نخستین نشست خبری رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پس از اجرای عملی برجام برگزار شد. محمد فطانت در این نشست درپاسخ به «دنیای اقتصاد» به سه مسیر اصلی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بورس اشاره کرد. دریافت کد معاملاتی برای خرید و فروش مستقیم سهام، یکی از مسیرهای ورود سرمایه‌های خارجی است. به گفته فطانت، در حال حاضر ارزش ریالی سرمایه جذب‌شده از این مسیر 5200 میلیارد ریال است. مشارکت با شرکت‌های ثبت‌شده در کشور و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ثبت‌شده نزد سازمان نیز از دیگر مسیرهای ورود خارجی‌ها به بازار سهام است.

در نشست خبری رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح شد 
سه ورودی بورس برای خارجی‌ها

گروه بورس_ مهرنوش سلوکی: اولین نشست خبری محمد فطانت، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار پس از اجرای عملی برجام، روز گذشته در سالن همایش سازمان بورس اوراق بهادار تهران برگزار شد. در این نشست خبری که با حضور دکتر فطانت و جمعی از خبرنگاران بورسی برگزار شد، به سوالات خبرنگاران درخصوص روند فعلی بازار و چگونگی استفاده از ابزارهای مالی پاسخ داده شد. به گزارش «دنیای اقتصاد» در این نشست رئیس سازمان بورس خبر از انتشار اوراق رهنی طی روزهای آینده داد. فطانت در این خصوص بیان کرد که با موافقت وزارت مسکن و شهر‌سازی، اوراق رهنی با اعتبار 10هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که در مرحله اول اوراق با اعتبار 3هزار میلیارد تومان از سوی بانک مسکن منتشر می‌شود. وی همچنین انتشار چنین اوراقی را به‌عنوان چرخ متحرک بازار مسکن دانست و از آن به‌عنوان عامل خروج از رکود بازار مسکن یاد کرد.

رکورد‌های متوالی در بورس تهران

کنفرانس خبری رئیس سازمان بورس و اوراق بهادر در حالی روز گذشته برگزار شد که بر خلاف دو نشست قبل سال جاری، بورس تهران شاهد روند صعودی چشمگیری طی روزهای گذشته است. در این نشست که به مناسبت ایام‌الله دهه فجر برگزار شد، دکتر فطانت در ابتدا به تشریح آخرین آمارهای بازار سهام پرداخت و گفت: شاخص کل از ابتدای سال از 62 هزار و 461 واحد با رشد بیش از 23 درصدی به رقم حدود 78 هزار واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن با رشد 27 درصدی به 12 هزار و 562 واحد رسید. در همین زمینه ارزش بازار بورس هم‌اکنون به 220 هزار میلیارد تومان و ارزش فرابورس به 95 هزار میلیارد تومان رسیده که مجموع ارزش بازار سهام را به بیش از 320 هزار میلیارد تومان (حدود120 میلیارد دلار) رسانده است.

رشد فرابورس زیرسایه بازار بدهی

عضو شورای عالی بورس یکی از دلایل مهم افزایش حجم فرابورس را رشد بازار بدهی دانست و گفت: معاملات اوراق بدهی، حجم معاملات در بازار فرابورس را تا حد بسیار زیادی افزایش داد و رقم آن به رقم این متغیر در بورس تهران نزدیک شد. سخنگوی سازمان بورس تصریح کرد: از ابتدای سال تا 20 دی ماه، ارزش معاملات خرد روزانه به‌طور متوسط 100 میلیارد تومان بود، اما از 20 دی‌ماه تا‌کنون این رقم به‌طور متوسط روزانه به 328 میلیارد تومان رسیده است. این افزایش چشمگیر نشان دهنده این است که نقدینگی تمایل زیادی دارد که از بازارهای رقیب به سمت بازار سهام سوق پیدا کند.

حضور پررنگ سرمایه‌گذار خارجی

فطانت در ادامه به موضوع پر اهمیت سرمایه‌گذاران خارجی اشاره کرد و گفت: حجم متوسط معاملات سرمایه‌گذاری خارجی روزانه به 2 میلیارد و 400 میلیون تومان و حجم پرتفوی سرمایه‌گذاران خارجی که کد معاملاتی خارجی اخذ کردند، به 520 میلیارد تومان رسیده است. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درخصوص تامین مالی از طریق افزایش سرمایه‌ها گفت: از لحاظ حجم تامین مالی به افزایش سرمایه 21هزار میلیارد تومانی نزدیک شدیم که پیش بینی می‌شود تا پایان سال به 30 هزار میلیارد تومان نیز برسد. وی درباره تامین مالی از طریق بازار سهام خاطر‌نشان کرد: از ابتدای سال تا کنون جمع تامین مالی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری به 50هزار میلیارد تومان رسیده که در بخش تامین مالی، با احتساب تاسیس شرکت‌های سهامی عام، افزایش سرمایه نهادهای مالی و هلدینگ‌ها، عدد تامین مالی نسبت به سال‌های گذشته از رشد بسیار بالایی برخوردار بوده است.وی تصریح کرد: امید است در همین مسیر نیز امسال عدد 90 هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق بازار سهام ثبت شود.

