مجتبی خالصی رئیس دبیرخانه شورای اقتصاد و امور اقتصاد مقاومتی سازمان برنامه و بودجه کشور در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درمورد اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیازمند زیرساخت و شرایط اقتصادی مطلوب است اما فراهم سازی زیرساخت ها و مقاومتی شدن اقتصاد کشور، زمان زیادی را معطوف  به خود کرده است.

وی با اشاره به فعالیت های پیوسته ستاد اقتصاد مقاومتی ادامه داد: در کنار اینکه به دستگاه ها بسته های حمایتی ارائه می شود، عملکرد و بازخورد آنها هم مورد مطالعه قرار می دهیم. سامانه نیپا ( نظام يكپارچه پيشبرد و پايش اقتصاد مقاومتی) به طور تخصصی بر این امر تمرکز دارد و متناسب با پیشرفت این سیاست در دستگاه ها، پروژه های جدید برای آنها تعریف می شود.

خالصی در پاسخ به این سوال که افزایش اتکا به درآمدهای نفتی در بودجه بندی سال 97 ، تضادی با سیاست های اقتصاد مقاومتی دارد یا خیر،  گفت: ستاد اقتصاد مقاومتی با توجه به تراز عملیاتی و نسبت شاخص ها به بررسی عملکرد حوزه های مختلف در اقتصاد مقاومتی می پردازد. نفت تامین کننده اصلی نیازهای کشور است و جایگزین آن مالیات هاست، این جایگزینی در بودجه بندی سال 97 اعمال شده است اما در کنار دوری از اقتصادهای وابسته باید به رویکرد عدالت محور هم توجه داشت. در بودجه بندی سال 97 سعی شده است تا در حین اجرای اقتصاد مقاومتی و تقویت پایه های آن، با اخذ مالیات، فشاری به شهروندان وارد نشود.

وی با اشاره به تاثیر واردات بر اقتصاد مقاومتی، اضافه کرد: واردات همیشه جلوه منفی ندارد و حتی کاهش واردات به خودی خود می تواند به تولید داخلی ضربه بزند. بنابراین اقتصاد کشور باید درون زا و برون نگر باشد، به عبارت دیگر اجرای اقتصاد مقاومتی تضادی با واردات ندارد و باید واردات به توانمند شدن اقتصاد کمک کند.

رئیس دبیرخانه شورای اقتصاد و امور اقتصاد مقاومتی سازمان برنامه و بودجه کشور بیان کرد: سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به پنج رویکرد اعم از اقتصاد درون زا، برون نگر، اقتصاد مردمی، عدالت محور، اقتصاد دانش بیان اشاره دارد. برای مقاومتی شدن اقتصاد کشور باید این اصول و رویکرد پنجگانه را در تمامی امور اداری خود اعمال کنیم. ستاد اقتصاد مقاومتی هم بسته های حمایتی خود را با توجه به این رویکرد ها به نهاد ها ارائه می کنند.

وی تصریح کرد: برای داشتن اقتصادی مقاوم باید در طول سال ها برای پایه ریزی آن تلاش کرد و نمی‌توان انتظار داشت که خیلی زود نتیجه دهد، چراکه اقتصاد کشور نیازمند تغییرات ساختاری است و در مسیر تطبیق و اجرا این سیاست ها معضلات و موانع زیادی وجود دارد.

خالصی تشریح کرد: سال گذشته تراز خارجی در حوزه تجارت خارجی روال مثبتی پیش گرفت و این نشان دهنده افزایش صادرات غیرنفتی نسبت به واردات است. پس از گذر سال های زیادی توانستیم به تراز مثبت دست پیدا کنیم و این گویای عملکرد مثبت اقتصاد مقاومتی است.

رئیس دبیرخانه شورای اقتصاد و امور اقتصاد مقاومتی سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: البته این تراز مثبت پایدار نماند و علت این موضوع ریشه در وجود متغیرهای بسیار اثرگذار در حوزه صادرات دارد که با مساعد شدن شرایط صنعتی می توان پیشرفت در تمام بخش های اقتصاد را شاهد باشیم.

وی معتقد است؛ دولت برای تقویت و پیشرفت صنعت و بخش های اقتصادی مرتبط بر روی مساعد سازی هرچه بهتر تعرفه ها[۱] تمرکز کرده است و امیدواریم در سال آینده آثار مثبت این چاره اندیشی ها را دریافت کنیم.

