تعادل شکننده در صنایع بورسی

دنیای اقتصاد: بازار سهام از فردای توافق هسته‌ای وارد فاز نزولی شده بود، اما روز گذشته، پس از هفت روز معاملاتی افت قیمت‌ها، دماسنج بازار سهام توانست رشد ملایم 48 واحدی را تجربه کند. در واقع، وجود چشم‌انداز مناسب بازار سهام به دنبال گشایش‌های هسته‌ای مانع از تداوم نزول سنگین قیمت‌ها در این بازار می‌شود. درنتیجه آرامشی نسبی در معاملات روز گذشته به چشم می‌خورد؛ در این میان، صنایع بورسی نیز وضعیت متعادلی داشتند؛ به‌طوری‌که 18 گروه با رشد شاخص و 14 صنعت با افت شاخص مواجه شدند.

توقف افت شاخص بعد از نزول هفت روزه
گروه بورس – حدیث موسوی: پس از هفت روز متوالی ریزش بازار سهام که موجب تنزل حدود3هزار واحدی شاخص کل در این مدت شد، سرانجام روز گذشته تا حدودی تعادل به روند معاملات بازگشته و نماگر بازار 48 واحد مثبت شد. 
اگرچه رشد مثبت شاخص چندان قوی نبوده و شرایط بازار سهام در این روز شکننده به نظر می‌رسد، اما قیمت‌های ارزنده سهام شرکت‌ها و چشم‌انداز مثبتی که توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها در میان‌مدت تا بلندمدت پیش روی فعالان بازار گشوده است موجب شده تا مانند قبل شاهد روند نزولی بورس تهران برای مدت طولانی نباشیم و پس از چند روز صف فروش سنگین، سهامداران حقیقی و حقوقی به خرید سهام روی آورده و به این ترتیب موجبات رشد شاخص را فراهم کنند. سه‌شنبه نماگر بازار با رشد 07/ 0 درصدی به عدد 66 هزار و 489 واحد رسید. ارزش معاملات بازار نیز در مقایسه با روز ماقبل 5/ 11 درصد افزایش یافت. اما در مقابل حجم معاملات با افت حدود 8 درصدی بالغ بر دادوستد 7/ 414 میلیون سهم شد.
نمادهای حکشتی، وتجارت، وبصادر و خودرو به ترتیب 4 نمادی بودند که روز قبل بیشترین اثر مثبت را بر رشد شاخص کل بازار داشتند. این در حالی است که پتروشیمی شازند به مثابه سرعت‌گیر این روند مثبت عمل کرد و به تنهایی موجب افول 25/ 21 درصدی شاخص کل در این روز شد.
بورس، آئینه تمام نمای تحولات اقتصادی کشور
اغلب کارشناسان، سال 94 را به رغم توافق شکل گرفته میان ایران و غرب، سال سختی به لحاظ مالی و اقتصادی برای کشور ارزیابی می‌کنند و معتقدند، اگر روند اجرایی تعهدات بدون ایجاد هرگونه خللی پیش رود، در فصل پایانی سال جاری شاهد لغو تمامی تحریم‌های اقتصادی تحت 4 سرفصل تجارت، تکنولوژی، مالی و انرژی خواهیم بود. به همین دلیل رفع تحریم‌ها نیز از سال 95 آثار واقعی و عملی خود را بر ارکان گوناگون اقتصادی و بر صنایع کشور نشان خواهد داد. 
تحت این شرایط به نظر می‌رسد در بازار سهام نیز که کارشناسان آن را آئینه تمام نمای تحولات اقتصادی کشور می‌دانند، روند نوسان این بازار در حال و آینده چندان متفاوت از شرایط حاکم بر اقتصاد نباشد. به بیان دیگر با آنکه برای حرکت به سمت رشد اقتصادی پایدار و برطرف شدن ریسک‌های سیستماتیک، توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها شرط لازم بود، اما شرط کافی آن به چگونگی انتخاب و برنامه‌ریزی سیاستگذاران و دولتمردان درخصوص نحوه سرمایه‌گذاری دلارهای بلوکه شده و چگونگی استفاده از گشایش‌های حاصل شده برای برطرف کردن مشکلات ساختاری اقتصادی و از طرفی رفع خودتحریمی‌های داخلی بازمی‌گردد. 
شرایط فعلی بورس نرمال و طبیعی است
شاهین شایان‌آرانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» درخصوص روند فعلی شاخص می‌گوید: حرکت فعلی بازار سهام نرمال بوده و حالت غیرعادی و ملتهبی ندارد؛ چراکه اگر حرکت شاخص را از یک ماه پیش تاکنون بررسی کنیم مشاهده می‌شود به‌رغم افت چند روز اخیر، با رشد 5 درصدی شاخص کل بازار روبه‌رو هستیم که نشان از دید مثبت سرمایه‌گذاران به کلیت بازار در میان‌مدت تا بلند‌مدت دارد.
