نزدیک به دو سال است که رکود در بازار فولاد ریشه می‌دواند، در همین حال نگاهی به قیمت محصولات فولادسازان از ابتدای ماه جاری نشان از عمیق‌تر شدن ریشه‌های رکود به واسطه ریزش مداوم قیمت‌ها دارد.

بر این اساس در حالی‌که میانگین قیمت میلگرد در نخستین روز از ماه جاری روی قیمت 1268 تومان بود، روز گذشته این میانگین به 1248 تومان رسید. ریزش 20 تومانی قیمت میلگرد (به‌صورت میانگین) طی هشت روز در حالی رخ می‌دهد که به گفته فعالان بازار، این روزها تقاضا در کمترین سطح خود قرار دارد. تیرآهن نیز به‌عنوان کالایی که عرضه و قیمت‌گذاری آن در بازار به‌صورت مدیریت شده جریان داشت، با وجود مقاومت فراوان در مقابل کاهش قیمت‌ها بالاخره در مقابل رکود سر خم کرد و با ریزش‌هایی همراه شد. به این ترتیب بازار فولاد در حالی روزهای خالی از رونق خود را سپری می‌کند که مهم‌ترین مساله آن ریزش هر روزه قیمت‌ها به نظر می‌رسد. روند کاهشی قیمت‌ها در بازار آهن در حالی ادامه دارد که در حال حاضر نه از شرایط داخلی می‌توان نشانه‌هایی از بهبود یافت و نه از شرایط جهانی.

به عقیده کارشناسان با کاهش درآمدهای نفتی دولت در پی افت چشمگیر قیمت نفت، منبع تزریق نقدینگی به پروژه‌های عمرانی عملا متوقف شده است. به این ترتیب تا زمانی که پروژه‌های عظیم عمرانی که عمدتا وابسته به دولت هستند به واسطه تزریق نقدینگی (حاصل از درآمدهای نفتی) به حرکت در نیایند، نمی‌توان به بهبود شرایط صنعت فولاد و افزایش موثر تقاضا امید بست. این شرایط در حالی در داخل کشور حکمفرما است که افت قیمت سنگ آهن در بازار جهانی و رسیدن آن به کمتر از 45 دلار (44 دلار و 25 سنت که کمترین قیمت طی سال‌های اخیر بوده است) باعث کاهش تقاضا و در پی آن قیمت فولاد در بازارهای جهانی شده است. همراه شدن رکود و افت قیمت‌ها در بازار جهانی باعث شده است چین، به‌عنوان بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین تولیدکننده فولاد در دنیا، تولید فولاد در کارخانه‌های بخش خصوصی خود را متوقف کند. با قطع حمایت دولت چین از فولادسازان بخش خصوصی این کشور از هفته گذشته، تولید فولاد در این کشور با 40 میلیون تن کاهش همراه خواهد شد. این اتفاق اگرچه می‌تواند نشان از عمق رکود حاکم بر بازار جهانی فولاد داشته باشد، از سویی این امیدواری را به وجود می‌آورد که با کاسته شدن از حجم تولیدات فولادی چین، قیمت‌ها در بازار با ثباتی نسبی همراه شوند.

اما در شرایطی که نشانه‌های رونق در بازار داخلی به حداقل رسیده است و به گفته کارشناسان قیمت‌های جهانی نیز بین 10 تا 20 دلار جای کاهش دارد، این سوال مطرح می‌شود که ریزش‌های روزانه قیمت در بازار داخلی تا کجا می‌تواند ادامه داشته باشد؟ این سوال در شرایطی مطرح می‌شود که کاهش قیمت محصولات فولادی تا همین حالا نیز تولیدکنندگان بسیاری در بخش خصوصی را با توقف تولید یا ورشکستگی همراه کرده است؛ با این حال به نظر می‌رسد روند کاهشی قیمت‌ها همچنان ادامه داشته باشد و برخی کارخانه‌های بزرگ برای حفظ تولیدات خود باز هم به کاهش قیمت‌ها مجبور شوند. اما همان‌طور که اشاره شد، سوال اصلی در این میان این است که سقف کاهش قیمت در بازار داخلی کجاست و فولادسازان تا کجا مجاز به کاهش قیمت هستند؟ یک عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد در پاسخ به سوال یاد شده به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در حال حاضر قیمت‌های جهانی به شدت بر نرخ‌های داخلی تاثیر می‌گذارد اما چیزی که واضح به نظر می‌رسد این است که قیمت‌های جهانی نیز تا یک سطح خاصی می‌توانند کاهش پیدا کنند.

