دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی انرژی با محوریت جذب سرمایه‌گذاری در صنایع انرژی، روز دوشنبه ٢١ دی‌ماه با حضور قائم مقام وزیر نفت در جزیره کیش افتتاح شد. این نمایشگاه که در زمینه‌های مختلف از جمله آخرین فرصت‌ها‌ و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌پذیری، دستاوردهای سازندگان و تولیدکنندگان نفت، گاز، پتروشیمی، آب، برق و انرژی‌های نو به مدت چهار روز در جزیره کیش برگزار شده است، با حضور پررنگ کشورهای خارجی مواجه شد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، شرکت‌های خارجی، نخستین بار است که در ١٠ سال اخیر، به‌طور مستقیم در این رویداد نمایشگاهی شرکت می‌کنند؛ کشورهای ایتالیا، چین، ترکیه، هلند، هندوستان، کره‌جنوبی، تایوان، جمهوری‌آذربایجان، مالزی، فرانسه، اتریش، امارات، اسپانیا، آلمان، بلژیک، استرالیا و روسیه در نمایشگاه بین‌المللی انرژی کیش حضور دارند.

در مراسم گشایش این نمایشگاه که عصر دوشنبه در مرکز همایش‌های خلیج فارس کیش برگزار شد جمعی از مسوولان منطقه آزاد کیش و مقامات ارشد حوزه نفت و گاز جضور داشتند. در ابتدای این مراسم پیام دکتر علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درخصوص اهمیت این نمایشگاه با توجه به اجرای برجام قرائت شد. در این پیام آمده است: برگزاری این نمایشگاه با توجه به نقش كشورمان در تحولات جهانی انرژی از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا كه در آستانه فصلی نو در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در روابط بین‌المللی هستیم و جای آن دارد كه در این فضای جدید از چشم‌اندازی كلان و فراگیر و با تحرك كامل، نقش و سهم كشورمان را در آینده انرژی جهان با تامین حداكثری منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تبیین کنیم. در پیام صالحی درخصوص اهمیت انرژی در زندگی بشر آمده است: امروزه انرژی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی بشر در جوامع مدرن و صنعتی است. توانایی‌های هر کشور یا جامعه در تولید انرژی و نحوه مصرف آن یکی از ویژگی‌های مهم در سنجش میزان پیشرفت آن کشور محسوب می‌شود. انرژی، یکی از اجزای اصلی زندگی بشر است که به طرز غیرقابل تصوری تمام ابعاد زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده است.

در ادامه پیام آمده است: به رغم تمامی تلاش‌های انجام شده، جهان همچنان تا سال‌های متمادی (فراتر از سال 2030 میلادی) وابسته به سوخت‌های فسیلی خواهد بود. به‌طور حتم، بهینه‌ترین حالت، استفاده از ترکیبی از انواع انرژی‌ها (شامل زغال‌سنگ، نفت، گاز طبیعی، هسته‌ای، آبی و تجدیدپذیر) برای تامین انرژی است. محدود بودن ذخایر انرژی (به‌ویژه انرژی‌های فسیلی) و افزایش تقاضا و همچنین موضوع بسیار مهم و جهان‌شمولی مانند آلودگی آب‌ و هوای کره زمین، سبب می‌شود کشورهای مختلف در فضای رقابتی و حساس تجارت انرژی، مسیرهای متفاوتی را برای تامین انرژی خود انتخاب کرده و طبق آن برنامه‌های توسعه‌ای را اجرا کنند. صالحی درخصوص چالش‌های حوزه انرژی در ایران در این پیام افزود: بالا بودن شدت انرژی در بخش‌های مختلف، راندمان نامناسب نیروگاه‌ها، پایین بودن ضریب بازیافت و برداشت از مخازن نفت و گاز، فرسودگی و بهره‌وری غیرقابل قبول پالایشگاه‌ها، هدر رفت بالای حامل‌های انرژی در شبكه‌های انتقال و توزیع، ناتوانی در استانداردسازی از چالش‌هایی است كه حوزه انرژی كشور با آن روبه‌رو‌ است. در خاتمه این پیام نیز بیان شد: اینجانب معتقدم که برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی می‌تواند طلیعه یک حرکت فراگیر برای سازگار کردن بهره‌مندی از علوم و فنون جدید برای ساختن آینده مطلوب كشور با حفظ و حراست از مواریث طبیعی باشد و امید است در آینده نزدیک شاهد به ثمر رسیدن این رویکرد باشیم.

