این روزها مصادیق عملی اجرای برجام را می‌توان در تحلیل‌های مختلف سایت‌ها و نشریات خارجی به آسانی یافت. همین توجه رسانه‌های خارجی به این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده اهمیت اقتصاد ایران برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی باشد. «دنیای اقتصاد» در یک بررسی نکات برجسته‌ای را که نشریات خارجی درباره اثرات اجرای برجام به آن اشاره کرده‌اند، گردآوری کرده است.

تردید در مورد مبلغ پول‌های بلوکه شده

نشریه فایننشال‌تایمز در گزارشی با عنوان شمارش معکوس برای اجرای توافق هسته‌ای ایران منتشر کرده، نوشته است که ایران با طیف وسیعی از تحریم‌هایی مواجه بوده است که سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه این کشور وضع کرده بودند. تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا و جریمه بانک‌های بین‌المللی در صورت کار با ایران مهم‌ترین تحریم‌هایی هستند که برداشته خواهند شد. با لغو تحریم‌ها، بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران شامل نفت و گاز، بانکداری، بیمه و خودرو، فعالیت‌های بین‌المللی خود را از سر خواهند گرفت و درآمدهای نفتی بلوکه شده ایران نیز آزاد خواهند شد. منتقدان توافق هسته‌ای ایران ادعا کرده‌اند که مبلغ این پول‌های بلوکه شده بیش از 100 میلیارد دلار است. فایننشال‌تایمز اما نسبت به این رقم تردید دارد و وزارت خزانه‌داری آمریکا آن را در حدود 50 میلیارد دلار اعلام کرده است. بانک مرکزی ایران اما این رقم را 27 میلیارد دلار برآورد کرده است. اینکه چه مقدار پول به اقتصاد ایران تزریق خواهد شد نامعلوم است و برخی از کارشناسان بر این باورند که ایران بخش اعظم این پول را به‌عنوان ذخایر ارزی مورد استفاده قرار خواهد داد تا از ارزش ریال خود حمایت کند. فایننشال‌تایمز در گزارشی دیگر با موضوع تاثیر لغو تحریم‌های ایران از ورود ایرباس‌های جدید به کشورمان خبر داده و نوشته است که هواپیماهای ایرباس بار دیگر به ناوگان مسافربری هوایی کشور وارد خواهند شد و امکان خرید هواپیماهای نو برای ایران به‌وجود خواهد آمد.

ورود غول‌های خودرویی

یک سایت خبری تحلیلی حوزه خودرو به نام جاست آوتو در گزارشی با اشاره به لغو قریب‌الوقوع تحریم‌های ایران پیش‌بینی کرده به‌زودی با ورود شرکت‌های خودروساز جهان به ایران، به تقاضای عظیم خودرو در این کشور پاسخ داده خواهد شد. برخی از سندیکاهای غربی عرضه‌کنندگان تجهیزات خودرویی همچون FKG از اسکاندیناوی و FIEV از فرانسه چند بار تلاش کرده‌اند تا مسیر خود به ایران را بازیابند و در این زمینه مذاکراتی را نیز با شرکت‌های خودروساز داخلی داشته‌اند. به محض لغو تحریم‌ها آنها راه خود را در این بازار قدرتمند خودرویی باز خواهند یافت.

ظرفیت یک تریلیون دلاری جذب سرمایه

نشریه اکونومیست در تحلیلی با اشاره به نزدیک شدن زمان رفع تحریم‌های ایران نوشت: ایران کشوری است که برخلاف کشورهای ثروتمند عربی همسایه، اقتصاد آن به‌طور کامل بر نفت مبتنی نیست. هرچند تعداد فراوان افراد تحصیل‌کرده و گوناگونی صنایع مانند خودروسازی در کشور می‌تواند رشد اقتصادی وسیعی برای کشور به همراه داشته باشد ولی مدیریت ضعیف دولت قبل، تحریم‌های فلج‌کننده که درآمدهای صادراتی را تا یک سوم کاهش داد و قیمت‌های نازل نفت در ماه‌های اخیر باعث شده رشد اقتصادی در حال حاضر در محدوده 5/ 2 درصد محدود بماند در حالی که برای پنج سال آینده نرخ هدف رشد اقتصادی 8 درصد اعلام شده است. براساس پیش‌بینی بسیاری از دیپلمات‌های خارجی در ایران، این کشور می‌تواند طی 10 سال آینده از نظر تولید ناخالص داخلی از کشورهای عربستان و ترکیه پیشی بگیرد. ایران با توجه به وسعت اقتصادی که دارد می‌تواند بسیار بیشتر از سطح فعلی سرمایه‌گذاری خارجی جذب کند. تنها 1/ 0 درصد از سهم شرکت‌ها در ایران را سرمایه‌گذاران خارجی صاحب هستند در حالی که این نسبت در ترکیه 50 درصد است. برای ایران به‌عنوان هجدهمین اقتصاد دنیا پیش‌بینی شده است که یک تریلیون دلار ظرفیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد. براساس گزارش‌های اقتصادی بین 230 تا 260 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری طی 5 سال آینده در صنعت نفت و گاز ایران لازم است.

