دنیای اقتصاد- محمدحسین بابالو: بیستمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز و پتروشیمی در حالی در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران برگزار می‌شود که حضور شرکت‌های خارجی به‌صورت محسوسی افزایش یافته است؛ تا جایی که چهره‌های بسیاری از فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف دیده می‌شود. تنوع شدید عرضه‌کنندگان و محصولات و همچنین خودنمایی شرکت‌های قدرتمند اروپایی در کنار رقبای شرقی‌شان به این نمایشگاه‌ چهره جذابی بخشیده ‌است.

خیز نفتی ایران در پسا تحریم

حضور شرکت‌های غربی به گونه‌ای است که تلاش دارند تا با معرفی فعالیت‌ها و عملکرد خود بتوانند موقعیت‌های تجاری جدیدی ایجاد کنند تا از سایر رقبا عقب نمانند. این در حالی است که در سال‌های گذشته این قبیل شرکت‌ها تلاش داشتند تا به‌صورت چراغ خاموش در این نمایشگاه‌ها حاضر شوند تا کمتر کسی متوجه حضور آنها در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران شود؛ اما هم‌اکنون وضعیت کاملا دگرگون شده است، زیرا پروژه‌های اجرا‌شده و سابقه فعالیت آنها به‌عنوان یک کارنامه قابل قبول می‌تواند به دست یافتن به موقعیت‌های تجاری کمک شایان‌توجهی کند. به عبارت ساده‌تر برخی شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه با ارائه کارنامه فعالیت سال‌های اخیر خود تلاش دارند تا ثابت کنند که در شرایط وخیم تحریم‌ها ایران را تنها نگذاشته و می‌توانند دوستان خوبی برای صنایع انرژی ایران باشند.

نمایشگاه بیستم همچنین با افزایش تعداد شرکت‌ها مخصوصا آن دسته از شرکت‌هایی که برای اولین بار به ایران آمده‌اند روبه‌رو‌ است. البته اغلب شرکت‌ها که در سال‌های اخیر تنها در پوشش نمایندگی، در این قبیل نمایشگاه‌ها حاضر می‌شدند، این بار با نام شرکت مادر شرکت‌ کرده‌اند که نشان می‌‌دهد تلاش دارند تا در کنار نمایندگی‌های موجود فعالیت‌های تجاری خود را به‌صورت گسترده‌تری دنبال کنند. به نظر می‌رسد اغلب شرکت‌ها به چهره بازار ایران به‌عنوان یک شانس نگاه می‌کنند نه یک موقعیت جذاب تجاری. روز گذشته در مراسم افتتاحیه بیستمین نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به این نکته که دولت تدبیر و امید با توجه به مسائل جدی اقتصادی کار خود را شروع کرد که عمدتا ناشی از تحریم‌های وضع شده یا مدیریت و سیاست‌های غیرکارشناسی بود گفت: خوشبختانه دولت با سیاست‌های عالمانه‌ متکی بر دانش و تجربه در مقطع کوتاهی توانست به توفیقات خوبی دست یابد، به‌طوری‌که برگشتن ثبات به اقتصاد، امید به آینده و کاهش تورم از 40 درصد به 15 درصد را باید از دستاوردهای اقتصادی این دولت برشمرد.

به گفته اسحاق جهانگیری این در شرایطی بود که رشد اقتصادی سال‌های 91 و 92 منفی بوده، ولی در سال 93 رشد اقتصادی سه درصد به ثبت رسید. به گفته وی، افزایش صادرات غیرنفتی، تامین منابع مالی به‌رغم وجود شرایط تورم، رشد بودجه عمرانی، رشد 40 درصدی تسهیلات بانکی در سال 93، اختصاص منابع صندوق توسعه ملی به طرح‌های مختلف، فاینانس خارجی 6/ 10 میلیارد دلاری را که گشایش اعتبار شده است باید از دستاوردهای دیگر دولت دانست.

وی در ادامه از موفقیت اقدامات سال گذشته دولت سخن گفت و رونق اقتصادی، بهبود فضای کسب‌و‌کار، برطرف شدن موانع پیش روی تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و صادرات کالا و خدمات را از اولویت‌های سال جاری دولت برشمرد و گفت: بخش‌های پیشرو مثل نفت، گاز و پتروشیمی با تحول خود می‌توانند رشد اقتصادی را به همراه داشته و باعث رشد سایر بخش‌ها شوند. بها دادن به تولیدات داخلی باید الگوی مطلوب و ممکن برای توسعه ملی باشد.