رونق ابزارهای مالی در سال جاری

فطانت به انتشار 5 هزار میلیارد تومان اوراق خزانه با سررسید 23 اسفند 94 اشاره کرد و گفت: این اوراق برای اولین بار عرضه شد و این اقدام مهم به‌عنوان راهکاری برای پرداخت بدهی دولت به پیمانکاران آغاز شد که امیدواریم با این روند مثبت، شرکت‌های بورسی نیز از این طریق مطالبات خود را وصول کنند که به‌صورت مستقیم و غیر‌مستقیم اثر آن در بازار سهام دیده می‌شود. سخنگوی سازمان بورس افزود: در سال جاری تا کنون 514 میلیارد تومان عرضه اولیه در فرابورس و بورس انجام شده که حاصل پیوستن 13 شرکت به بازار سهام بوده است. همچنین در صندوق‌های سرمایه‌گذاری 650هزار نفر سرمایه‌گذاری کردند که حاکی از پتانسیل جدید در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که این افراد وارد بازار سهام شدند.

رونق مسکن با اهرم اوراق

در بخش دیگری از این نشست رئیس سازمان بورس از ارسال نامه وزیر راه و شهر‌سازی به معاون اول رئیس‌جمهور برای عرضه 10 هزار میلیارد تومان اوراق جدید رهنی خبر داد و گفت: دستورالعمل اوراق رهنی را سازمان بورس ابلاغ کرده و مراحل تصویب آن صورت گرفته و برهمین اساس بانک مسکن درصدد است که سه هزار میلیارد ریال اوراق رهنی عرضه کند. وی در ادامه گفت: درخصوص بازار بدهی با تمهیداتی که از طریق صندوق‌ها صورت گرفته، منابع آن منفک از منابع سهام است. در این بازار، به نحوی عمل می‌شود که رشد بازار بدهی در کنار بازار سهام آثار زیان باری بر بازار سهام و اوراق نداشته باشد. رئیس سازمان بورس درباره اوراق رهنی توضیح داد: اوراق رهنی مطالباتی است که بانک مسکن بابت وام‌هایی که پرداخته کرده در قالب فروش به نهاد واسط انجام می‌دهد و سود حاصل از آن به دارندگان اوراق تعلق می‌گیرد. وی خاطر‌نشان کرد: بازار رهنی تحول اساسی در نظام تامین مالی کشور ایفا می‌کند و همچنین می‌تواند بازار مسکن را که در رکود فرو رفته با منابع جدید از این طریق تحریک کند که امیدواریم تا پایان سال با مشارکت و همکاری ذی‌نفعان روی تابلو برود. فطانت ادامه داد: از آنجا که این اوراق برای نخستین بار منتشر می‌شود، باید زمینه‌سازی مناسبی برای آن انجام شود و البته درخصوص محل عرضه در بورس یا فرابورس آن تفکیک قائل نیستیم و تصمیم‌گیری مناسبی در این خصوص انجام خواهد شد.

توقف نماد‌ها در کوتاه‌ترین زمان

در بخش دیگر این نشست رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوال خبرنگار«دنیای‌اقتصاد» درخصوص طولانی شدن زمان توقف برخی نماد‌ها گفت: در حال حاضر برنامه سازمان به گونه‌ای است که توقف نمادها بیش از یک هفته به طول نمی‌انجامد. آمار نماد‌های متوقف نیز نشان می‌دهد که نسبت به سال‌های اخیر تعداد آنها کاهش چشمگیری داشته است. فطانت در ادامه و درخصوص طولانی شدن توقف نماد‌هایی نظیر «آکنتور» و «وخارزم» گفت: تصمیم‌گیری درخصوص کنتورسازی به زودی به انجام می‌شود و بازگشایی نماد خوارزمی نیز منوط به اقدام از سوی بانک صادرات و این شرکت است که امیدواریم به زودی شاهد بازگشایی این نماد باشیم.

