جزئیات مبادلات تجاری ایران در نیمه اول سال 94 از صدرنشینی صنایع در صادرات غیرنفتی حکایت دارد. گزارش سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد بخش صنعت سهم حدود 35 درصدی از ارزش 20 میلیارد و 494 میلیون دلاری صادرات غیرنفتی را ازآن خود کرده است. در مدت زمان مورد بررسی، 15 میلیون و 370 هزار تن کالای صنعتی به ارزش بیش از هفت میلیارد دلار صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته از نظر وزنی 10 درصد و از نظر ارزشی 2 درصد کاهش داشته است.

گروه بازرگانی: رتبه اول‌های صادرات غیرنفتی به تفکیک بخش‌های عمده در کارنامه تجاری 6 ماه اول سال 94 اعلام شد. براساس جدیدترین گزارش سازمان توسعه تجارت از عملکرد تجارت خارجی کشور در مدت زمان یاد شده، بخش صنعت به لحاظ ارزشی و وزنی به‌عنوان صدرنشین کالاهای صادراتی غیرنفتی در 6 ماه اول سال 94 معرفی شد. همچنین فرش و صنایع دستی در ‌این دوره، در قعر جدول صادرات غیرنفتی قرار گرفت.

میزان صادرات غیرنفتی در دوره 6 ماهه نخست سال 1394 بالغ بر 47 میلیون و 163هزار تن به ارزش 20 میلیارد و 494 میلیون دلار گزارش شده است. براساس جدول آماری سازمان توسعه تجارت ‌ایران، طی دوره ‌این گزارش، 15 میلیون و 370 هزار تن کالای صنعتی به ارزش 7 میلیارد و 163 میلیون دلار صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی 10 درصد و از نظر ارزش 2 درصد کاهش را تجربه کرده است.‌ این بخش، 35 درصد ارزش صادرات غیرنفتی در نیمه اول سال 94 را به خود اختصاص داده است.

همچنین بخش پتروشیمی با سهم 12میلیون و 195 هزار تن به ارزش 7 میلیارد و 128 میلیون دلار 7/ 34 درصد ارزش صادرات دوره‌ این گزارش را به خود اختصاص داد. صادرات در بخش پتروشیمی، نسبت به مدت مشابه در سال گذشته از لحاظ وزنی 36 درصد افزایش و از لحاظ ارزش 2 صدم درصد کاهش یافت. علاوه بر این، میعانات گازی در 6 ماه اول سال جاری سهم 6/ 19 درصدی از ارزش صادرات ‌این مدت را از آن خود کرد، به گونه‌ای که 9 میلیون و 241 هزار تن میعانات گازی به ارزش چهار میلیارد و 26 میلیون دلار صادر شد که از نظر وزنی 2 درصد و از لحاظ ارزش 40 درصد نسبت به مدت مشابه دوره مشابه سال گذشته افت داشته است. صادرات محصولات کشاورزی هم در نیمه نخست امسال حدود 8 درصد از ارزش کل صادرات در نیمه اول سال 94 را به خود اختصاص داد و صدور یک میلیون و 794 هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش یک میلیارد و 636 میلیون دلار انجام شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی 13 درصد و از نظر ارزشی نیز 8 درصد کاهش را برای خود به ثبت رساند.

مجموع صادرات صنعت، پتروشیمی، میعانات گازی و محصولات کشاورزی 2/ 89درصد از ارزش صادرات غیرنفتی 6 ماهه نخست امسال را به خود اختصاص داد. طی دوره مورد بررسی هشت میلیون و 558 هزار تن مواد معدنی به ارزش 409 میلیون دلار صورت گرفت که سهم 9/ 1 درصدی از ارزش صادرات غیرنفتی ‌این دوره را به خود اختصاص داد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی 32 درصد و به لحاظ ارزشی 49 درصد کاهش را نشان می‌دهد. فرش و صنایع دستی صادراتی به‌عنوان قعرنشین جدول صادرات غیرنفتی در دوره مورد بررسی، 6/ 0 درصد از ارزش صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داد. در ‌این راستا در 6 ماه نخست امسال پنج هزار تن فرش و صنایع‌دستی به ارزش 132 میلیون دلار صادر شد که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته از لحاظ وزنی 34 درصد و به لحاظ ارزشی 17 درصد افت را تجربه کرده است.