وی در ادامه گفت: چاره‌ای به جز پیوستن به زنجیره تولید و توزیع جهانی نداریم. بنابراین باید بتوانیم برای رقابت به کارآمدی و بهره‌وری صنایع دست پیدا کنیم. به گفته جهانگیری دانش و آگاهی، تحقیقات مستمر و مدیریت کاردان، مدیران متناسب با چنین شرایطی را در بنگاه‌ها مستقر خواهد کرد.وی در ادامه افزود: این نمایشگاه پنجره‌ای برای رصد رخدادها و تغییرات بنیادی در دولت تدبیر و امید است و منظری از بازار جذاب ایران را تصویر می‌کند.وی در ادامه از نسل جدید قراردادهای نفتی سخن گفت که براساس شرایط روز نگاشته شده و می‌تواند منابع مورد نیاز صنعت نفت کشور را جذب کند.

وی افزود: هم‌اکنون تجربیات گران‌سنگی به دست آورده‌ایم و اجرای بزرگ‌ترین زنجیره تولید در کشور یا فاز 12 پارس‌جنوبی که توانست ظرفیت تولید گاز طبیعی را 125 میلیون مترمکعب افزایش دهد باعث شد زمستان مردم بدون دغدغه گاز یا برق تولیدشده از گاز طبیعی باشد.

وی ضمن اشاره به اولویت‌بندی فازهای پارس‌جنوبی گفت: به زودی 800 میلیون مترمکعب در روز استخراج گاز خواهیم داشت که می‌تواند گازرسانی به مناطق محروم، دسترسی به بازارهای صادراتی و افزایش تزریق خوراک به صنایع پتروشیمی را موجب شود؛ همچنین افزایش صادرات محصولات پتروشیمی و ورود ایران به بازار ال‌ان‌جی را نیز دربرخواهد داشت.

جهانگیری در ادامه صحبت‌های خود به میدان‌های نفتی غرب کارون اشاره کرد و گفت: به زودی 700 هزار بشکه نفت از این منطقه استخراج خواهد شد و تلاش داریم تا با افزایش ضریب بازیافت نفت شرایط تولید خود را بهبود بخشیم و البته نوسازی میدان‌های موجود و در دست بهره‌برداری نیز در دستور کار است.

وی در ادامه به احتمال انعقاد توافق بین ایران و کشورهای 1+5 اشاره کرد و گفت: اگر سنگ‌اندازی‌‌های رژیم صهیونیستی، برخی کشورهای عربی و زیاده‌خواهی غربی‌ها در کار نباشد، این توافق حاصل خواهد شد و امنیت انرژی و تولید کالاهای بیشتر را در دوران پس از تحریم‌ها به ارمغان می‌آورد.وی در ادامه گفت: ایران مصمم است در زمان کوتاهی پس از توافق هسته‌ای ظرفیت تولید خود را به میزان قبل از تحریم‌ها افزایش داده و جایگاه خود را در این بازار بازپس بگیرد. وی در ادامه به افتتاح فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: به‌زودی در تولید بنزین به خودکفایی کامل خواهیم رسید و با تولید بنزین یورو 4 امکان صدور این فرآورده نفتی فراهم خواهد شد.

 فضای جدید در بازار نفت برای ایران

بیژن نامدار‌زنگنه، وزیر نفت کشورمان نیز که در مراسم افتتاحیه بیستمین نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی سخنرانی می‌کرد با اشاره به اینکه در سال گذشته با افتتاح پنج فاز پارس‌جنوبی و افزایش 125 میلیون مترمکعب ظرفیت تولید گاز طبیعی توانستیم به افتخاری برای صنعتگران ایرانی دست پیدا کنیم، این رخداد را مهم‌ترین اتفاق در صنعت نفت و گاز کشور دانست.

