جست‌وجوی فایل‌های دفاتر مشاور املاک از هجوم عرضه حکایت دارد و در مقابل، آن‌چه منجر به خرید می‌شود قطره‌چکانی است. در اغلب دفاتر تقاضا برای فروش ۲۰ برابر بیشتر از تقاضا برای خرید است. البته حسام عقبایی رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران اواخر سال گذشته از افت ۹۰ درصدی خرید مسکن طی سه سال اخیر خبر داد.

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد دفاتر مشاور املاک روزهای بدون مشتری را سپری می‌کنند و به گفته‌ی یکی از کارشناسان مشاور املاک در شمال پایتخت، بسیاری از دلالان از این شغل خارج شده‌اند. به گفته‌ی او روند ریزش کارشناسان مشاور املاک از سه سال گذشته آغاز شده و در سال ۹۴ شدت گرفته است. علت خروج شاغلان املاک از این بخش نیز به یک مساله مربوط می‌شود: نبود مشتری.

هم‌چنین آمار خرید و فروش یکی از سایت‌های فروش مسکن شهر تهران نشان می‌دهد خانه‌های عرضه شده در این سایت طی فروردین ماه ۳۷ هزار و ۳۵۵ مورد و در مقابل، واحدهای فروش رفته هزار و ۸۶۸ مورد بوده است.

با این‌که بخش مسکن روزهای مشقت‌باری را سپری می‌کند، برخی مسوولان و کارشناسان معتقدند روزهای خوب مسکن در سال ۹۵ از راه می‌رسد. در این خصوص حسام عقبایی رییس اتحادیه املاک تهران می‌گوید: با توجه به امضای برجام اولین خیز خروج از رکود مسکن از خردادماه برداشته می‌شود و در پایان شهریور مسکن وارد دوران رونق می‌شود؛ پیش‌بینی که بعضی‌ها تردیدهایی نسبت به صحت آن دارند.

رونق مسکن مستلزم افزایش سطح تقاضاست که بر اساس آمارها طی سه سال اخیر خریداران مسکن به یک دهم رسیده‌اند و هم‌اکنون عرضه تا ۲۰ برابر تقاضا رسیده است؛ چرا که در کشور ۱.۶ میلیون خانه خالی وجود دارد و این رقم در شهر تهران ۲۴۰ هزار واحد است و بدیهی است تا پیدا شدن مشتری برای این واحدها، بازار فروش در کسادی قرار خواهد داشت.

در این شرایط پیش‌بینی کارشناسان این است که سرعت تولید مسکن از سرعت فروش کمتر شود اما تسهیلات بانکی خلاف این نظر را ثابت می‌کند. بر اساس اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی تقاضای وام ساخت مسکن در ۱۱ ماه سال ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲ درصد رشد داشته اما تسهیلات خرید با کاهش ۲۰ درصدی از نظر تعداد همراه بوده است.

از سوی دیگر بخش مسکن به شدت از درآمدهای نفتی تاثیر می‌پذیرد. تجربه نشان داده که افزایش فروش نفت با افزایش تقاضای مسکن رابطه‌ای همسو دارند. با این وجود درآمدهای نفتی دولت به دلیل افت قیمت نفت کاهش یافته و بودجه‌ی دولت انقباضی بسته شده است. بخش خصوصی نیز به دلیل افت شدید ارزش افزوده بخش ساختمان طی سه سال اخیر، رغبت چندانی برای تولید نشان نمی‌دهد که کاهش ۸۰ درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی از سال ۹۲ تا کنون این مساله را تایید می‌کند.

بر اساس استدلالات فوق، تنها امید بخش مسکن برای خروج از رکود این است که قیمت‌ها به کف برسد. با این‌که بانک مرکزی از اواخر سال گذشته تاکید می‌کند قیمت مسکن به کف رسیده اما تعداد معاملات چنگی به دل نمی‌زند. البته معاملات مسکن از مهرماه سال گذشته روند صعودی نسبی به خود گرفت اما حسام عقبایی می‌گوید: این تعداد معاملات آن‌قدرها نیست که بتوان گفت بخش مسکن دچار تحول شده است.

بنابراین گزارش، تعداد معاملات مسکن کل کشور در ماه‌های مهر، آبان، آذر، دی و بهمن سال گذشته به ترتیب ۷۷ هزار، ۸۱ هزار، ۸۵ هزار، ۱۰۷ هزار و ۱۰۶ هزار مورد بود و البته در اسفندماه نصف شد و به ۵۷ هزار مورد رسید. پیش‌بینی می‌شود کسادی بازار در اردیبهشت هم ادامه یابد و احتمالا در خردادماه شاهد افزایش معاملات خواهیم بود.