محرک‌های توسعه شتابان اقتصادی کشور

قائم‌مقام وزیر نفت درافتتاحیه دوازدهمین همایش بین‌المللی انرژی از تبدیل ایران به بازیگر كلیدی بازار جهانی انرژی در برنامه ششم توسعه خبرداد. سید‌کاظم وزیری هامانه، قائم مقام وزیر نفت با اشاره به پتانسیل‌های ایران برای تبدیل شدن به بازیگر كلیدی در بازار انرژی جهان گفت: وجود ذخایر عظیم نفت و گاز در كشور، علاوه بر تامین نیازهای داخلی می‌تواند زمینه ساز توسعه تعاملات بین‌المللی باشد و جایگاه كشورمان را در بازار پر رونق انرژی جهان تثبیت كند. هامانه با اشاره به اینكه در شرایط پسا‌تحریم امكان افزایش تولید منابع هیدروكربوری در جهت ایجاد ثروت‌های مولد و پایدار و شتاب بخشیدن به رشد همه‌جانبه كشور فراهم و آینده‌ای بسیار روشن پیش روی ما ترسیم شده است، گفت: در افزایش تولید منابع هیدروكربوری توجه به مولفه‌های مهمی از جمله آمایش سرزمین، تامین نیاز داخلی نفت و گاز و فرآورده‌ها و محصولات پتروشیمی و ملاحظات زیست‌محیطی در بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و منابع هیدروكربوری ضروری است. قائم‌مقام وزیر نفت افزود: در شرایط پسا‌تحریم استفاده بهینه و هدفمند از توان بخش خصوصی فعال در عرصه نفت و گاز و تقویت ارتباط بخش‌های دولتی و خصوصی حركت در مسیر موفقیت و رونق اقتصادی را تسهیل می‌كند. هامانه تاكید كرد: ذخایر بزرگ انرژی و گنجینه ارزشمند نیروی انسانی جوان، توانمند و مجرب نیروی محركه شتابان توسعه اقتصادی كشورخواهد بود.

وی اظهار کرد: تكیه بر نیروی انسانی توانمند و فرهیخته به‌عنوان سرمایه‌ای ارزشمند، در صنعت نفت كشور با ایجاد اشتغال مولد، كشور را به‌صورت جهشی در مسیر تحقق اهداف توسعه‌ای به پیش می‌برد. وی با اشاره به تاكید رهبر معظم انقلاب بر اهمیت اقتصاد مقاومتی در توسعه همه جانبه كشور گفت: در دوران پسا‌تحریم ایران می‌تواند با عمل بر محور اقتصاد مقاومتی و تقویت صنعت نفت مسیر شتابان توسعه را طی كند و به همین دلیل در سیاست‌ها و راهبردهای برنامه ششم توسعه، اقتصاد مقاومتی محور تدوین برنامه‌ها است. قائم مقام وزیر نفت با تاكید بر لزوم تغییر نگرش به درآمدهای حاصل از نفت و گاز در سیاست‌های ابلاغی برنامه ششم توسعه كشور اظهار کرد: این درآمدها باید از منابع تامین بودجه عمومی به منابع سرمایه‌ای و زاینده اقتصادی تبدیل شود و برای دستیابی به این اهداف، ایجاد زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و كاهش شدت انرژی ضروری است؛ ضمن اینكه باید علاوه بر بهره‌برداری و توسعه میادین نفت و گاز به ویژه میادین مشترك به اجرایی شدن سیاست‌های كلی اصل 44 توجه جدی داشت.

هامانه با بیان اینكه ارزش افزوده از طریق تكمیل زنجیره ارزش نفت و گاز و توسعه تولید كالاهای مصرف كننده انرژی كه دارای بازدهی بهینه هستند محقق می‌شود، گفت: این رویكرد در قالب توسعه همه‌جانبه پایدار، دانش بنیان، مردمی و عدالت‌بنیان و برای دستیابی به رشد اقتصادی شتابان، پویا و پایدار مد نظر دولت است. قائم مقام وزیر نفت گفت: ارتقای صنعت نفت به‌عنوان صنعتی سرآمد، درآمدزا با تكیه بر توانمندی‌های داخلی و همكاری‌های بین‌المللی از اهداف كلان وزارت نفت در برنامه ششم توسعه است. وی افزود: وزارت نفت در راستای تحقق اهداف چشم انداز نظام جمهوری اسلامی ایران تاكید ویژه‌ای بر راهبرد اقتصاد مقاومتی داشته و برنامه‌های توسعه‌ای صنعت نفت با محوریت اقتصاد مقاومتی از ابتدای سال 93 در حوزه‌های مختلف بالادستی با تاكید بر میادین مشترك و پایین دستی شامل گازرسانی، ساخت پالایشگاه و پتروشیمی با جدیت پیگیری می‌شود. وزیری هامانه افزود: در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی خروج غیر تورمی از ركود و حمایت از ساخت داخل، 10 قلم اصلی كالای پرمصرف داخلی انتخاب شده و اقدامات سریع و موثری در جهت عملیاتی كردن مراحل ساخت این كالاها انجام شده است.

