ضربه چین به بازار جهانی فولاد

حال و روز بازار فولاد همچون سایر بازارهای کالایی چندان مساعد نیست، چرا که مدتی است بازار نفت به‌عنوان دماسنج اقتصاد جهانی که نبض بازارها را در دست دارد با افت و خیزهای بسیاری روبه‌رو است و عمدتا در سراشیبی نزول حرکت کرده است. از سوی دیگر شرایط اقتصادی چین نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده اغلب بازارهای کالایی، چندی است از مسیر رشد خارج شده و کاهش‌های متوالی را در کارنامه خود ثبت کرده است. در این میان، یکی از مهم‌ترین‌ بازارهایی که تحت تاثیر اوضاع اقتصادی اژدهای زرد قرار دارد، بازار فولاد است که تاثیر دوجانبه‌ای بر سنگ‌آهن دارد.

در مدت اخیر، دولت چین در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و کمک به بهبود نرخ رشد اقتصادی، اقدام به اجرای تصمیمات چندسویه‌ای گرفت که از این میان می‌توان به کاهش واردات از یکسو و اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان داخلی برای افزایش میزان تولیداتشان از سوی دیگر اشاره کرد. البته از چند هفته گذشته و در پی استمرار روند نزولی نرخ رشد اقتصادی چین و نیز عدم تطابق سود حاصل از تولید به‌دلیل تفاوت بالای هزینه‌های تولید با قیمت کنونی بازارهای جهانی، بسیاری از تولیدکنندگان فولاد چین اقدام به کاهش تولیدات خود کرده‌‌اند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از شبکه سی.ان.بی.سی (CNBC)؛‌ بنابر جدیدترین گزارش‌های رسمی، میزان تولید فولاد جهانی در ماه گذشته میلادی افتی نزدیک به 4/ 4 درصد را تجربه کرده که رقم بالایی است. همچنین حجم تولید فولاد جهانی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی کاهش‌های شدیدی بیش از 3 درصد را ثبت کرده است. فولاد بیشترین استفاده را در بخش ساخت وساز و نیز صنعت خودرو دارد که اصولا در بخش مسکن بالاترین نرخ رشد مربوط به کشورهای در حال توسعه است که در تلاش برای بهبود روند شهرسازی خود هستند.

این درحالی است که آمار و ارقام از کاهش شدید مصرف فولاد همگام با تولید آن در مقیاس جهانی خبر می‌دهند که خبر خوشایندی برای فعالان این صنعت نیست. افت تقاضای چین برای فولاد به همراه کاهش مصرف در این کشور از مهم‌ترین‌ فاکتورهای کمک‌کننده به این روند نزولی است. براساس جدیدترین آمارهای موجود، بهای فولاد از روز 19 اکتبر (17 مهر ماه) سال جاری پس از طی حدود 10 روز که افزایش‌های گام به گام را به خود دید، نهایتا روی قیمت 220 دلار بر هر تن ثابت ماند و کماکان نیز در همین محدوده مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

قیمت فولاد چین در محدوده‌های کاهشی در نوسان است که همین موضوع همچنان به‌عنوان اهرم فشار رو‌به پایین از میزان نگرانی‌های موجود در این بازار می‌کاهد. در شرایطی که بحران موجود گریبانگیر دومین اقتصاد بزرگ جهان شده، بازار فولاد با مازاد شدید روبرو شده است. براساس جدیدترین گزارش‌ها،‌ بهای میلگرد فولاد در بورس فیوچرز شانگهای، با کاهشی چشمگیر رقم کم‌سابقه هزار و 733 یوآن چین (حدود 272 دلار) را در آخرین معاملات خود به ثبت رساند و به پایین‌ترین میزان خود در بیش از چهار ماه اخیر رسید.

با توجه به اینکه چین، تولید حدود 800 میلیون تن فولاد در سال را به خود اختصاص می‌دهد، یعنی درست چهار برابر بیشتر از میزان تولید هر کشور دیگری تا کنون،‌ این صنعت همچنان از معضل وجود مازاد شدیدی حدود 400 میلیون تن رنج می‌برد که عمده‌ترین دلیل آن، کاسته شدن از سرعت ساخت و ساز در این کشور است. گائورا سودی (Gaurav Sodhi)، تحلیلگر ارشد سرمایه‌گذاری، در مصاحبه با CNBC گفت: «میزان بالایی از این حجم رشد به‌طور کاملا مصنوعی و ساختگی رخ داده که توسط سیاست‌ها و یارانه‌های دولتی چین پشتیبانی شده است. پس طبیعی است که شاهد افت شدید واقعی در این بخش باشیم.»

