حال و هوای پارلمان بخش خصوصی در نخستین روز اجرای برجام، متفاوت بود. چراغانی و سبدهای گل به همراه خوش و بش‌های فعالان اقتصادی، حاکی از پایان یافتن انتظار تجاری بود که روزهای سختی را گذرانده‌اند و با گذر از مسیرهای پر پیچ و خم بسیار به حیاتشان ادامه داده‌اند. حال با لغو تحریم‌ها، همدیگر را در آغوش می‌گیرند و تبریک می‌گویند. تبریک به خاطر 12 سال استقامت. در اولین روز شکست حصر اقتصادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در جمع اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران حاضر شد تا امید بخش خصوصی به بهبود شرایط را دو چندان کند. وعده محمدرضا نعمت‌زاده مبنی بر آغاز روابط بانکی در آینده نزدیک نیز ناشی از همین امر بود. از سویی رئیس اتاق بازرگانی ایران هم از گشایش هزار «ال‌سی» در بانک‌های سراسر کشور همزمان با اجرایی شدن برجام خبر داد و عنوان کرد که 14 فقره «ال‌سی» به ارزش100 میلیون یورو فقط در بانک صنعت و معدن باز شده است. جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در حالی همزمان با اولین روز لغو تحریم‌ها برگزار شد که در آغاز این نشست، محسن جلال‌پور، رئیس اتاق ایران از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران خواست یک دقیقه بایستند و به افتخار موفقیت ایران در به نتیجه رسیدن برجام، تیم مذاکره‌کننده را تشویق کنند.

رئیس اتاق ایران با اشاره به قرائت بیانیه مشترک ایران و 1+5 درباره اجرایی شدن برجام گفت: برجام را نباید پایان راه اصلاح اقتصادی ایران دانست، بلکه قدمی آغازین برای اصلاح صحیح اقتصادی است. جلال‌پور در ادامه گفت: ما اکنون بیش از سال 92 به آینده اقتصاد ایران امیدواریم و باور داریم تدبیر در کشور جاری است. همه دغدغه‌های کشور راه‌حل اقتصادی دارد، ‌اما معضلات مختلف حل نمی‌شود مگر اینکه اقتصاد به مسیری درست سوق داده شود. جلال‌پور با بیان اینکه رونق اقتصاد فقط با تامین سرمایه ممکن می‌شود، اضافه کرد: امروز باید بخش خصوصی با تامین و جذب سرمایه وارد عرصه اقتصاد شود. وی در ادامه بر اهمیت رونق کسب‌وکار تاکید کرد و گفت: در طول دو سال گذشته با همه مشکلات توانسته‌ایم فضای کسب‌وکار را بهبود بخشیم؛ اما تا نقطه مطلوب فاصله داریم. اگر امروز این فرآیند آغاز شود مردم موتور محرکه آن خواهند بود. باید با اقتصاد درون‌زا و برون‌نگر همه مردم را به صحنه بیاوریم. جوان پرشوری که از دیوار سفارت بالا می‌رود یا خبرنگاری که علیه سرمایه‌گذاری و کارآفرینی می‌نویسد اگر بداند هزاران فرصت شغلی را از هموطنانش می‌گیرد، هرگز این کار را نخواهد کرد. رئیس اتاق ایران در ادامه با انتقاد از اینکه هنوز استراتژی معین برای توسعه نداریم، گفت: بخش خصوصی ایران، تلاش دولت و تیم مذاکره‌کننده را دستاوردی بزرگ دانسته و خود را موظف به اقداماتی برای ادامه مسیر و تغییر پارادایم کشور می‌داند. وی تصریح کرد: از حاکمیت انتظار می‌رود با توجه به اقتصاد، فضایی برای رقابت سالم و آزاد فراهم کند. امروز باید همه ما نگاه به شرایط جدید اقتصادی و توسعه پایدار بر مبنای اقتصاد مقاومتی و متکی به مردم داشته باشیم. جلال‌پور همچنین به گزارش جدید صندوق بین‌المللی پول درباره نرخ رشد اقتصادی ایران اشاره کرد و گفت: صندوق بین‌المللی پول نرخ رشد اقتصادی ایران در پنج سال آینده را بین چهار تا 5/ 5 درصد پیش‌بینی کرد. این صندوق امیدوار است بنگاه‌های ایران شاهد افزایش سرمایه‌گذاری و بهره‌وری باشند.

