دنیای اقتصاد-گروه دیپلماسی: همزمان با ابراز امیدواری محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران مبنی بر برداشته شدن تحریم‌ها در دی ماه و تاکید بر این موضوع که زمان لازم برای اجرای سایر تعهدات در برجام بیش از چند روز نیست، سیدعباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام از آزاد شدن دارایی‌های مسدود شده کشورمان در بانک‌های خارجی از اواسط یا حداکثر اواخر دی خبر داد. از سوی دیگر علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در سخنانی با اشاره به درخواست طرف غربی مبنی بر فروش آب سنگین تولید شده اضافه در ایران ضمن آنکه تاکید کرد این تقاضا به نظر مقداری خارج از عرف است، افزود اگر مشتری باشد آن را خواهند فروخت.

اما شاید مهم‌ترین خبر اعلام شده از سوی مقامات ایرانی در این زمینه، خبر زمان آزاد شدن دارایی‌های مسدود شده ایران باشد. خبری که روز گذشته از سوی سیدعباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اعلام شد. به گزارش خبر آنلاین، عراقچی از آزاد شدن دارایی‌های مسدود شده ایران در بانک‌های خارجی از اواسط یا حداکثر اواخر دی خبر داد و گفت: «در برجام کاملا مشخص است که چه تحریم‌هایی برداشته می‌شود؛ طبعا دارایی‌های مسدود شده ایران در بانک‌های خارجی آزاد و تبادلات بانکی به‌عنوان مهم‌ترین تحریم علیه ما رفع خواهد شد.» به گزارش خبرآنلاین، او لغو تحریم‌های حمل‌ونقل، کشتیرانی، بیمه و فروش نفت را از دیگر مصادیق رفع تحریم‌ها از روز اجرای برجام دانست و افزود: «تحریم‌هایی که در میزان فروش نفت ما وجود دارد بلافاصله برداشته خواهد شد و فروش نفت و انتقال پولش آزاد می‌شود.» همچنین وی گفت: روند برجام در مسیر قرار دارد و طبق جدول زمان‌بندی در اواسط دی به روز اجرایی شدن ‌می‌رسیم که اگر همه چیز طبق روال کنونی طی شود وقتی به آن روز برسیم تحریم‌ها عملا برداشته خواهد شد. معاون وزیر امور خارجه افزود:‌ اکنون تحریم‌ها روی کاغذ برداشته شده و قوانین لغو تحریم‌ها صادر و امضا شده و فقط اجرای آن مانده است که روز اجرایی شدن یعنی اواسط یا اواخر دی صورت خواهد گرفت.

تبادل سوخت

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای همچنین در بخش دیگری از سخنانش،با اشاره به موضوع تبادل سوخت گفت: «تمهیدات و ترتیبات بسیار خوبی برای این موضوع در نظر گرفته شده است و طبق قرارداد بسیار محکمی که با دولت روسیه امضا کرده‌ایم برای فروش اورانیوم غنی‌شده ایران و خرید کیک زرد معامله کاملا مناسبی انجام شده است.» عراقچی افزود:‌ «ما در مقابل بیش از 9 تن مواد اورانیوم غنی شده حدود 140 تن کیک زرد دریافت می‌کنیم که کیک زرد قبلا به ایران وارد شده است و آن را دریافت کرده‌ایم و اکنون در انبارهای سازمان انرژی اتمی نگهداری می‌شود.» به گفته رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام، مواد غنی شده ایران هنوز به روسیه انتقال داده نشده است و این کار در روزهای آینده انجام خواهد شد. او افزود: «معامله جانبی نیز در کنار این انتقال مواد در حال انجام است و سازمان انرژی اتمی وارد معاملات بین‌المللی مواد هسته‌ای شده است. بر این اساس مقداری از ضایعات مواد غنی شده 20 درصدی طبق ترتیبات دیگری فروش می‌رود که در مقابل آن هم کیک زرد به میزان بسیار معتنابهی به کشور وارد خواهد شد.»

بررسی پایان دادن به تحریم‌ها

وزیر امور خارجه ایران نیز روز گذشته در نشست مطبوعاتی مشترک با دانیل میتوف وزیر خارجه بلغارستان اعلام کرد زمان برای اجرای مابقی تعهدات بیش از چند روز نیست و ابراز امیدواری کرد که در دی ماه تحریم‌ها برداشته شود. به گزارش «ایسنا» ظریف افزود: در این شرایط ایران می‌تواند هرچه زودتر به سمت داشتن روابطی منطقی با کشورهای اروپایی و سایر کشورها حرکت کند. به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی ایران از هفته گذشته ایران و اعضای 1+5 مشغول بررسی روش‌های کاری برای پایان دادن به تحریم‌ها و انجام اقداماتی که لازم است بین تاریخ تصویب و تاریخ اجرای برجام صورت بگیرد، هستند.