وی با اشاره به صحبت‌های سال قبل خود در افتتاحیه نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی گفت: قول داده بودم که ساخت یک پالایشگاه فراگیر در عسلویه را آغاز کنیم که بتواند 450 هزار بشکه میعانات گازی را پالایش کند. در خردادماه کلنگ آغاز این پروژه توسط معاون اول رئیس‌جمهوری به ارزش سه میلیارد دلار به زمین زده خواهد شد. به گفته وی 8 سرمایه‌گذار و صنعتگر انتخاب شده‌اند که هر کدام با احداث یک پالایشگاه 60 هزار بشکه‌ای این شرایط را ایجاد خواهند کرد. زنگنه درخصوص قراردادهای میدان‌های غرب کارون نیز گفت: این برنامه با سرعت خوبی پیش می‌رود و تبادل‌نظر با انجمن‌های صنفی و حرفه‌ای را در دستور کار داریم. به گفته وی شرایط رقابت را برای ایرانی‌ها بهبود بخشیده‌، نخستین بخشنامه را در مهرماه ابلاغ کرده‌ایم و شرکت‌های تابعه نفت ملزم شده‌اند تا در مناقصه‌ها از شرکت‌های صاحب صلاحیت ایرانی دعوت به‌عمل آورند. وزیر نفت در ادامه سخنان خود با اعلام اینکه درخصوص قیمت‌ها طرح همسنگ‌سازی قیمت‌های داخلی و خارجی اجرا شده و شرکت‌های خارجی با احتساب هزینه حمل و پس از پرداخت هزینه‌های گمرکی حتی در مناطق آزاد یا ویژه اقتصادی با رقبای داخلی خود به رقابت می‌پردازند، افزود: در مورد نرخ ارز هم بنده با مسوولیت خودم اساس نرخ‌گذاری را از نرخ مبادله‌ای به نرخ آزاد تغییر دادم و این تصمیم را نیز به دیوان محاسبات اطلاع دادم که این مطلب باعث خواهد شد تا قیمت‌ها بین 25 تا 30 درصد به نفع طرف‌های داخلی تغییر کند. وی گفت: شفافیت در برگزاری مناقصه‌ها و آیین‌نامه‌ها برای رفع منصفانه اختلافات نیز از فعالیت‌های دیگر وزارت نفت بوده است.

وزیر نفت در ادامه گفت: تا زمانی که شرایط داوری منصفانه در قراردادها در داخل بر پایه نهادهای مستقل و مطلع مثلا در اتاق‌های بازرگانی به یک بلوغ برسد یک روش حل اختلاف را پخته کرده و ابلاغ کردیم تا افراد بتوانند به‌صورت داوطلبانه آن را اجرا کنند؛ البته ضبط ضمانت‌نامه‌ها را که برای پیمانکار بسیار دردناک است هم سخت کرده‌ایم و شرایط قانونمند‌تر شده است.

وزیر نفت در ادامه به تلاش برای استفاده حداکثری از کالاهای اساسی ساخت داخل پرداخت و گفت: به دلیل اهمیت برخی از تجهیزات و ماشین‌آلات سالی چند هزار میلیارد تومان تنها تجهیزات و قطعات خریداری می‌شود. بنابراین سعی داریم تا حداکثر تلاش خود را برای بومی‌سازی تولید این کالاها به خرج دهیم که تلاش برای انتقال تکنولوژی نیز در دستور کار است. بنابراین نظارت خواهیم کرد تا کالاهای ساخت داخل با فناوری بومی تولید شود که از یکسو از کسر حمایتی ما برخوردار شده و از سوی دیگر شاهد برند برای صادرات شود.

وی در ادامه تاکید کرد: رفع تحریم‌ها به‌عنوان رها کردن برنامه ساخت داخل در دولت تدبیر و امید نیست و از این فرصت باید برای اجرای سیاست‌های مهم اقتصاد مقاومتی و ایجاد اقتصادی درون‌زا و برون‌گرا حداکثر استفاده را کرد. به گفته وی، باید از این فرصت برای عمق بخشیدن به انتقال تکنولوژی و تولید ملی بهره گرفت. هم‌اکنون صاحب برند شدن برای صادرات و راه پیدا کردن به بازارهای منطقه‌ای را در دستور کار داریم و به جد آن را پیگیری می‌کنیم.

وی در ادامه گفت: تحریم‌های ظالمانه به بزرگ شدن صنایع داخلی بر پایه فشارهای تحریم‌ها منجر شده و من تعهد وزارت نفت و دولت تدبیر و امید را درخصوص این صنایع اعلام می‌کنم. بالا بردن کیفیت، کاهش قیمت و دست یافتن به بازارهای جدید را نیز به شدت پیگیری می‌کنیم.