موقع قرائت بیانیه اشکم جاری شد

در ادامه این نشست، محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در جمع فعالان اقتصادی حضور یافت و گفت: این روز به یادماندنی را تبریک می‌گویم. یقین دارم اثرات این رخداد در آینده بیشتر مشخص می‌شود و ان‌شاءالله از نتایج آن بهره‌مند می‌شویم. وی ادامه داد: من از نزدیک شاهد بودم شما فعالان بخش خصوصی برای خرید و فروش کالا چه زحماتی متحمل شدید؛ امیدوارم روزهای خوبی را باهم تجربه کنیم. نعمت‌زاده سپس درباره سختی مذاکرات گفت: در طول این مدت،گاهی حتی آقای ظریف که بسیار مصمم بود، با فشارهای داخلی می‌گفت نمی‌دانم چه می‌شود. به مجلس احضار می‌شد و بعد به هیات دولت می‌آمد، رنگش پریده بود. اما هنگامی که چهره شاداب ایشان را موقع قرائت بیانیه مشترک وی و موگرینی دیدم، اشکم جاری شد. آقای کری هم خطاب به جامعه داخلی خود و بعضی جوامعی که نگرانی‌هایی دارند صحبت کردند. امیدواریم همه ما به‌ویژه شما فعالان اقتصادی از ثمره مذاکرات بهره‌مند شویم. وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه خطاب به بخش خصوصی گفت: توپ در زمین شماست و ما هم در خدمت شما هستیم. موانع و بهانه‌ها برطرف خواهند شد. ان‌شاءالله ظرف چند هفته روابط بانکی برقرار می‌شود. وی بیان کرد: باید با هم در جهت استفاده از این شرایط و پیاده کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تلاش کنیم. من سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را چند بار خوانده‌ام. لازم نیست دنبال چیز دیگری برویم. اصول اقتصاد مقاومتی چکیده تجربه چند سال حکومت اسلامی است. در تمام زمینه‌ها باید از این سیاست‌ها استفاده کنیم.

نعمت‌زاده تصریح کرد: با کار مداوم و شبانه‌روزی خوشبختانه کارهای خوبی انجام شده که خلاصه آن را تقدیم دولت کرده‌ایم. جزئیاتش در برنامه هم آمده است. ما سعی کردیم در این برنامه به این بپردازیم که چه باید کرد. اقدامات عملی را مشخص کرده‌ایم و خلاصه آن را در سایت می‌گذاریم. تقاضا می‌کنم دوستان ببینند و نظرشان را بگویند. هدف کلی این است که در آخر این 10 سال کشور از نظر رشدیافتگی به سطح کشورهای نوظهور صنعتی برسد. بعید است بتوانیم به کشورهای صنعتی برسیم؛ اما می‌توانیم به کشورهای نوظهور برسیم. وی با اشاره به هدف‌گذاری رشد هشت درصدی اقتصادی برای ایران گفت: خیلی‌ها می‌گویند رشد هشت درصدی غیرممکن است اما ببینیم این ملت چگونه آن را ممکن می‌کند. نعمت‌زاده در ادامه خطاب به بخش خصوصی عنوان کرد: بیاییم کمبودهای همدیگر را بپوشانیم. در روانشناسی ثابت شده اگر مواردی را تکرار و تلقین کنیم همان حاصل می‌شود. اگر ناامیدی را در پیش بگیریم همه ناامید می‌شویم. اما اگر امیدواری را پیشه کنیم، موفق می‌شویم. وی یادآور شد: کسانی یک سال پیش می‌گفتند این مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد، حال می‌گویند این روند ادامه نمی‌یابد. خطاب به آنها باید گفت این پیش‌بینی شما هم محقق نمی‌شود. کشور جز از طریق توسعه به جایی نمی‌رسد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین به بخش خصوصی گفت: باید یاد بگیریم، یاد بدهیم و کمک کنیم و کشور را بسازیم. شما پارلمان بخش خصوصی هستید. اما من هم از متن بخش خصوصی آمده‌ام. امیدواریم تمام مسوولان خود را جای مردم و بخش خصوصی بگذارند. قطعا باید مردم را محور قرار دهیم. نعمت‌زاده در ادامه گفت: ارزش پول ملی به این نیست که دودستی نگهش داریم، به تولید ملی و توانمندی اقتصاد ما بستگی دارد. در دولت سازندگی دوستان را به استفاده از ارز آزاد تشویق کردیم. آنها که این کار را کردند موفق شدند. در این کشور نرخ ارز غیرواقعی است ما نباید چیزهای غیرممکن بخواهیم. نعمت‌زاده همچنین به بحث الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی اشاره کرد و گفت: درباره این الحاق ما مشکل فنی نداریم. موضوع سیاسی است و اگر آمریکا وتو کند به نتیجه نمی‌رسد. اخیرا ما با سوئیس صحبت کردیم که رژیم تجاریمان را با آنها مرور کنیم. باید همزمان با کشورهای دیگر به‌صورت دوجانبه صحبت کنیم. یکی از مقامات سازمان اخیرا به من گفت بعید می‌دانم دیگر مخالفت شود. این حرف نشان می‌دهد پیش از این مخالفت‌هایی وجود داشت. وی متذکر شد: برای بخش صنعت هم الحاق به WTO نگرانی ندارد. در کل صنعت هیچ نگرانی نمی‌بینم. به اندازه کافی ابزار و استثناهایی هست که ما از آنها استفاده کنیم؛ ولی باید آماده رقابت با جهان شویم. نعمت‌زاده تصریح کرد: نفت تهدید است؛ اما تجار و صنعتگران باید به‌عنوان یک فرصت و توفیق اجباری استفاده کنند. باید از فضا بهره ببریم و خود را رقابت‌پذیر کنیم و روی تشک‌های رقابتی خارج از کشور مسابقه بدهیم. نباید در شهر و برزن خودمان بمانیم و از خود تعریف کنیم. 