معامله با آمریکا در مورد آب سنگین

در عین حال علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفت‌وگو با برنامه «من طهران» شبکه خبری العالم گفت که اصرار غربی‌ها درباره لزوم فروش آب سنگین اضافی قبل از اجرای برجام، خارج از عرف و غیرقابل قبول است. به گزارش «ایسنا»، علی‌اکبر صالحی تاکید کرد: «فروش میزان اضافه آب سنگین جزو شروط اجرای برجام نیست و امکان موکول شدن آن به بعد از اجرای برجام وجود دارد؛ ولی اکنون طرف مقابل اصرار دارد که این را هم قبل از اجرای برجام انجام دهیم.» او این تقاضاهای غرب را خارج از عرف دانست ولی در عین حال گفت که ایران آماده است در صورت وجود مشتری، آب سنگین اضافی خود را بفروشد. به گفته صالحی ایران موفق به تولید بیش از 160 تن آب سنگین شده است که البته حدود 130 تن در انبارهای ایران و برای زمانی که رآکتور راه‌اندازی شود باقی می‌ماند و برای بعد از آن نیز ایران به اندازه کافی آب سنگین تولید کرده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: «آن 30 تن اضافه آب سنگین که اینک طبق توافق در معرض فروش قرار داده‌ایم که اگر مشتری وجود دارد می‌تواند خریداری کند، ما بیش از این تعهدی در برجام نداریم.» البته او گفت که این 30 تن آب سنگین باقی‌مانده هنوز کاملا به آب سنگین تبدیل نشده است و ظرف یک یا دو‌ماه آینده تبدیل آن انجام خواهد گرفت. در بخش دیگری از این گفت‌وگو، صالحی از پیشنهاد ایران مبنی بر دریافت اورانیوم طبیعی در عوض آب سنگین خبر داد و گفت: «الان صحبت ما با آمریکا بود که خریدار آب سنگین ما علی القاعده باید آمریکا باشد. زیرا بیشترین میزان خریداری آب سنگین در دنیا توسط آن کشور صورت می‌گیرد. آمریکا از هند از فرانسه و از کانادا می‌خرد و قرار شد آب سنگین ما را نیز خریداری کند ولی فعلا در حال مذاکره هستیم که ببینیم چگونه این آب سنگین را منتقل کنیم.» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران افزود: «من پیشنهاد می‌کنم که یا پول آن را بگیریم یا پیشنهاد می‌کنم که به جای پول، اورانیوم طبیعی یا کیک زرد بدهند.» همچنین عباس عراقچی نیز در گفت‌وگوی تلفنی اخبار 14 روز گذشته تاکید کرد که اگر مشتری نباشد 30تن آب سنگین تولید شده در ایران باقی خواهد ماند. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، رئیس ستاد پیگیری برجام افزود: «ایران حدود ۱۶۰تن آب سنگین تولید کرده که حدود ۱۳۰تن آن را نیاز داریم و 30 تن اضافه را به فروش خواهیم رساند و این تعهد ما است اما خریدن یا نخریدن آن دست ما نیست و تا زمانی که مشتری نباشد این مواد در ایران باقی خواهد ماند.»

تعطیلات سال نو باعث وقفه نمی‌شود

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به همزمانی موعد لغو تحریم‌ها با تعطیلات شروع سال جدید میلادی گفت که یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این موضوع را با ایشان مطرح کرده و قول داد که تعطیلات باعث وقفه نشود. همچنین صالحی درباره تعداد سانتریفیوژهایی که تاکنون برداشته شده‌اند، گفت: «من الان عدد دقیق را ندارم اما تعداد سانتریفیوژها که فعال بودند چیزی حدود 9 هزار و خورده‌ای است؛ فرض کنیم 10 هزار سانتریفیوژ فعال بودند؛ من تصورم این است که از این 10هزارتا، 6 هزارتا باقی خواهد ماند. چهار هزارتا را باید برداریم. فکر می‌کنم از این چهارهزار تا شاید دو هزارتا از آنها برداشته شده باشند.»

سخت‌ترین برهه مذاکرات

در عین حال صالحی سخت‌ترین زمان در جریان مذاکرات را نخستین جلسه‌ حضور خود در مذاکرات دانست و گفت: «بعد از اینکه پذیرفته شد که در مذاکرات حضور داشته باشم، کار سختی به من محول شد و آن کار این بود که پیشنهادی را که درباره چینش سانتریفیوژها برای غنی‌سازی پذیرفته بودیم و مورد موافقت مقام معظم رهبری قرار نگرفته بود و ایشان بحق این نوع چینش را رد کرده بودند، ما باید طرف را راضی می‌کردیم که از این پیشنهاد صرف‌نظر می‌کردند و پیشنهاد معقولی را که می‌تواند هم نظر ما و هم نظر آنها را تامین کند، بپذیرند. بنابراین این چالش بزرگی بود و دوستان ما پیش‌تر در این زمینه با بن‌بست مواجه شده بودند.» همزمان روز گذشته وانگ یی، وزیر امور خارجه چین طی یک تماس تلفنی با جان کری همتای آمریکایی خود درباره اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که در ماه ژوئیه سال جاری در وین حاصل شد، رایزنی کردند.