زنگنه در ادامه صحبت‌هایش به برخی نقاط ضعف صنعت نفت کشور اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون شرکت‌های پیمانکار عمومی و همچنین شرکت‌های پیمانکاری به منظور قراردادهای EPC و E&C یا مهندسی و ساخت ضعیف هستند که باید تقویت شوند. اگر این شرکت‌ها قوی شوند بازار داخلی برای تجهیزات داخلی هم قوی خواهد شد.وی در ادامه افزود: به زودی پروژه‌های بسیاری را تعریف می‌کنیم. پروژه‌های فراساحلی، صنایع بالادستی و پایین‌دستی پتروشیمی از این دسته تعاریف جدید هستند. وی درخصوص پتروشیمی‌ها گفت که باید 70 میلیارد دلار در این صنعت سرمایه‌گذاری کنیم که بخش خصوصی حجم بزرگی از این مبلغ را به عهده خواهد گرفت.

وزیر نفت در ادامه به تبیین شرایط کلی سرمایه‌گذاری پرداخت و گفت: ماده 15 قانون رفع موانع تولید مجوز بزرگی است که مجلس به دولت داده که اجازه داریم امسال 100 میلیارد دلار و 50 هزار میلیارد تومان در صنعت سرمایه‌گذاری کنیم که این میزان با رشد تورم اصلاح خواهد شد. به گفته وزیر نفت این رقم، رقم بسیار بزرگی است و به عبارت ساده‌تر هر کاری که بخواهیم می‌توانیم انجام دهیم. از این مجوز نیز در توسعه میادین غرب کارون، پارس‌جنوبی و حتی صنعت راه‌آهن استفاده می‌کنیم.

وی در ادامه افزود: امسال 600 هزار میلیارد تومان در گازرسانی به روستاها هزینه خواهیم کرد باید پذیرفت که در سال 80 میلیارد دلار بابت فرآورده‌ها یارانه می‌دهیم که در کنار نامطلوب بودن آن بسیار مهم است، زیرا صرفه‌جویی را می‌توان در این خصوص یک طرح کلی به شمار آورد که درآمدهای گسترده‌ای برای کشور خواهد داشت.زنگنه در پایان صحبت‌های خود به شرکت‌های سازنده اشاره کرد و به صراحت گفت: فضا به سمت بهتر شدن پیش می‌رود. آینده رو به پیش است و فشارها نشان داد که مرد شرایط سخت است. خودمان را برای زمانی آماده می‌کنیم که در جایگاه اول صنعت نفت و گاز منطقه باشیم.

 ایران از سهم خود در بازار نفت نمی‌گذرد

وزیر نفت همچنین عصر دیروز در نشست خبری از بدهی 7 میلیارد دلاری نفتی هند به ایران خبر داد و گفت: پس از لغو تحریم‌ها این بدهی به‌صورت یورو و روپیه دریافت خواهد شد. وی با بیان اینکه چین بدهی نفتی غیرمتعارفی به ایران ندارد، گفت: در مبادلات نفتی خریدار نفت فرصت کوتاهی برای پرداخت قیمت نفت دارد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در روزهای گذشته هیات تجاری ایالات متحده آمریکا به ایران سفری داشته است یا خیر، گفت: این موضوع را نه تکذیب و نه تایید می‌کنم و اطلاعی از آن ندارم.

وزیر نفت در پاسخ به این سوال که آیا وزارت نفت مذاکراتی با بازار سرمایه برای ایجاد رونق در این بازار داشته است، گفت: در ماه‌های گذشته وزارت نفت درباره تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تسریع در پروژه‌های پتروشیمی و طرح فراگیر پالایشی سیراف با بورس مذاکراتی داشته اما درباره بورس اوراق بهادار به آنها تاکید کرده‌ایم که باید به‌عنوان بازار اولیه نقش بیشتری ایفا کنند.

زنگنه در پاسخ به این سوال‌ که برنامه‌های وزارت نفت با لغو تحریم‌ها از جمله افزایش صادرات نفت چیست، اظهار کرد: بازار جهانی نفت یک بازار پیوسته بوده است از این رو همه تولیدکنندگان باید به فکر ورود نفت ایران به بازار باشند، زیرا ٦٠ درصد از نفت صادراتی ایران با تحریم‌های غیرمنصفانه از بازار حذف شده است. وی تاکید کرد: کشورهای تولیدکننده نفت باید برای افزایش صادرات نفت ایران در بازار جا باز کنند. زنگنه درباره اینکه آیا پیشنهادی برای اجماع میان اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) وجود دارد یا خیر، گفت: فکر نکنم پیشنهادی برای آن وجود داشته باشد، اما بیشتر اعضای اوپک نظرشان ادامه روند موجود نیست.