براساس‌این گزارش، مواد معدنی بیشترین افت ارزشی را نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته تجربه کرد؛‌این در حالی است که بخش پتروشیمی با کاهش ارزش کمتری نسبت به دوره مشابه سال قبل مواجه بوده است. همچنین از نظر وزنی بخش پتروشیمی توانسته به رشد مثبت نسبت به مدت مشابه سال قبل دست یابد. در حالی که فرش و صنایع دستی بیشترین رشد منفی را به لحاظ وزنی نسبت به سال گذشته از خود به جای گذاشته است.

قاره آسیا، رتبه اول واردات و صادرات

صادرات کالا به تفکیک قاره‌ها نیز نشان می‌دهد، آسیا بیشترین سهم صادرات را به لحاظ ارزشی به خود اختصاص داده است. صادرات‌ایران به کشورهای‌این قاره به لحاظ ارزشی معادل 15 میلیارد و 309 میلیون دلار و به لحاظ وزنی معادل 36 میلیون و 40 هزار تن بوده که در صدر جدول مقاصد صادراتی‌ایران قرار دارد و 95 درصد سهم وزنی و 97/ 92 درصد سهم ارزشی کل صادرات را به خود اختصاص داده است. صادرات‌ایران به قاره آسیا نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی 6 درصد و به لحاظ ارزشی 4 درصد کاهش داشته است.

پس از آن قاره اروپا توانسته با تخصیص دادن سهم ارزشی معادل 98/ 4 درصد و سهم وزنی معادل 5/ 2 درصد به‌عنوان دومین مقصد صادرات کالاهای ‌ایرانی مطرح شود. صدور 937هزار تن کالاهای ‌ایرانی به ارزش 820میلیون دلار در 6 ماه اول سال 94 به قاره اروپا چنین جایگاهی را برای‌ این قاره رقم زده است. صادرات‌ ایران به قاره سبز، نسبت به 6ماه مشابه سال قبل، با کاهش وزنی 21 درصد مواجه بوده است در حالی که از نظر ارزشی در مقایسه با دوره مشابه در سال 93 رشدی معادل 5/ 7 درصد را تجربه کرده است.

صدور 933 هزار تن کالای ‌ایرانی به ارزش 313 میلیون دلار به قاره آفریقا در نیمه اول سال 94 موجب شده‌ این قاره در ردیف سوم مقاصد صادراتی قرار گیرد. سهم‌ این قاره در صادرات به لحاظ وزنی 5/ 2درصد و به لحاظ ارزشی 9/ 1 درصد است. همچنین با نگاهی به آمارهای منتشر شده و مقایسه آن با مدت زمان مشابه سال گذشته درمی‌یابیم که‌این قاره به لحاظ وزنی رشد منفی 29 درصد را تجربه کرده و به لحاظ ارزشی نیز رشد منفی 19 درصد را به ثبت رسانده است.

براساس‌این گزارش، آمریکا با ثبت سهم ارزشی معادل 08/ 0 درصد و سهم وزنی معادل 01/ 0 درصد در صادرات 6 ماهه نخست سال 94 به چهارمین مقصد صادرات کالاهای ‌ایرانی بدل شده است. 3 هزار تن کالای‌ ایرانی به ارزش 13 میلیون دلار سهم ناچیز‌این قاره در صادرات‌ایران است. آمار صادراتی مدت زمان مشابه سال گذشته نشان می‌دهد ‌این قاره به لحاظ وزنی و ارزشی بیشترین افت را تجربه کرده است؛ به گونه‌ای که رشد منفی 94 درصد در وزن و رشد منفی 56 درصد در ارزش را به ثبت رسانده است. اما کمترین صادرات ‌ایران در 6 ماه نخست سال جاری به قاره اقیانوسیه بوده است. هر چند از نظر وزنی با صدور 7هزار تن کالای ‌ایرانی در مقایسه با قاره آمریکا سهم بیشتری را از آن خود کرده، اما ارزش ثبت شده برای‌این مقدار کالا 12 میلیون دلار بوده است. سهم‌این قاره از صادرات‌ایران به لحاظ وزنی 02/ 0درصد و به لحاظ ارزشی 07/ 0 درصد است. آمار مدت زمان مشابه سال قبل نشان می‌دهد، صادرات به‌این قاره به لحاظ وزنی با رشد 17 درصدی روبه‌رو بوده در حالی که به لحاظ ارزشی 12 درصد افت را تجربه کرده است.

