یک هفته بعد از لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، 85 شرکت خارجی تولیدکننده هواپیما و خدمات هوایی از 35 کشور، امروز در تهران گردهم می‌آیند. در گردهمایی هواپیماسازان جهان، شرکت‌هایی چون «بمباردیر» کانادا، «امبرائر» برزیل، «ای‌تی‌آر» فرانسه-ایتالیا و «ایرباس» فرانسه حضور خواهند داشت تا درخصوص فروش یا اجاره هواپیما با ایرلاین‌های ایرانی تبادل‌نظر و رایزنی ‌کنند. علاوه بر شرکت‌های مذکور، شرکت‌های معتبر ارائه‌کننده خدمات فرودگاهی نیز در این گردهمایی حضور خواهند داشت که می‌توان به «لوفت‌هانزا تکنیک» اشاره کرد. اما از میان غول‌های بزرگ هواپیماسازی، «بویینگ» آمریکا به دلیل مشکل صدور ویزا از سایر رقبا عقب مانده است. بعد از لغو تحریم‌های مربوط به فروش، اجاره و انتقال هواپیمای غیرنظامی و قطعات و خدمات مرتبط با آن به ایران، مقامات مسوول از آغاز نوسازی ناوگان هوایی کشور خبر داده‌اند. با این حال، به اعتقاد آنها با توجه به اینکه ایرلاین‌های کشور در شرایط حاضر قدرت خرید هواپیماهای نو و جدید را ندارند، اجاره هواپیما منطقی‌ترین راه برای نوسازی ناوگان است. مطابق برنامه‌ریزی‎های صورت‌گرفته، سقف سنی هواپیماهای اجاره شده نباید از 12 سال بیشتر باشد. ارزیابی‌ها حاکی از آن است که تصمیم ایران برای خرید یا اجاره هواپیما، صنعت هواپیماسازی جهان را به جنب و جوش انداخته است.

گروه بازرگانی: با لغو تحریم‌های بین‌المللی، غول‌های هواپیمایی امروز در تهران گرد هم می‌آیند تا درخصوص حضور در بازار ایران تبادل نظر کنند. «بمباردیر» کانادا، «امبرائر» برزیل، «ای‌تی‌آر» فرانسه-ایتالیا و «ایرباس» فرانسه از جمله شرکت‌های هواپیمایی هستند که برای فروش یا اجاره هوایپما وارد ایران شدند و علاوه بر شرکت‌های مذکور، شرکت‌های معتبر ارائه‌کننده خدمات فرودگاهی نیز در این گردهمایی حضور خواهند داشت. در این خصوص می‌توان به شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات فرودگاهی لوفت‌هانزا تکنیک اشاره کرد. از میان غول‌های بزرگ هواپیماسازی بوئینگ آمریکا به دلیل مشکل ویزا در این اجلاس حضور ندارد. براساس متن برجام 7 حوزه اقتصاد ایران از شمول محدودیت‌های وضع شده خارج شده است. علاوه بر این بخشی از تحریم‌های آمریکا که به بهانه‌های غیرهسته‌ای علیه ایران اعمال شده با استثنائاتی همراه شده است که فروش، اجاره و انتقال هواپیمای غیرنظامی و قطعات و خدمات مرتبط با آن به ایران از جمله آنها است. با لغو محدودیت‌های وضع شده حال شرکت‌های هواپیماسازی به رونق گرفتن این بازار امیدوار شده‌اند، به‌طوری‌که برخی از منابع خارجی اعلام کرده‌اند در شرایطی که شرکت‌های هواپیماسازی پس از چند سال فروش بالا، اکنون با افت فروش مواجه شده‌اند، سفارش هواپیما از سوی ایران می‌تواند این بازار را با جنب‌وجوشی عظیم مواجه کند. جنب‌وجوشی که بزرگان هواپیماسازی را به تهران کشانده تا بتوانند هر چه بیشتر از این بازار بکر سهم داشته باشند. امیدواری شرکت‌های بزرگ هواپیماسازی در حالی است که یک روز پس از لغو برجام وزیر راه و شهرسازی از خرید 114 فروند هواپیما برای نوسازی خطوط هواپیمایی کشور خبر داد. خبری خوشایند برای شرکت‌های هواپیماسازی که سال‌ها از بازار ایران دور بوده‌اند. در این خصوص معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشور نیز از ورود 10 فروند هواپیما تا پایان سال جاری خبر داده است. 