وزیر نفت درباره اینکه ارزیابی ایران از قیمت‌های کنونی نفت و نوسان‌های آن چیست، گفت: هیچ یک از اعضای این سازمان از قیمت‌ها به دلیل نوساناتی که هم‌اکنون شاهد آن هستیم راضی نیستند و ما هم نظرمان معلوم است؛ هم اکنون مقدار عرضه نفت خام بیش از تقاضا است و اگر عوامل سیاسی نباشد قیمت‌ها تمایل به افزایش دارند. وزیر نفت درباره بازپس‌گیری سهم ایران در بازارهای جهانی نفت پس از لغو تحریم‌ها، اضافه کرد: ما تحت هیچ شرایطی از بازپس گرفتن سهم از دست رفته تولید ایران باز نمی‌گردیم.

وزیر نفت در پاسخ به این سوال که آیا امسال تولیدی از لایه نفتی پارس جنوبی خواهیم داشت، گفت: قرارداد توسعه این لایه نفتی ٣٠ ماهه بوده و با توجه به اینکه تجهیزات و کشتی صادراتی این طرح هم‌اکنون در حال ساخت است، به نظر نمی‌رسد امسال تولیدی از آن صورت گیرد.

وزیر نفت عازم برلین شد

وزیر نفت برای شرکت در کنفرانس امنیت انرژی مونیخ با عنوان «امنیت انرژی در میان شک و تردیدها (بحران‌ها و قیمت‌ها)» شب‌گذشته به برلین سفر کرد.

به گزارش «شانا»، بیژن زنگنه دیشب (چهارشنبه، ١٦ اردیبهشت‌ماه) به همراه امیرحسین‌زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی برای شرکت در کنفرانس امنیت انرژی مونیخ با عنوان «امنیت انرژی در میان شک و تردیدها (بحران‌ها و قیمت‌ها)» مسافر برلین شد.

وزیر نفت با بیان اینکه آلمان شریک نخست ایران در بخش صنایع پایین دستی نفت، تجهیزات، پتروشیمی، پالایشگاه و ساخت توربین است، گفت: زیمنس، لینده و لورگی شریک‌های طرف قرارداد ایران در پارس جنوبی هستند.حرکت به سوی اتحادیه انرژی در اروپا، تاثیر درگیری‌های داخل و خارج اوکراین بر موضوعات انرژی، منتفعان و متضرران از کاهش قیمت نفت، رقابت سبز و راهبردهای پایدار در ارتباط با انرژی‌های تجدید‌پذیر، راهبرد اروپا برای متنوع‌سازی و دستیابی به منافع انرژی؛ مهم‌ترین موضوع‌هایی است که قرار است در این کنفرانس مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.زنگنه به هراه محمد‌بن‌حمد الرمحی، وزیر نفت و گاز عمان، آلریچ گریلو، رئیس فدراسیون صنایع آلمان، آموس.‌جی هچستین، نماینده ویژه و هماهنگ‌کننده بخش انرژی وزارت امور خارجه آمریکا، ماری جوز نادی، رئیس انجمن جهانی انرژی، یوسف یوسفی، وزیر انرژی و معادن الجزایر، کمی نایدو، مدیر اجرایی صلح سبز بین‌الملل و ماروس شنکوویچ، معاون مدیر و کمیسیونر اتحادیه انرژی اروپا در فهرست سخنرانان اصلی این کنفرانس قرار دارند. وزیر نفت در این سفر قرار است با برخی از مقام‌های ارشد آلمان و بعضی از شرکت‌ها ملاقات‌های دوجانبه‌ای داشته باشد.

وزیر نفت عصر دیروز در این‌باره اظهار کرد: در راس هیاتی برای شرکت در کنفرانس امنیت انرژی به آلمان سفر می‌کنم. وی با بیان آنکه در این سفر با شرکت‌های آلمانی و مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو خواهم داشت، افزود: این مذاکرات نشان دهنده آن است که آنها مقدمه بازگشت خود به ایران را فراهم می‌کنند.معاون امور بین‌الملل وزیر نفت، امیرحسین زمانی‌نیا در این خصوص به خبرگزاری فارس گفت: علت حضور زنگنه در این همایش مذاکره با برخی شرکت‌های معتبر نفتی آلمانی است که می‌تواند در آینده توسعه صنعت نفت ایران موثر واقع شود.زمانی‌نیا خاطرنشان کرد: اخیرا یک تیم کارشناسی آلمانی به همراه سفیر این کشور در ایران از مناطق گازی پارس جنوبی بازدید کردند که این سفر زنگنه می‌تواند به توسعه صنعت نفت ایران نیز منجر شود.