روش‌های حضور سرمایه‌گذار خارجی

دکتر محمد فطانت درباره حضور سرمایه‌گذاران خارجی به «دنیای اقتصاد» گفت: حضور این گروه از سرمایه‌گذاران به چند صورت شکل می‌گیرد. در یک روش به‌صورت مستقیم کد معاملاتی گرفته می‌شود و به خرید و فروش سهام اقدام می‌کند. در روش بعدی سرمایه‌گذاران خارجی از طریق شرکت‌هایی که در ایران ثبت شده‌اند، وارد بازار می‌شوند. ورود از طریق صندوق‌های ثبت شده نزد سازمان نیز روش سوم حضور سرمایه‌گذاران خارجی است. محمد فطانت در ادامه ابراز کرد: یکی از خلأ‌های بازار برای اطلاع‌رسانی به سرمایه‌گذاران خارجی، نبود اطلاعات است که با راه‌اندازی با نسخه انگلیسی کدال این مشکل برطرف شد. در وهله نخست ناشران باید صورت‌های مالی خود را به زبان انگلیسی ترجمه و تهیه کنند. در پاسخگویی به این نیاز نیز با پردازشگرهای صورت‌های مالی صحبت‌هایی صورت گرفت و اطلاعات مالی سنوات گذشته به زبان انگلیسی تهیه و در برخی از اقلام با اهمیت با IFRS تطبیق لازم صورت گرفت. وی به تمام سرمایه‌گذاران خارجی توصیه کرد برای اخذ اطلاعات از طریق شرکت‌های پردازشگر صورت‌های مالی اقدام کنند. فطانت تصریح کرد: سرمایه‌گذاران خارجی در وهله اول باید برای سرمایه‌گذاری در بازار صکوک ترغیب شوند و سپس اوراق خزانه اسلامی را مورد توجه قرار دهند؛ چراکه این اوراق ریسک ندارند و سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند منابع خود را این مسیر کند. البته نباید فراموش کرد که این گروه از سرمایه‌گذاران در بازار سهام با قید و بندهایی همراه بوده و قوانین خاص خود را دارند.

بورس ایران در جاده‌های جهانی 

فطانت ادامه داد: پس از برجام مباحث مختلفی مطرح شد. برای نمونه پیش از این سازمان بورس امکان عضویت در آیسکو را نداشت اما بر اساس نشستی که در ماه‌های گذشته در سوئیس با رئیس آیسکو صورت گرفت موافقت ضمنی با عضویت ایران انجام شد که امیدواریم در نشست بعدی به عضویت آیسکو درآییم. وی در ادامه از امضای تفاهم‌نامه با عمان خبر داد و افزود: صندوقی در عمان تشکیل می‌شود که در قالب یک فیدر فاند سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کرد و از طریق یک مستر فاند در ایران مدیریت می‌شود. این صندوق می‌تواند در بخش‌های مختلف سازمان سرمایه‌گذاری کند. سخنگوی سازمان بورس خاطر نشان کرد: ما در بخش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در عمان نقش قانون‌گذار داشته و در سایر کشورها نیز می‌توانیم مورد مشابه را اجرا کنیم.

دعوت برای ورود به بازار سهام، یک دعوت همیشگی 

رئیس سازمان بورس درخصوص شرایط این روزهای بازار سهام تصریح کرد: دعوت برای ورود به بازار سهام یک دعوت همیشگی است اما قید و شرط دارد. توصیه اکید این است که سرمایه‌گذاران تازه وارد مستقیم وارد بازار نشده و همچنین درگیر بازی‌های فضاهای مجازی نشوند. شرایط فعلی برای افرادی که آشنایی با بورس ندارند، مناسب نبوده و توصیه اکید می‌کنم که به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مراجعه کنند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه تلخی‌های دو سال گذشته باعث شده سرمایه‌گذاران با ریسک‌های سرمایه‌گذاری آشنا شوند، گفت: سازمان بورس درخصوص بالا یا پایین رفتن شاخص رفتاری خنثی دارد. 

راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه 

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به آماده شدن، دستور‌العمل، اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های جسورانه گفت: تاکنون صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به عموم واگذار می‌شد که امکان خرید و فروش داشتند اما در صندوق‌های جسورانه عرضه عام وجود ندارد و عرضه‌ها خصوصی‌تر است و کسانی که به حجم قیمت و یونیت‌های این صندوق‌ها آگاهی بیشتری دارند، می‌توانند وارد شوند. وی با بیان اینکه برای ورود به اقتصاد دانش بنیان این صندوق‌ها کارکرد موثری دارند، گفت: راه‌اندازی این صندوق برای کارهای نو و دانش بنیان است که هم‌اکنون تقاضای زیادی برای راه‌اندازی این صندوق‌ها وجود دارد.