اجاره به شرط تملیک

معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشور روز گذشته در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه توسعه ناوگان هوایی در قالب اجاره به شرط تملیک اولویت کشور است‌، از امضای توافق‌نامه با کشورهای اروپایی برای افزایش پروازهای دو طرف خبر داد. محمد خداکرمی در نشست خبری اجلاس هوانوردی ایران 2016 اظهار کرد: این اجلاس با رفع تحریم‌ها در صنعت هواپیمایی و آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی همزمان شد و این را باید به فال نیک گرفت. وی با تاکید بر اینکه شرکت‌های هواپیمایی در شرایط پساتحریم به دنبال نوسازی ناوگان خود هستند، گفت: البته به موضوع ظرفیت‌های فرودگاهی باید توجه کرد، در حال حاضر فرودگاه‌های بزرگ ما از نظر ظرفیت اشباع شده‌اند و حتی بیش از ظرفیت اسمی خود اعزام و پذیرش دارند. خداکرمی با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی اقتصادی کشور ایرلاین‌ها، بهترین گزینه برای ما اجاره به شرط تملیک هواپیما است، گفت: بهتر است در گام اول این موضوع برای نوسازی ناوگان در دستور کار قرار گیرد. معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشور به ارتقای سفرهای هوایی به کشور در شرایط پساتحریم اشاره کرد و گفت: از 15 ماه قبل به منظور ارتقای میزان سفرهای هوایی به ایران، برای به روز کردن توافق‌های دوجانبه با کشورهای دنیا اقدام کرده‌ایم و اولویت ما کشورهای اروپایی بود. وی افزود: در این راستا توافق‌نامه‌های دوجانبه با کشورهایی نظیر پرتغال، آلمان، اتریش، فرانسه، اسپانیا، یونان، بلژیک، لوکزامبورگ، ژاپن، چین و دیگر کشورها برای ارتقای پروازها به امضا رسید تا پروازهای مستقیم ما به کشورهای دیگر افزایش یابد. خداکرمی به افزایش تعداد پروازهای خارجی در شرایط پساتحریم اشاره کرد و گفت: همه این موارد منوط به توسعه تجهیزات هوانوردی و مذاکره شرکت فرودگاه‌ها با کشورهای دنیا برای ارتقای تجهیزات است تا در کنار خدمات‌دهی به پروازها، پروازهای عبوری نیز افزایش یابد. وی با بیان اینکه ایرلاین‌ها مایل به نوسازی هواپیماهای خود هستند، گفت: برنامه‌ریزی کرده‌ایم سقف سنی هواپیماهایی که اجاره می‌شود، کمتر از 12 سال باشد. معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشور درباره خرید و اجاره 114 فروند ایرباس برای ایران ایر گفت: ابتدا باید خرید و اجاره هواپیما به قرارداد تبدیل شود و پس از آن، این تعداد هواپیماها وارد کشور خواهد شد.