حمیدرضا طاهری‌زاده در ادامه با اشاره به قیمت شمش به‌عنوان پایه تولیدات فولادی، می‌گوید:‌ قیمت شمش در چین همچنان می‌تواند بین 10 تا 20 دلار کاهش پیدا کند و این اتفاقی است که قطعا می‌تواند بر بازار داخلی ما نیز اثرگذار باشد. به عقیده طاهری‌زاده با توجه به قیمت فعلی سنگ‌آهن، چین قادر به کاهش قیمتی بیشتر از 10 تا 20 دلار در نرخ شمش نخواهد بود. از نگاه او در شرایط فعلی در ایران نیز می‌توان انتظار داشت قیمت شمش تا 50 تومان دیگر کاهش پیدا کند. امکان کاهش 50 تومانی قیمت شمش در حالی از سوی طاهری‌زاده عنوان می‌شود که به عقیده کارشناسان این مقدار کاهش قیمت در شرایط فعلی منطقی به نظر می‌رسد زیرا قیمت قراضه نیز این روزها با کاهش همراه شده است. بنابراین به نظر می‌رسد، روند فعلی ریزش هرروزه قیمت‌ها در بازار فولاد، در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد. در حال حاضر قیمت شمش در بازار آزاد بین 985 تا 1030 تومان نوسان دارد، این قیمت‌ها در حالی است که نرخ شمش در پنج‌شنبه گذشته به 958 تومان نیز رسیده بود.

قیمت‌ شمش در بازار آزاد در حالی حداکثر روی 1030 تومان قرار دارد که فروش اعتباری این محصول از سوی یکی از بزرگ‌ترین‌ تولیدکنندگان شمش کشور با احتساب هزینه ارزش افزوده، با قیمت 1310 تومان در جریان است. این قیمت در حالی وجود دارد که اخیرا خرید اعتباری از فولادسازان تبدیل به یکی از راهکارهای تامین نقدینگی برای برخی شرکت‌ها شده است، به این صورت که برخی شرکت‌های بخش خصوصی با خرید مدت‌دار از فولادسازان و فروش آن در بازار با قیمتی کمتر از کارخانه، اقدام به تامین نقدینگی می‌کنند، راهکاری که می‌تواند به راحتی بازار را از مسیر تعادلی خود خارج کند. به این ترتیب با توجه به اینکه شرایط بازار کاهش 50 تومانی قیمت شمش را ممکن ساخته است، باید منتظر ماند و دید با وجود امکان کاهش قیمت 50 تومانی شمش، شرکت‌های بزرگ برای حفظ تعادل بازار اقدام به واقعی کردن قیمت‌های خود خواهند کرد؟

واردات اجباری آهن چینی با وجود مازاد تولید داخلی 

رئیس اتحادیه آهن‌فروشان گفت: درحالی‌که تولیدات کارخانه‌های آهن روی دست‌ تولیدکنندگان داخلی مانده و قیمت آهن داخلی از وارداتی ارزان‌تر است، فروش اجباری و تهاتر آهن از کشورهایی همچون چین به ضرر تولید شده است، چون کارخانه‌های آهن در کشور نیمه فعال شده‌اند و با نصف ظرفیت کار می‌کنند.

به گزارش «ایسنا» محمد آزاد اظهار کرد: اگرچه از برنامه پیش‌بینی شده برای تولید عقب هستیم ولی تولیدات رشد کرده و در حال حاضر کیفیت محصولات تولیدی ما در مقابل کشورهای دیگر حرف اول را می‌زند.وی با بیان اینکه استاندارد‌های ملی ما بالاتر از اروپا و آسیا است، تاکید کرد: اگر مرزها باز شود، واردات به ضرر این بخش است. آزاد در عین حال تصریح کرد: کارخانه‌های ما باید تولیداتشان را صادر کنند و با توجه به رکودی که در بازار وجود دارد، چه بسا قیمت صادراتی ما نسبت به واردات ارزان‌تر باشد.وی درباره میزان صادرات آهن نیز توضیح داد: بخشی از صادرات به کشورهایی مانند عراق، پاکستان و کشورهای شیخ‌نشین خلیج فارس صورت می‌گیرد و بخشی از ورق‌های حساس نیز که در داخل کشور استفاده نمی‌شود به آلمان صادر می‌شود. رئیس اتحادیه آهن‌فروشان با بیان اینکه درکشورمان بازاری برای آهن وجود ندارد، تاکید کرد: به‌طور کلی با توجه به رکود در بازار مسکن و توقف فعالیت انبوه‌سازان، شاهد رکود در بازار آهن هستیم و این در حالی است که با فعال شدن ساخت‌وساز حدود 80 شغل فعال می‌شود که از آن جمله می‌توان به بازار آهن، سیمان، سنگ، در و پنجره، پارچه، فرش یا لوازم خانگی اشاره کرد، ولی در حال حاضر با توجه به رکود مسکن، شاهد رکود بازار آهن نیز هستیم.