پارلمان محلی پایتخت در آستانه تدوین لایحه بودجه سال 95 ازسوی شهرداری تهران، الزامات سیاستی و چارچوب‌های بودجه‌ای را برای «تهران 95» تدوین کرده و قصد دارد با ارائه آن به شهرداری کف و سقف دخل و خرج مجموعه مدیریت شهری را برای سال آینده تعیین کند.

جزئیات این الزامات و سیاست‌ها که توسط کمیسیون برنامه و بودجه شورا نوشته شده و به هیات رئیسه شورای شهر تهران تقدیم شده است، نشان می‌دهد: برخلاف سال‌های گذشته و حتی امسال شورای شهر مصمم شده مجموعه‌ای از مولفه‌های جدید شامل شفافیت و انضباط مالی، پاسخگو کردن شهرداری نسبت به هر نوع اقدام برای شهر چه در حوزه مالی و چه در حوزه پروژه‌های عمرانی، هزینه‌کرد براساس محدودیت‌های کالبدی و زیست محیطی و همچنین منابع مالی شهر تهران را تعریف کرده تا شهرداری با تکیه بر این ضوابط بالادست، لایحه بودجه سال 95 شهرداری تهران را صادر کند. این الزامات که از سوی کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران تنظیم شده معطوف به برنامه 5 ساله دوم شهرداری تهران است که سومین سال اجرای این برنامه در سال 95 رقم خواهد خورد.

به گزارش «دنیای اقتصاد» طبق برنامه 5 ساله دوم شهرداری تهران افزایش سقف بودجه سال آینده شهرداری می‌تواند معادل 20 هزار و 248 میلیارد تومان تعریف شود که در این صورت میزان بودجه اداره شهر تهران برای سال 95 نسبت به امسال 5/ 17 درصد رشد پیدا می‌کند. البته با توجه به نرخ تورم عمومی زیر 15 درصد کشور که براساس پیش‌بینی بانک مرکزی قرار است تا پایان سال به حدود 10 درصد برسد، بعید است شورای شهر تهران اجازه این میزان افزایش را برای بودجه سال آینده شهرداری تهران صادر کند. الزامات و سیاست‌های تدوین شده بودجه شهرداری تهران، پنج اولویت، چهار تکلیف مالی، 3 ماموریت ویژه در حوزه تامین منابع و پنج خط قرمز در نحوه هزینه‌کرد منابع ترسیم کرده است. براساس متن پیش نویس طرح «سیاست‌های اجرایی و الزامات تدوین لایحه بودجه سال 95» اولویت‌های تدوین بودجه سال آینده شهرداری در پنج ردیف اصلی تشریح شده است.

ردیف اول مربوط به سیاست‌های حفظ باغات است که مطابق بیانات مقام معظم رهبری در خصوص اولویت بخشیدن به حفظ باغات و حریم شهر، گسترش فضاهای سبز و باز تدوین شده است. توجه به سرعت بخشیدن به تسهیل‌گری بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری و صیانت از میراث فرهنگی و بافت‌های تاریخی شهر تهران یکی دیگر از اولویت‌های تعریف شده در این سیاست‌ها است. تشویق به اجاره داری املاک به جای فروش و کسب درآمد آنی از این محل سومین اولویت تعیین شده برای شهرداری تهران است تا از این طریق مدیریت شهری تهران به سمت افزایش درآمدهای پایدار شهری حرکت کند. چهارمین اولویت این سیاست‌ها نیز تمرکززدایی از منطقه و توسعه سیاست‌های ناحیه محوری و محله‌گرایی تعریف شده است. به این معنا که شهرداری تهران با تغییر مسیر از سمت پروژه‌های بزرگ مقیاس شهری همچون ساخت تونل و بزرگراه به سمت اجرای پروژه‌های کوچک مقیاس با محوریت توسعه و پیشرفت یک محله اقدام کند.