به گفته وی همچنین تدوین نقشه راه وزارت نفت از زمان ابلاغ سیاست‌های كلی اقتصاد مقاومتی از اسفند 92 در وزارتخانه پیگیری و در نهایت برنامه اقتصاد مقاومتی صنعت نفت در پنجم خرداد 93 به تصویب شورای اقتصاد رسید. قائم مقام وزیر نفت با اشاره به لزوم تحلیل دقیق شرایط داخلی و بیرونی صنعت نفت و شناخت نقاط ضعف و قوت برای تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها گفت: بررسی راهكارهای دستیابی ایران به جایگاه مطلوب در بازار انرژی بین‌المللی، وضعیت كنونی منابع نفت و گاز و تعیین اولویت و چگونگی مصرف منابع انرژی برای تدوین نقشه مسیر توسعه و پیشرفت صنعت نفت ضروری است. وزیری هامانه با بیان اینكه اصلی‌ترین مزایای اقتصاد ایران را باید در صنعت نفت جست‌وجو كرد، گفت: با تكیه بر صنعت نفت ضمن حفظ استقلال بودجه كشور از درآمدهای نفتی زمینه لازم برای توسعه اقتصادی پایدار كشور فراهم می‌شود. وی پیشبرد دیپلماسی اقتصادی و انرژی ایران، كمك به تضمین امنیت ملی كشور از طریق توسعه همكاری‌ها و تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی، همچنین تامین سهم عمده‌ای از تولید ناخالص داخلی و درآمدهای ارزی كشور و نیز امكان تامین 95 درصد انرژی اولیه مورد نیاز كشور را از اصلی‌ترین مزیت‌های صنعت نفت برشمرد.

تنوع منابع انرژی در آستانه پایان عصر نفت 

علی اصغر مونسان، مدیرعامل منطقه آزاد کیش نیز در مراسم افتتاح نمایشگاه انرژی در کیش درخصوص میزان ذخایر انرژی در دنیا بیان کرد: نیاز جهانی به انرژی اولیه در حال حاضر حدود 12 میلیارد تن SKE (واحد زغال سنگ) در سال است و مسلما این مقدار انرژی مورد نیاز، پیوسته بیشتر و بیشتر هم خواهد شد. این در حالی است که اگر انسان‌ها با صرفه جویی زیاد هم انرژی را مصرف کنند، تا یکصد سال دیگر موادی مثل نفت خام و گاز به پایان می‌رسند و زغال سنگ نیز حداکثر تا 2 قرن دیگر پاسخگوی بخشی از نیاز شدید انسان به انرژی خواهد بود. وی در ادامه افزود: در این بین نفت خام به دلیل مشتقات فراوان و کاربردهای مختلف هم در بخش انرژی و هم به‌عنوان مواد اولیه تولیدات صنعتی، جایگاهی ویژه به‌عنوان یک کالای استراتژیک دارد. مونسان همچنین بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم اقتصاد ایران این است که رشد درآمد نفت همواره با افزایش تولید در سایر بخش‌های صنعتی کشور همراه بوده و موجب رونق در کسب و کار به ویژه در بازار مالی کشور می‌شود و بدیهی است که در شرایط حاضر نفت و اقتصاد وابسته به آن، تنها مسیر سریع برون رفت از شرایط پساتحریم در اقتصاد کشور و ایجاد ارتباط با اقتصاد بین‌الملل است. 

وی افزود: پیش بینی می‌شود چنانچه درخصوص بازاریابی، فروش، انتقال پول و جلب سرمایه برای نفت اقدامات مناسبی انجام دهیم به ظرفیت فعلی تولید نفت کشور یک میلیون بشکه افزوده شده و با مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب این ظرفیت به حدود 4 میلیون بشكه در روز می‌رسد. از طرفی با توجه به نیاز سرمایه‌گذاری در این صنعت، با آزاد‌سازی سرمایه‌های ایران در خارج از کشور و همچنین از طریق جذب سرمایه‌گذاری خارجی امكان تامین منابع مالی طرح‌های توسعه‌ای امکان‌پذیر خواهد شد. وی در پایان بیان کرد: برگزاری نمایشگاه بین‌المللی انرژی در جزیره کیش در سال جاری تفاوت عمده‌ای با سال‌های گذشته دارد و آن تغییر رخ داده در ساختار سیاست‌های خارجی و گشوده شدن درهای جهان امروز به روی اقتصاد کشور است که در وهله اول این حوزه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین باید به خاطر داشت روزها و حتی ساعت‌های پیش رو فرصت‌هایی است که نباید از دست برود و فرصتی که امروز به‌عنوان نمایشگاه انرژی پیش روی ما است می‌تواند منشا و مبدا اتفاق مهم و تاثیرگذاری در سرمایه‌گذاری و اجرای طرح‌های توسعه صنعت انرژی کشور باشد.