وی روند قبل و بعد از اعلام توافق را متاثر از رفتار متفاوت برخی سهامداران دانست و توضیح داد: سه دسته از سهامداران در مواجهه با دوره آخر مذاکرات هسته‌ای دیدگاه‌های مختلفی داشتند و بنا به پیش‌بینی خود رفتارهای متفاوتی را نیز از خود نشان دادند. 
شایان‌آرانی گفت: یک طیف با خوش‌بینی بسیار زیادی که نسبت به توافق و آثار آن داشتند قبل از اعلام این رخداد، در بازار فعال شده و اقدام به خرید گسترده سهام کردند. در این میان برخی نیز معتقد بودند، در میان‌مدت تا بلند‌مدت موضوع توافق و لغو تحریم‌ها آثار مثبت خود را بر اقتصاد نشان خواهد داد. این عده شاید به‌صورت بینابینی در بازار فعالیت می‌کردند. 
اما یکسری هم با دید منفی و نگاه بدبینانه پیش از اعلام توافق بازار سهام را رصد می‌کردند که شاید رغبتی نیز به حضور در این بازار از خود نشان نمی‌دادند.شایان‌آرانی افزود: به هر طریق پس از اعلام توافق میان ایران و غرب عده‌ای که خیلی خوش‌بینانه در خرید سهام عمل کرده بودند، در مواجهه با اما و اگرهایی که نسبت به لغو تحریم‌ها، تایید کنگره آمریکا و مواردی از این دست پیش آمد با شناسایی سود در کوتاه‌مدت اقدام به فروش سهام کردند که همین امر در کنار برخی دلایل دیگر ریزش شاخص را در روزهای اخیر موجب شده است. به گفته این کارشناس بازار سرمایه فروکش کردن تب و هیجانات خرید سهام و نمایان شدن واقعیت‌های اقتصادی را مهم‌ترین‌ در جهت روند نزولی اخیر بورس است.
وی افزود: با توجه به اینکه لغو تحریم‌ها مرحله به مرحله و به تدریج آثار خود را بر اقتصاد کشور نشان می‌دهد، روند فعلی بورس متناسب با واقعیات اقتصادی کشور طبیعی و نرمال است؛ هرچند نگاه مثبتی بر کلیت بازار ناشی از توافق هسته‌ای حاکم شده که این امر موجبات رشد شاخص را به‌صورت آرام و منطقی در میان مدت تا بلند‌مدت فراهم می‌کند.
 بازار سهام ظرفیت رشد زیادی را در ذات خود نهفته دارد
در این میان شایان‌آرانی معتقد است: شاخص کل بازار سهام می‌توانست ارقام بسیار بالاتری نسبت به حال حاضر داشته باشد، اگر شرایط اقتصادی کشور به نحوی بود که از تمامی پتانسیل‌ها و امکانات داخلی به بهترین نحو استفاده می‌شد. به گفته وی مساله خود تحریمی‌های داخلی، قوانین دست و پاگیر و بوروکراسی‌های زیاد اداری موجب شده تا بسیاری از ظرفیت‌های اقتصادی کشور مغفول مانده و به این ترتیب بازار سهام نیز که روند حرکت شاخص آن نشان از وضعیت اقتصاد کشور دارد، نتواند رشد مستمر و بالایی را تجربه کند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به صحبت‌های رهبری مبنی بر لزوم خانه‌تکانی در فضای داخلی اقتصاد کشور افزود: ما هم‌اکنون درگیر یکسری خودتحریمی‌های داخلی هستیم؛ به نحوی که عدم انجام صحیح خصوصی‌سازی واقعی تولیدمحور و قوانین سخت و دست و پاگیر اداری موجب هرچه ضعیف و ناتوان‌تر شدن شرکت‌های کوچک و متوسط کشور شده است و در این شرایط نیز حمایت درستی از این بخش صورت نمی‌گیرد. 
وی با اشاره به فضای کسب و کار گفت: هرساله در رده‌بندی کشورها در فضای کسب و کار، ایران پایین‌ترین رتبه را به خود اختصاص می‌دهد که این امر از بوروکراسی پیچیده و قوانین دست و پاگیر زائد برای راه‌اندازی کسب و کار پرده برمی‌دارد.
وی تاکید کرد: اگر قوانین به نحو روان‌تری از سوی قانون‌گذاران و دولتمردان تنظیم شود، حمایت‌های لازم از بنگاه‌های اقتصادی صورت گیرد و در یک کلام تحریم‌های داخلی را هرچه سریع‌تر رفع کنیم، با کمک گشایش‌های خوب شکل گرفته پس از توافق باید امیدوار باشیم سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ترغیب به حضوری گرم‌تر در صنایع و بازارهای کشور شوند و به این ترتیب شرایط را برای رشد مستمر و پایدار اقتصاد و به تبع بازار سهام فراهم کنند.