خالصی در خاتمه گفت: اکنون بسته های حمایتی اقتصاد مقاومتی بر رونق تولید، اشتغال و مدیریت واردات هدفمند تمرکز دارد، بنابراین مطابق این بسته های حمایتی، وظایف دستگاه ها در هر برهه زمانی مشخص است. ستاد اقتصاد مقاومتی عملکرد حوزه های مختلف را در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت مورد ارزیابی قرار می دهد.

1- ﺗﻌﺮﻓﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارﺿﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﯾﺎ ﻣﺎﻟﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از آﻧﻬﺎ از ﮐﺎﻻﻫﺎ اﺧﺬ ﻣﯽ کنند, ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ. در اداﻣﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪیﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺣﻘﻮق ( Customs Duties) را بیان میﮐﻨیم .اﺻﻄﻼﺣﺎ اﯾﻦ درﯾﺎﻓﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ ورودی آﻣﺪه اﺳﺖ:

ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ درﯾﺎﻓﺖ: ﺗﻌﺮﻓﻪ ارزﺷﯽ: ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس ارزش ﮐﺎﻻ درﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد، ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت آن را ﺗﻌﺮﻓﻪ ارزﺷﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ در اﯾﻦ روش، ﺣﻘﻮق و ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺗﻌﺮﻓﻪ آن درﺻﺪی از ارزش آن ﮐﺎﻻ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻤﺮك ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد . ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺛﺎﺑﺖ: ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ در ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﺪار آن ﮐﺎﻻ وزن ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد وﺿﻊ ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﻌﺮﻓﻪ ﻣﺮﮐﺐ :ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ در ﻣﻮاردی ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از دو روش ﺗﻌﺮﻓﻪ ارزﺷﯽ و ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺛﺎﺑﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد . ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺴﻬﯿﻼت ﯾﺎ ﺗﺒﻌﯿﻀﺎت :ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی دﯾﮕﺮی ﮐﻪ اﻧﮕﯿﺰه و ﻋﻠﻞ آن، ﺑﺮﻗﺮاری ﺗﺴﻬﯿﻼت ﯾﺎ 2. اﯾﺠﺎد ﺗﺒﻌﯿﻀﺎت ﯾﺎ ﻣﻮاﻧﻊ، ﺟﻬﺖ ورود و ﺻﺪور ﮐﺎﻻ، ﮐﺸﻮر، اﺗﺤﺎدﯾﻪ و ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺳﺘﻮﻧﻪ ﯾﺎ دو ﺳﺘﻮﻧﻪ ﯾﺎ ﺳﻪ ﺳﺘﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻌﺮﻓﻪ ﯾﮏ ﺳﺘﻮﻧﻪ: ﺗﻌﺮﻓﻪ ای ﺑﺪون ﺗﺒﻌﯿﺾ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﺮای ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺎﻻﻫﺎی وارده از ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﺴﺎن و ﺑﺪون اﻧﻌﻄﺎف اﺟﺮاء ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺗﻌﺮﻓﻪ دو ﺳﺘﻮﻧﻪ: در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻌﺮﻓﻪ، ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺎﻻﯾﯽ دو ﻧﻮع ﺣﻘﻮق و ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﯾﮏ ﻧﻮع آن ﺣﺪ ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ در ﺣﺪ دﯾﮕﺮ، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺗﻌﺮﻓﻪ ﻫﺎی ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮای ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺬاﮐﺮه و اﻧﻌﻘﺎد ﭘﺮوﺗﮑﻞ و ﯾﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺳﻪ ﺳﺘﻮﻧﻪ: ﺗﻌﺮﻓﻪ ﺳﻪ ﺳﺘﻮﻧﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻌﺮﻓﻪ دو ﺳﺘﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺳﺘﻮن دﯾﮕﺮی اﻓﺰوده ﺷﺪه و در ﺣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮی از ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ و اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد، ﮐﻪ آن را “ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻌﺮﻓﻪﻫﺎی ﺗﺮﺟﯿﺤﯽ” ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ .اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮای اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎء ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﮔﺮوه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.