبات نامه‌های لازم در این زمینه خواهند شد.»

آغاز اقدامات ایران از هفته آینده

همزمان علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که به احتمال قوی ایران می‌تواند اقدامات خود را در چارچوب برجام طی هفته آینده شروع کند. علی‌اکبر صالحی، در گفت‌و‌گو با «ایسنا» گفت: «برای شروع اقدامات هسته‌ای مربوط به ایران در چارچوب برجام تا الان زمان دقیق و مشخص نداریم و البته زمان شروع این اقدامات را رئیس‌جمهوری تعیین می‌کند.»صالحی در پاسخ به اینکه تاخیر در شروع اقدامات از سوی ایران در حالی که اتحادیه اروپا و آمریکا دستور لغو و توقف تحریم‌ها را صادر کرده باشند، مشکل آفرین نیست؟ گفت: «برای 1+5 تفاوتی نمی‌کند که ایران طی یک یا سه ماه اقدامات خود را انجام دهد.» همچنین به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، صالحی به موضوع تبادل سوخت با روس‌ها اشاره کرد و گفت: «تقریبا عمده مراحلش را پشت سر گذاشته‌ایم و در ازای سوخت غنی شده، مواد اولیه اورانیوم طبیعی خواهیم گرفت که این گام و امتیاز بسیار بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران است.» رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که‌ با این اقدامات عملا وارد عرصه کلوپ هسته‌ای شده‌ایم؛ از این منظر که می‌توانیم فرآورده غنی شده اورانیوم را صادر و مابه ازای آن، مواد اولیه دریافت کنیم.

اجرای پروتکل الحاقی

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران رسما به آژانس اطلاع داده از روز اجرای توافق به‌صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا می‌کند. به گزارش خبرگزاری فارس، در تاریخ 18 اکتبر 2015 (26 مهر)، جمهوری اسلامی ایران به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده است که از روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک به‌صورت مشروط پروتکل الحاقی را در توافقات پادمانی به کار برده است و تصویب آن را به مجلس موکول می‌کند و به‌صورت کامل کد اصلاح شده 1/ 3 ترتیبات جانبی توافقات پادمانی را اجرا خواهد کرد.

اعلام زمان لغو تحریم نفتی ایران

همچنین به گزارش خبرگزاری تسنیم، خبرگزاری بلومبرگ طی گزارشی نوشت که تحریم‌های نفتی در روز اجرای برجام برداشته خواهد شد و مقامات آمریکایی گفته‌اند که رسیدن به این مرحله از روز تصویب (یعنی 18 اکتبر) حداقل ۲ ماه زمان می‌برد. خبرگزاری رویترز نیز با بیان اینکه تهران باید به توافق تاریخی هسته‌ای برای اجرایی شدن لغو تحریم‌ها عمل کند، به نقل از مقامات آمریکایی نوشت: «برداشته شدن تحریم‌ها دست کم تا پایان سال جاری میلادی تحقق می‌یابد.»

کری: ایران به تعهدات خود عمل کرده است

از سوی دیگر جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در یادداشتی تاکید کرد که ایران در طول روند مذاکرات هسته‌ای به تعهدات خود عمل کرده است و اکنون نیز تمام دلایل برای پایبندی به تعهداتش طبق توافق هسته‌ای دارد. به گزارش «ایسنا» جان کری در یادداشتی با عنوان « سیاست خارجی آمریکا در دنیای در حال تغییر» که در پایگاه اینترنتی این وزارتخانه منتشر شده است، نوشته است: «این توافق در نتیجه سال‌ها دیپلماسی سخت به دست آمد که فراتر از دو دوره ریاست‌جمهوری بوده است. ما اکنون به سمت مرحله اجرا حرکت می‌کنیم و ضروری است که هوشیاری، رویکرد متحد و هدف مشترک خود را حفظ کنیم.»

تحریم‌ها تا ژانویه باقی می‌ماند

همچنین فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان نیز که برای شرکت در نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ در تهران به سر می‌برد روز گذشته در جمع خبرنگاران گفت که تحریم‌های ایران با توجه به اینکه قدرت‌های جهانی می‌خواهند ببیند، ایران به تعهداتش طبق توافق هسته‌ای عمل می‌کند یا نه، تا ماه ژانویه باقی خواهند ماند.