اگرچه دولت یازدهم همواره از اعطای تسهیلات بانکی به مسکن مهر ابراز نارضایتی می‌کرد و بر این باور بود که این  تسهیلات تکلیفی، بار سنگینی را به دوش نظام بانکی کشور قرار داده است، اما اکنون تمهیدات جدیدی را برای سوق دادن منابع بازگشتی ناشی از بازپرداخت تسهیلات مسکن مهر به صندوق پس انداز یکم اندیشیده است.

البته بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی همواره بر این باور بودند که آنچه که به عنوان تسهیلات تکلیفی مسکن مهر، بر دوششان گذاشته شده، منجر به این شده چاپ اسکناس در کشور افزایش یافته و همین امر، بار تورمی بسیار بالایی را بر دوش دولت بگذارد؛ به همین دلیل اجرای این سیاست همواره مورد انتقاد دستگاه‌های دولتی قرار داشت؛ حال اما بانک مرکزی در تصمیمی جدید، بنا را بر این گذاشته که منابع آزادشده ناشی از بازپرداخت تسهیلات مسکن مهر را صرف تجهیز مالی صندوق پس انداز مسکن یکم کند تا بتواند علاوه بر اینکه بازار را رونق داده  و تحرک در صنایع ایجاد کند؛ خروج از رکود را با رونق بازار مسکن تجربه نماید.

آنگونه که مقامات بانک مرکزی می‌گویند، پیش از اینکه دوره ده ساله پروژه مسکن مهر به اتمام رسد، برخی از منابع آن آزاد شده و این منابع آزاد، صرف تامین منابعی خواهد شد که حساب صندوق پس انداز یکم را تشکیل می‌دهد؛ این در حالی است که صندوق مذکور، به اتکای سپرده‌گذاری مردم برای دوره ۶ ماهه تا یکساله تجهیز شده و فردی که در این صندوق سرمایه‌گذاری و به نوعی پس‌انداز می‌کند، بعد از گذشت مدتی می‌تواند با دریافت وام کم بهره، صاحب خانه شود.

البته دولت تمهیدات دیگری را هم برای تجهیز منابع بانک تخصصی این حوزه و تجهیز منابع آن انجام داده که نمونه آن، کاهش نسبت سپرده قانونی برای افزایش منابع این بانک است که اگر بتواند به حرکت درآید، منجر به رونق بازار مسکن خواهد شد. 

اکبر کمیجانی، قائم‌مقام بانک مرکزی در این رابطه می‌گوید: از ابتدای دولت یازدهم تاکنون ۸۱۸ هزار واحد مسکن مهر تحویل شده است و این رقم تا انتهای عمر دولت که کمتر از یکماه از آن باقی مانده، به ۸۴۵ هزار واحد خواهد رسید. وی می‌افزاید: در مجموع یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد مسکن مهر تکمیل شده است و مابقی نیز حداکثر تا اواسط سال آینده تحویل خواهد شد.

این در شرایطی است که دولت سپرده قانونی بانک مسکن را برای رونق بازار از ده درصد به دو درصد کاهش داد و تصمیم گرفت تا به جای اینکه منابع از سوی بانک مرکزی در حساب سپرده حفظ شود، خود این بانک آن را در اختیار داشته و مدیریت کند تا به اتکای آن بتواند اقداماتی همچون افزایش سقف تسهیلات را صورت دهد که همین کار هم رخ داده است؛ به نحوی که میزان سقف وام‌ها از ۲۰ به ۲۵ میلیون تومان، از ۲۵ به ۳۰ میلیون تومان و اکنون هم از ۳۰ به ۴۰ میلیون تومان افزایش یافته است.

بر این اساس بانک مرکزی تلاش دارد تا باقیمانده ۵۰۰ هزار واحد مسکونی مسکن مهر را ظرف امسال و اواسط سال  آینده به اتمام برساند؛ ضمن اینکه در کنار این، بانک مرکزی تصمیم گرفته تا به مرور حداکثر تسهیلات را بالا برد و برخی محدودیت‌ها را نیز در این رابطه لغو کند؛ به نحوی که اکنون زوجین در صورت داشتن توانایی مالی می‌توانند تا سقف ۱۶۰ میلیون تومان وام مسکن و ۲۰ میلیون تومان جعاله که مجموعا ۱۸۰ میلیون تومان را برای خرید خانه در بر می‌گیرد، در اختیار داشته باشند.

این در حالی است که البته افراد باید حداقل ۲۰ درصد نرخ واحد مسکونی را نیز به عنوان آورده خود داشته باشند که این امر، فرصت مناسبی را فراهم می‌کند. این در شرایطی است که اکنون با تدابیری که بانک مرکزی از آن سخن می‌گوید، تا پایان اردیبهشت ماه امسال، ۱۷۱ هزار نفر برای دریافت وام از صندوق پس انداز مسکن یکم، ثبت نام کرده‌اند که مبلغ سپرده‌های آنها، ۴۶۵۰ میلیارد ریال است.

به هرحال به نظر می‌رسد که رونق بازار مسکن از جمله دستورکارهای جدی بانک مرکزی در سال جاری باشد تا بتواند علاوه بر تخصیص بهینه منابع برای متقاضیان، رونق بازار مسکن و خروج از رکود را نیز پیش روی خود ببیند.