هفت صبح، روند خرید خانه وام‌دار به این شکل است که بیشتر سازندگان خانه‌های نوساز، از بانک یک وام به عنوان وام ساخت مسکن دریافت می‌کنند و وقتی فرآیند ساخت‌و‌ساز مسکن به اتمام رسید، این بدهی خود به بانک را از طریق فروش خانه‌های وام‌دار تسویه می‌کنند. برای این کار، شخص سازنده مبالغی را تحت عنوان وام خانه به خریدار پیشنهاد می‌دهد و خریدار پس از خرید خانه شروع به تسویه ماهانه این وام می‌کند. برای مثال قیمت یک خانه ۲۶۰میلیون تومان است و سازنده برای ساخت آن حدود ۶۰میلیون از بانک وام گرفته. در چنین حالتی خریدار ۲۰۰میلیون تومان را به ‌صورت نقدی به سازنده می‌دهد و ۶۰میلیون تومان باقی مانده را در قالب اقساط وام، به بانک پرداخت می‌‌کند.

***نقاط مثبت خانه‌های وام‎‌دار***

خرید و فروش خانه‌های وام‌دار برای هریک از طرفین مزیت‌هایی دارد که باعث می‌شود رغبت خریدار و فروشنده به این خانه‌ها بیشتر شود. مثلا سازنده مسکن که همان فروشنده است، بدهی خودش به بانک را از طریق وامی ‌که روی خانه‌های ساخته‌شده خود گذاشته، تسویه می‌کند و از طرفی هم خریدار با پرداخت نقد و اقساط مبلغ بهای خانه، فشار مالی کمتری را احساس می‌کند و برای خرید خانه مورد نظر خود به پول نقد کمتری نیاز دارد. همچنین در چنین معامله‌ای فروشنده خانه خود را سریع‌تر می‌فروشد و پول آن را دوباره وارد بازار ساخت‌وساز مسکن می‌کند. به عبارتی خانه‌های وام‌دار روند تولید مسکن در کشور را سریع‌تر پیش می‌برند.

***نقاط منفی خانه‌های وام‌دار***

خانه‌های وام‌دار علاوه بر نقاط مثبت، مشکلاتی هم برای خریدار و فروشنده به همراه دارند. مثلا این نوع ملک سند رسمی‌ ندارد و خریدار تا زمانی که اقساط وامش را تسویه نکند، مالک رسمی ‌ملک نیست و حق فروش ملک را ندارد. از دیگر مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید این است که امکان سوءاستفاده در این معاملات زیاد است، چراکه فروشنده یا همان سازنده می‌تواند بدون اینکه خریدار متوجه شود با دادن یک وکالت بلاعزل به چندخریدار، ملک خود را همزمان به چندنفر بفروشد. برای همین بهتر است موقع خرید خانه‌های وام‌دار حسابی حواستان را جمع کنید.

***چطور موقع خرید خانه‌های وام‌‎دار سرمان کلاه نرود؟***

راه حل این است که وقتی فروشنده سند دستی یا همان قولنامه را در بنگاه املاک تنظیم کرد، بلافاصله او را به دفاتر اسناد رسمی ‌ببرید و یک وکالت‌نامه مالکیت از او بگیرید که درواقع همان سند مالکیت است و نشان می‌دهد مالکیت این خانه با این مشخصات، به نام شما است. البته توجه داشته باشید، تا زمانی که کل اقساط وام خانه را با بانک تسویه نکرده باشید، حق فروش این ملک را نخواهید داشت.

***وام خانه چطور به خریدار واگذار می‌شود؟***

مهم‌ترین سوالی که در زمینه خانه‌های وام‌دار وجود دارد، این است که آیا فروشنده می‌تواند وام ساخت خانه را به خریدار منتقل کند و بازپرداخت اقساط وام را به او بسپارد؟ این کار شدنی است. برای مثال فرض کنید فروشنده یا سازنده، خانه خود را به ارزش ۲۰۰میلیون تومان، با وام ۵۰میلیون تومانی به خریدار منتقل می‌کند. در چنین حالتی خریدار باید ۱۵۰میلیون تومان به صورت نقدی به فروشنده بپردازد و ۵۰میلیون تومان باقی‌مانده را در قالب اقساط وام به بانک عامل پرداخت کند. ممکن است فروشنده، بعد از تمام‌شدن فرآیند ساخت مسکن، قسمتی از اقساط وام را خودش به بانک پرداخت کند. در چنین حالتی، پرداخت باقی اقساط وام برعهده خریدار است.

***نظر کارشناسان درباره خرید خانه‌های وام‌دار***

در انتهای این گزارش توصیه‌هایی را که کارشناسان و فعالان بازار مسکن در این مورد دارند، آورده‌ایم. اگر می‌خواهید سراغ خرید خانه‌های وام‌دار بروید، حتما حواستان به این توصیه‌ها باشد.

کارشناسان حوزه مسکن عموما توصیه می‌کنند که وارد اینگونه معاملات نشوید، ولی اگر شرایطی داشتید که مجبور به این کار شدید، فقط به وکالت‌نامه مالکیت بسنده نکنید. چراکه وکالت‌نامه تا زمانی که شخص وکالت‌دهنده در قید حیات است اعتبار دارد، یعنی اگر فروشنده خدای نکرده فوت کند، دیگر آن وکالت‌نامه‌ای که به خریدار داده است، اعتباری ندارد و وارثان فروشنده می‌توانند ادعا کنند که این وکالت‌نامه باطل است و ارزشی ندارد.

*** همچنین کارشناسان توصیه می‌کنند که در گام اول زیر بار پرداخت اقساط وام نروید و خانه را با شرط تسویه وام از سوی فروشنده بخرید. اغلب اوقات سازنده یا فروشنده می‌خواهد هرچه زودتر به پولش برسد تا با آن سرمایه پروژه جدید را شروع کند. برای همین ممکن است مشکلی با تسویه وام نداشته باشد.