گزارش منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد که قاره آسیا همان‌طور که در صادرات در صدر جدول قرار دارد، بیشترین واردات را به کشور داشته است. کشورهای‌این قاره 11 میلیون و 603 هزار تن کالا به ارزش 15 میلیارد و 788 میلیون دلار را به‌ایران وارد کرده‌اند و سهم ارزشی معادل 7/ 75 درصد و سهم وزنی معادل 5/ 67 درصد را از کل واردات‌ایران در 6 ماه نخست سال 94 و از آن خود ساخته است.‌ این در حالی است که واردات از‌ این قاره نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی با افت 14 درصد و به لحاظ ارزشی با افت 22 درصد مواجه بوده است.

همچنین در نیمه نخست سال جاری 5میلیون و 103 هزار تن کالا به ارزش 4میلیارد و 611 میلیون دلار از قاره اروپا به‌ایران وارد شده و توانسته سهم ارزشی معادل 1/ 22 درصد و سهم وزنی معادل 7/ 29درصد را از کل واردات برای‌این قاره رقم بزند. البته آمار مدت زمان مشابه سال گذشته از واردات، حاکی از افت 14درصدی وزنی و افت 12 درصدی ارزش کالاهای وارد شده از ‌این قاره به‌ایران است. آمریکا با صدور 475 هزار تن کالا به ارزش 380 میلیون دلار به‌ ایران سهم 8/ 1درصدی را به لحاظ ارزشی و سهم 8/ 2 درصدی را به لحاظ وزنی در نیمه نخست سال جاری از کل واردات، از آن خود کرده است. براساس آمار اعلام شده،‌ واردات از آمریکا نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی و ارزشی با افت 29درصدی مواجه بوده است.

قاره آفریقا با صدور 6 هزار تن کالا به ارزش 38میلیون دلار درنیمه نخست سال 94 به‌ایران، از لحاظ ارزشی سهمی معادل 18/ 0 درصد و به لحاظ وزنی سهمی معادل 04/ 0 درصد را از کل واردات‌ایران در‌این مدت به ثبت رسانده است. آمار مدت زمان مشابه سال قبل در واردات نشان می‌دهد، واردات از‌این قاره از نظر وزنی افتی معادل 74 درصد و از نظر ارزشی کاهشی معادل 17 درصد را تجربه کرده است. قاره اقیانوسیه در مدت زمان مذکور توانسته 11 هزار تن کالا به ارزش 35 میلیون دلار را به‌ایران صادر کند.‌ این در حالی است که سهم ارزشی‌این قاره از کل واردات در 6 ماه نخست سال جاری 17/ 0 درصد و سهم وزنی آن معادل 06/ 0 درصد است. واردات از اقیانوسیه نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی افتی معادل 97درصد را تجربه کرده و از لحاظ ارزشی نیز با کاهش 78 درصدی مواجه بوده است.

صدرنشینی کالاهای واسطه‌ای

واردات کالا طی 6 ماه نخست سال 94 به تفکیک کالاهای مصرفی،‌ واسطه‌ای و سرمایه‌ای نشان می‌دهد گروه کالاهای واسطه‌ای در واردات پیشتاز هستند. در‌این گروه کالایی، واردات 15 میلیون و 473 هزار تن کالا به ارزش 13 میلیارد و 721 میلیون دلار ثبت شده که سهم ارزشی معادل 1/ 68 درصد و سهم وزنی معادل 92 درصد را از کل واردات در 6 ماه نخست سال 94 را به خود اختصاص داده است. همچنین 388 هزار تن کالای سرمایه‌ای به ارزش 3 میلیارد و 775 میلیون دلار در 6ماه ابتدایی سال 94 به‌ایران وارد شده که سهم وزنی معادل 3/ 2 درصد و سهم ارزشی معادل 7/ 18 درصد را در کل واردات به نام خود ثبت کرده است. واردات کالاهای مصرفی از نظر ارزش کمترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. براساس این گزارش، 965 هزار تن کالای مصرفی با ارزش 2 میلیارد و 652 میلیون دلار در نیمه نخست سال 94 به‌ایران وارد شده است. سهم ‌این گروه کالایی در واردات به لحاظ وزنی 7/ 5 درصد و سهم ارزشی آن 2/ 13 درصد است.