پنجمین اولویت که به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین اولویت‌های شهری تهران باشد ممنوعیت آغاز پروژه جدید شهری مگر با توجیه کامل است. در متن این طرح آمده است: شهرداری باید از تعریف و پیش‌بینی اعتبار برای پروژه‌های جدید بدون توجه به اهداف کمی پیش‌بینی شده پرهیز کند. ضمن آنکه شورای شهر به شهرداری تاکید کرده است در صورتی که مجوز آغاز پروژه جدید صادر شود شهرداری مجاز است این پروژه را در فاز صفر(انجام مطالعات مقدماتی، تملک زمین و بدون کلنگ زنی) پیش ببرد. در بخش دیگری از طرح، سیاست‌ها و الزامات بودجه، چهار تکلیف در حوزه مالی نیز در سال 95 بر دوش شهرداری گذاشته شده است. نخست آنکه فهرست تمامی بدهی شهرداری به انضمام برنامه بازپرداخت آنها به شورای شهر ارائه شود. دوم آنکه نظام مالی شهرداری تهران در سال مالی جدید اصلاح شود. سوم آنکه شهرداری به استفاده بهینه از منابع مکلف شده و در پنجمین محور شهرداری باید بودجه ریزی سال آینده را بر مبنای عملکرد ارائه کند به این معنا که به جای اعداد و ارقام کلی در خصوص پروژه و طرح‌ها در بخش‌های مختلف، هر برنامه و طرح با ارائه جزئیات دقیق از بودجه پیش‌بینی شده برای آن تنظیم شود.

پس از آن نیز سه ماموریت ویژه در حوزه تامین مالی و منابع اداره شهر برای شهرداری تهران تعریف شده است. کاهش منابع ناپایدار، افزایش درآمدهای نقدی و کاهش تعداد تبصره‌ها سه محور اصلی این ماموریت‌ها را تشکیل می‌دهد. ماموریت شهرداری در افزایش درآمدهای نقدی سال آینده در بودجه نسبت به درآمدهای غیرنقدی همچون تهاتر در شرایطی است که نسبت درآمدهای نقد به غیرنقد در بودجه سال گذشته 50 به 50 و برای سال جاری 63 درصد منابع نقد در مقابل 37درصد منابع غیرنقدی است. همچنین به نظر می‌رسد عزم شورای شهر تهران در کاهش تعداد تبصره‌های بودجه به‌منظور حذف تدریجی رقم بودجه سایه برای شهرداری تهران باشد. به عنوان مثال اعضای شورای شهر تهران معتقدند اگرچه رقم بودجه مصوب سال جاری شهرداری تهران 17 هزار و 219 میلیارد تومان است اما در قالب تبصره‌های بودجه، شهرداری حدود 11 هزار میلیارد تومان دیگر نیز مجوز هزینه‌کرد دارد که به عنوان «بودجه سایه» برای شهر تهران تلقی می‌شود.

پنج خط قرمز هزینه‌ای

بخش مهمی از طرح سیاست‌ها و الزامات بودجه 95 شهرداری تهران به تعیین پنج خط قرمز در نحوه هزینه‌‌کرد شهرداری تهران از سوی شورا مربوط می‌شود. اقدام در جهت تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام شهری با هدف بهره‌برداری و پیش‌بینی اعتبارات مورد نیاز پروژه‌های نیمه تمام موجود دو خط قرمز اول مشخص شده در این طرح است. از سوی دیگر شهرداری تهران باید برای حذف هرچه سریع‌تر هزینه‌های غیرضروری شهری اقدام کند. به اعتقاد اعضای شورای شهر برگزاری برخی همایش‌ها و سمینارها در شرایط ویژه اقتصادی کنونی غیرضروری به نظر می‌رسد. علاوه‌بر این در میان خط قرمزهای تعریف شده بر توسعه حمل‌ونقل عمومی و کاهش سفرهای درون شهری تاکید شده است. از این رو به نظر می‌رسد توسعه خطوط مترو همچنان از نظر شورا از اولویت‌های اصلی مدیریت شهری تهران باشد. در پایان نیز تاکید شده هر گونه تعهد صرفا براساس بودجه مصوب و در قالب اعتبارات تخصیص یافته توسط کمیته تخصیص شهرداری تهران انجام شود.