علی‌محمد ابویی، یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، در این نشست طی درخواستی عنوان کرد: تخلفات حوزه‌های مختلف توسط اتاق جمع‌آوری شود. ابویی همچنین عنوان کرد: 20 نماینده دولتی در اتاق بازرگانی تنها محدود به نمایندگان وزارت صنعت و جهاد کشاورزی نباشد و از نهادهای دیگری مانند قوه قضائیه نیز در این ترکیب حضور داشته باشند. در ادامه مسعود گلشیرازی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، مواردی را پیرامون لزوم اجرای صحیح قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر عنوان و تصریح کرد: گاهی در اجرای این قانون، به متن صریح قانون توجه نمی‌شود که این موضوع باید مورد توجه مسوولان امر قرار گیرد. وی همچنین مواردی را پیرامون برخی از مواد این قانون عنوان کرد و خواستار حمایت عملی از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دقت نظر اتاق بازرگانی در استیفای حقوق اعضای خود شد. اسفندیار امیدبخش، نماینده تام‌الاختیار در WTO نیز در این نشست خاطرنشان کرد: امیدوارم آغاز مذاکرات برای الحاق به WTO تا پایان سال 94 کلید بخورد. امروز تدوین استراتژی توسعه صنعتی به شدت مورد توجه قرار گرفته، چرا که پیوستن به (WTO) منوط به تهیه این سند و ارائه آن است. نقشه راه پیوست به سازمان تجارت جهانی شامل 54 ایستگاه است که ما در ایستگاه اول آن قرار داریم. وی در ادامه تصریح کرد: باید دغدغه اصلی خود را به شروع پیمودن مسیر الحاق، معطوف کنیم. ایران باید در این وادی قدم برداشته و بدانیم که طولانی‌تر شدن زمان الحاق به نوع رفتار و برخوردهای کشورمان بستگی دارد. همچنین باید توجه داشته باشیم که از این پس در تصویب قوانین، لازمه‌های سازمان تجارت جهانی را نیز در نظر بگیریم و قوانینی را تصویب نکنیم که خلاف معیارهای WTO باشد. 

در ادامه نیز محمدصادق ضیایی‌بیگدلی، قائم مقام سازمان توسعه تجارت ایران، درباره الحاق ایران به WTO اظهار کرد: از زمانی که فرآیند الحاق شروع می‌شود جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای کشور رخ می‌دهد. وی اضافه کرد: هیچ‌گاه در ایران تعرفه‌ها اثر حمایتی قابل‌توجهی نداشته است. درباره نحوه مدیریت چالش پایین آوردن تعرفه‌ها باید توجه کرد که لازم نیست با الحاق تعرفه‌ها صفر شوند. می‌توان در بعضی موارد حتی با چانه‌زنی بعضی تعرفه‌ها را هم بالا برد. البته پیشنهاد تعرفه خیلی بالا هم منجر به طولانی شدن مذاکرات الحاق می‌شود، ولی تعرفه‌ها قرار نیست صفر شوند. رئیس اتاق بازرگانی ایران در پایان این نشست از گشایش14فقره «ال‌سی» به ارزش صد میلیون یورو از روز گذشته در بانک صنعت و معدن خبر داد و گفت: همزمان با اجرایی شدن برجام هزار ال‌سی در بانک‌های سراسر کشور گشایش یافته است. وی از پیش‌بینی هزار میلیارد تومان اعتبار برای جوایز صادراتی در بودجه سال آینده خبر داد و گفت: وزیر صنعت این موضوع را تایید کرده و امیدواریم سال آینده اجرایی شود. جلال‌پور همچنین با اشاره به اجرایی شدن برجام گفت: روز سه‌شنبه با همکاری دبیرخانه سه اتاق بازرگانی، تعاون و اصناف در سالن اجلاس سران جشنی برپا می‌شود که میزبان رئیس‌جمهور و وزرای اقتصادی خواهیم بود.