بوئینگ به ایران نیامد

دبیر اجلاس هوانوردی ایران ۲۰۱۶ نیز از سفر مسوولان ایرباس به ایران برای فروش هواپیما خبر داد و گفت: به دلیل مشکلات مربوط به ویزا نمایندگان بوئینگ به ایران نمی‌آیند. احمدرضا بیاتی با اشاره به اینکه از چند ماه قبل اقدامات لازم را در راستای نوسازی صنعت هوانوردی در دستور کار قرار دادیم، بیان کرد: در این زمینه کار را از جایی شروع کردیم که مشکل آغاز شد. براین اساس ارتباط با بزرگان بخش صنعت هوانوردی دنیا برقرار شد و اجلاس مذکور با حضور صاحبان فن برگزار می‌شود. دبیر اجلاس هوانوردی ایران 2016 با بیان اینکه شرکت‌های خارجی از 35 کشور در این اجلاس حضور خواهند داشت، بیان کرد: در مجموع 85 کمپانی و شرکت خارجی تامین و تولیدکننده هواپیما در اولین اجلاس هوانوردی ایران حضور خواهند داشت. بیاتی با اشاره به حضور شرکت‌های اجاره‌دهنده هواپیما افزود: شرکت‌هایی که 70 درصد اجاره هواپیما در بازار جهانی را انجام می‌دهند، در اجلاس امروز حضور دارند. وی تاکید کرد: با توجه به اینکه ایرلاین‌ها در شرایط حاضر قدرت خرید هواپیماهای نو و جدید را ندارند، فاینانس و اجاره هواپیما منطقی‌ترین راه برای نوسازی ناوگان است. بیاتی با بیان اینکه با توجه به مشکلات مربوط به تامین مالی در حوزه تامین هواپیما روی اجاره دهنده‌ها و لیزینگ تمرکز کرده‌ایم، گفت: شاید در خرید هواپیما طی یکی، دو سال اول پس از تحریم موفق نباشیم و نتوانیم خریدی را انجام دهیم. براین اساس اولویت اول ما اجاره هواپیما است. وی با اشاره به اینکه در بخش تعمیر و نگهداری شرکت‌های مطرح دنیا از جمله لوفت‌هانزا تکنیک در اجلاس امروز حضور خواهند داشت، گفت: در بخش فروش هواپیما نیاز کشور بیشتر به سمت هواپیماهای میانبر و کوتاه برد است که براین اساس شرکت‌های مطرح دنیا از جمله «بمباردیر» کانادا، «امبرائر» برزیل، «ای‌تی‌آر» فرانسه-ایتالیا و «ایرباس» فرانسه در اجلاس هوانوردی ایران 2016 حضور دارند. دبیر اجلاس هوانوردی ایران 2016 در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه آیا شرکت هواپیمایی بوئینگ نیز به ایران می‌آید، گفت: این شرکت به دلیل مشکلات مربوط به ویزا در اجلاس حضور نخواهد داشت.

تامین منافع اقتصادی

از سوی دیگر، رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز با بیان اینکه ایرلاین‌ها در فضای پس از تحریم مصالح اقتصادی کشور را مدنظر قرار خواهند داد، اعلام کرد در صورت نهایی شدن قرارداد خرید مستقیم ایرلاین‌ها از شرکت‌های سازنده هواپیما، قطعا هواپیماهای نو وارد کشور خواهد شد. مقصود اسعدی سامانی در گفت‌وگو با «ایسنا» درباره آخرین خبرها از وارد شدن 114 فروند هواپیمای جدید به آسمان ایران اظهار کرد: مذاکرات ایرلاین‌های ایرانی با شرکت‌های سازنده هواپیما از چند ماه قبل آغاز شده است. البته هنوز قرارداد خرید این 114 فروند هواپیما نهایی نشده و همان طور که رئیس سازمان هواپیمایی گفته در روزهای آینده به‌طور کامل تعیین تکلیف خواهد شد. وی افزود: در بازار گسترده پس از اجرای برجام آنچه بیش از هرچیز اهمیت دارد تامین منافع و مصالح اقتصادی کشور است که ایرلاین‌ها تلاش می‌کنند در چارچوب آن فعالیت کنند. در طول هفته‌های گذشته مذاکرات گسترده‌ای میان ایرلاین‌های ایرانی و طرف‌های خارجی در دستور کار قرار گرفته که امیدواریم نتایج آن در آینده نزدیک مشخص شود. سامانی درباره سن هواپیماهایی که در آینده وارد کشور خواهند شد نیز گفت: با لغو تحریم‌ها این امکان وجود خواهد داشت که شرکت‌های ایرانی به‌طور مستقیم با طرف‌های خارجی وارد مذاکره شوند و همان‌طور که از دورنمای ماجرا مشخص است، مذاکرات مستقیم با شرکت‌های بزرگ سازنده هواپیما به خرید هواپیماهای نوساز خواهد انجامید و ایران می‌تواند از ظرفیت موجود در این بازار نهایت استفاده را ببرد. رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی ادامه داد: در کنار آن در صورت خرید لیزینگی هواپیما از شرکت‌هایی که در این عرصه فعالیت می‌کنند نیز قیودی وجود خواهد داشت که اجازه ورود هواپیما با سن بالا را به کشور محدود می‌کند. وی خاطرنشان کرد: با کنار رفتن محدودیت‌های موجود ایران می‌تواند بار دیگر با تمام فروشندگان دست اول ارتباط بگیرد و رفت و آمدهای ماه‌های گذشته نیز به خوبی نشان می‌دهد فضایی مناسب در مقابل ایران قرار دارد که می‌توان از آن برای تامین ناوگان جدید و نوسازی هواپیماهای گذشته حداکثر استفاده را برد.