با توجه به اعلام جدیدترین آمارها از سوی انجمن آهن و فولاد چین، میزان مصرف ظاهری فولاد در کشور اژدهای زرد، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده در جهان، در 10 ماه اول سال جاری میلادی، افتی به بزرگی 7/ 5 درصد را تجربه کرده و به سطح 591 میلیون تن کاهش یافت. رکود موجود در قیمت فولاد، همچنین بازار سنگ‌آهن را نیز هدف قرار داده است. در آخرین معاملات انجام شده،‌ بهای سنگ‌آهن برای تحویل فوری به بندر چینگدائو در محدوده قیمتی 45 دلار در هر تن، مورد دادوستد قرار گرفته که در نزدیکی پایین ترین میزان ثبت شده 44 دلار و 10 سنت در ماه آگوست به‌شمار می‌رود.

نشانه‌هایی از دورنمای صعود اندک
اِوان لوکاس، استراتژیست بازارIG،‌ در این خصوص به خبرنگار سی.ان.بی.سی گفته است: «اگر چه آمارهای مبتنی بر جداول و نمودارهای رسمی نشان می‌دهد که بازار فلزات با شرایط پیچیده‌ای روبه‌رو‌ بوده و از عوامل کاهشی اشباع شده است، اما کارخانه‌های تولید فولاد چین نه تنها به این شرایط به‌عنوان زمان بهینه برای خرید سنگ‌آهن نگاه نمی‌کنند، بلکه مصرف‌کنندگان بزرگ نفت و مس نیز از این فاکتور به‌عنوان دلیلی محکم برای خریدهای بیشتر یاد نمی‌کنند. از دید این دسته از فعالان و نیز بسیاری از تحلیلگران به نظر می‌رسد این شرایط به منزله یک تله قیمتی است، چرا که تحلیلگران فاندامنتال، براین باورند که اکنون زمان فروش است و این روند را دنبال خواهند کرد.» براساس گزارش‌ها، ‌بروز رکود در بازار فولاد چین،‌ شرکت تانگشان سانگتینگ (Tangshan Songting) که تولیدکننده آهن و فولاد است را وادار به توقف تولید کرده است. این شرکت، با ظرفیت سالانه 5 میلیون تن، یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان فولاد بخش خصوصی در چین است. شرکت تانگشان، در شرق پکن واقع شده و حجم تولید فولاد آن بیشتر از میزان تولید یک سال ایالات‌متحده آمریکا است. ده‌ها کارخانه کوچک تولید فولاد زیرمجموعه این شرکت عظیم،‌ در خط مقدم کمپین مقابله با مازاد فولاد در چین بوده‌اند.

پکن،‌ متعهد شده است تا میزان ظرفیت فولاد خام سالانه خود را در بازه زمانی سال‌های 2013 تا 2017 میلادی به میزان 28 میلیون تن کاهش دهد که حدود یک پنجم از کل میزان تولیدات آن است. این تعهد در راستای کاهش فشار مازاد عرضه و نیز کنترل آلودگی هوا اتخاذ شده که بیشتر توسط زغال‌سنگ مورد استفاده در صنعت فولادسازی ایجاد می‌شود.

ماریو لونگی، مدیرعامل شرکت یو.اس استیل در گفت‌وگو با شبکه CNBC گفت: «با ادامه روند مازاد تولید، فولاد سازان چینی درصدد صادرات مقدار زیادی از حجم تولیدات خود به بازارهای دیگر در محدوده قیمت‌های پایین هستند که درواقع همان دامپینگ است و صدمه‌های بی‌شماری را بر بدنه این صنعت وارد خواهد آورد. به‌عنوان مثال،‌ ایالات متحده، حجم واردات سالانه فولاد خود را طی چند سال گذشته با دو برابر رشد از میزان 20 درصد به حدود 40 درصد رسانده است، این در حالی است که رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور تنها در سطح 2 درصد قرار دارد.»