شانس آمریکایی‌ها برای خوردن خاویار ایرانی

سایت خبری یو اس نیوز در مقاله‌ای با عنوان «برای خوردن خاویار ایرانی آماده شوید» با اشاره به برداشته شدن تحریم‌های ایران و اعلام روز اجرا نوشت اکنون آمریکایی‌ها می‌توانند روی قالیچه‌های ایرانی دراز بکشند و با خاویار و پسته ایرانی جشن بگیرند. این سایت می‌نویسد: درپی آغاز روز اجرا، واردات کالاهای ایرانی به آمریکا قانونی می‌شود. علاوه بر واردات مواد غذایی و فرش از ایران، تحریم صادرات تجهیزات هوانوردی به ایران نیز برداشته می‌شود. همچنین نام بسیاری از افراد و نهادهای ایرانی از فهرست سیاه دولت آمریکا خارج می‌شود. از سوی دیگر شرکت‌های خارجی که پیشتر در صورت تجارت با ایران از فعالیت در بازار آمریکا محروم می‌شدند، از برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای بیشترین سود را خواهند برد.

بازگشت مشتریان نفتی

ژاپن‌تایمز در گزارش خود، بازارها و خریداران بالقوه نفت ایران برای دوره بعد از تحریم‌ها را بررسی کرده و نوشته است که خریداران اصلی نفت ایران، کشورهای اروپایی هستند: اسپانیا، ایتالیا، یونان؛ یعنی همان کشورهایی که در سال 2011 (پیش از شروع تحریم‌ها) خریداران اصلی نفت ایران بودند. آمریکا نه قبل از تحریم‌ها مشتری نفت ایران بوده است و نه انتظار می‌رود پس از آن، با وجود افزایش روزافزون تولید نفت آمریکا و کانادا، مشتری ایران باشد. با توجه به بازار اشباع شده آمریکای شمالی، دیگر کشورهای صادرکننده نفت آمریکای لاتین و مرکزی در جست‌و‌جوی بازارهای جدید در آسیا هستند. در طرف دیگر این سناریو، بهترین بازار آسیایی را برای ایران،‌کشور هند دانسته‌اند. تقاضای نفت کشور هند با نرخ بالاتری نسبت به دیگر کشورهای آسیایی در حال رشد و افزایش است. یکی از اهداف اصلی صادراتی برای نفت ایران، بنا به گزارش ژاپن‌تایمز، بازار کشور هند خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود صادرات نفت ایران به هند با اعمال لغو تحریم‌ها از 260 هزار بشکه در روز به 460 هزار بشکه برسد. پالایشگاه‌های هند اعلام کرده‌اند در صورت مناسب بودن قیمت، حاضر به افزایش واردات نفتی از ایران خواهند بود. در دوره‌های اخیر رشد تولید و فروش صنعت خودرو در هند 10 درصد ثبت شده است که نرخ بالاتری را در مقایسه با چین نشان می‌دهد. مقام‌های سیاسی هند به تاریخچه همکاری‌های دو کشور اشاره و تاکید کرده‌اند که فقط در صورت مناسب بودن قیمت نفت ایران پس از لغو رسمی تحریم‌ها و با بررسی و تحلیل شرایط، حاضر به خرید نفت از ایران خواهند بود. کره‌جنوبی تمایلی به افزایش واردات نفت از ایران نشان نداده است. ایران نیز افزایش قابل‌توجهی در فروش نفت خود به چین، کره‌جنوبی و ژاپن انتظار ندارد.

سرمایه‌ها در راه اقتصاد ایران

سایت بلومبرگ نیز همچون بسیاری رسانه‌ها، به مساله روز اجرا و رفع تحریم‌های ایران پرداخت. بلومبرگ نوشت: با برداشته شدن تحریم‌های اعمال شده بر ایران میلیاردها دلار از پول‌های بلوکه شده آزاد و ‌راه برای افزایش صادرات نفت هموار می‌شود. پایان تحریم‌های هسته‌ای ایران به معنی سرازیر شدن سرمایه به اقتصاد ایران است و ایران فورا به حدود 50 میلیارد دلار پول بلوکه شده خود در خارج دسترسی پیدا خواهد کرد. همچنین پیش‌بینی می‌شود طی چند هفته صادرات نفت تا نیم میلیون بشکه در روز افزایش یابد. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران خارجی به تدریج به بازار ایران باز خواهند گشت.

تاثیر رفع تحریم بر زندگی روزمره

نشریه گاردین هم مقاله‌ای را به این موضوع اختصاص داد و نوشت که با برداشته شدن تحریم‌ها اقتصاد ایران دوباره به اقتصاد جهانی متصل می‌شود. برداشته شدن تحریم‌ها پیامدهای عمده بین‌المللی، به‌ویژه در بازار جهانی نفت خواهد داشت. زیرا درپی لغو تحریم‌ها صادرات نفت ایران افزایش می‌یابد. این مساله موجب کاهش بیشتر قیمت نفت خواهد شد. همچنین با اتصال مجدد بانک‌های ایرانی به سیستم مالی اروپا، توده مردم هم تاثیر رفع تحریم‌ها را بر زندگی روزمره خود احساس خواهند کرد. به نوشته گاردین یکی از اولویت‌های ایران اتصال مجدد به شبکه سوئیفت است که نقل و انتقالات بانکی را تسهیل می‌کند. به اعتقاد این نشریه یکی از تاثیرات فوری رفع تحریم‌ها تقویت وجهه حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، در آستانه انتخابات مجلس است. گرچه دو سال از دوران ریاست‌جمهوری روحانی باقی مانده است، اما او کاندیدای مجلس خبرگان رهبری هم هست.