پرداخت این تسهیلات از اواسط آبان ماه امسال آغاز شد و طی آن، بخشی از مشتریانی که نقدینگی لازم را برای خرید خودرو نداشتند، توانستند با استفاده از این طرح، خودرو موردنظر خود را ثبت‌نام کنند. جدا از اینکه طرح موردنظر از دید کارشناسان دارای نقاط ضعف و قوت خاص خود است، اما مجموعه رفتارهایی که غول‌های جاده مخصوص از خود نشان دادند، نشان‌دهنده مشکلات متعددی در این زمینه است. از «ثبت‌نام بیش از ظرفیت» گرفته تا «تحویل ندادن خودرو»، همه و همه نشان داد رفتار خودروسازان ایرانی با مشتریان هنوز به روال مطلوب نرسیده است.

بلاتکلیفی 15 هزار مشتری

اولین رفتار خودروسازان در ماجرای تسهیلات 25 میلیونی را که می‌توان در بوته نقد گذاشت، «ثبت‌نام بیش از ظرفیت» است، چه آنکه بیش از سقف تسهیلات، خودرو پیش فروش شد و عملا چند هزار نفر مشتری بلاتکلیف ماندند. به گفته مسوولان بانک مرکزی، در طرح فروش تسهیلاتی، قرار بوده خودروسازان تنها از 110 هزار نفر ثبت‌نام به عمل بیاورند، با این حال، طبق آخرین آمار، حدود 125 هزار نفر در این طرح شرکت کردند تا اولین مشکل جاده مخصوصی‌ها اینجا رقم بخورد. در حال حاضر حدود 15 هزار نفر بلاتکلیف مانده و مشخص نیست بالاخره ثبت‌نام آنها پذیرفته می‌شود یا اینکه خودرو قسطی قسمت‌شان نخواهد شد. به اعتقاد کارشناسان، انتظار این بود که وقتی مجوز پیش‌فروش برای تنها 110 هزار محصول بود، بیش از این رقم، ثبت‌نام نمی شد.

تحویل ندادن خودروهای انباری

مشکل دیگری که در ماجرای تسهیلات 25 میلیون تومانی پیش‌آمد تحویل ندادن محصولات پیش‌فروش شده به دلیل تامین نشدن اعتبار از سوی بانک مرکزی بود. طبق وعده خودروسازان، قرار بود خودروهای ثبت‌نامی در طرح موردنظر، بین یک هفته تا یک ماه تحویل شود، اما مقرر شد تا وقتی بانک مرکزی اعتبار مربوط به تسهیلات 25 میلیونی را به حساب‌شان واریز نکرده، از تحویل محصولات پیش فروش شده خودداری شود. به‌عبارت بهتر، خودروسازان تامین اعتبار را شرط تحویل محصولات خود قرار دادند، آن هم در حالی که گفته می‌شد پارکینگ هایشان مملو از خودرو است. هرچند خودروسازان تاکید داشتند خلف وعده بانک مرکزی (عدم تامین اعتبار در موعد مقرر) دلیل تحویل ندادن محصولات ثبت‌نامی بوده، اما مسوولان این بانک نیز عنوان کردند که عدم ظهرنویسی (پشت‌نویسی) چک‌های مشتریان (از طرف خودروسازان)، دلیل تاخیر در تامین اعتبار به حساب می‌آید. در واقع ناهماهنگی میان خودروسازان و بانک مرکزی مشکل دیگری بود که آسیب آن متوجه مشتری شد.

چک ضمانت، بهانه جدید

اما مشکلات فروش تسهیلاتی به اینجا ختم نشد، چه آنکه «دریافت چک‌های تضمینی اضافه بر سازمان» مشتریان را باز هم سر در گم کرد. ماجرا از این قرار است که به نمایندگی‌ها اعلام شده که برای انجام فرآیند تحویل خودرو به مشتریان، باید از آنها به اندازه 120 درصد قیمت خودرو، چک تضمینی بانکی یا سفته دریافت کنند. این در شرایطی است که ظاهرا نه بانک مرکزی و نه بانک‌های عامل، هیچ کدام چنین تضمینی را درخواست نکرده بودند. هرچند هدف از گرفتن چک تضمینی، قوی‌تر شدن احتمال تسویه حساب تسهیلات 25 میلیونی از سوی مشتریان است، اما این کار سرگردانی خیلی از مشتریان را در پی داشته و آنها را به دردسر انداخته است. این سرگردانی از آن جهت است که بسیاری از مشتریان ممکن است توانایی و امکان تهیه چک ضمانت نداشته باشند و این موضوع به معنای تعویق در تحویل خودرو ثبت‌نامی آنها خواهد بود.