نخستین سفر رئیس‌جمهور به اروپا در پسابرجام، سوغات متعددی برای اقتصاد ایران داشت. هیات‌هایی که در سفر به ایتالیا و فرانسه همراه رئیس‌جمهور بودند، در چند حوزه قراردادهایی مهم امضا کردند و در حوزه‌هایی نیز، به تفاهم‌های قابل‌توجهی با همتایان اروپایی رسیدند. یکی از مهم‌ترین اتفاقات، تفاهم بانک مرکزی ایران با «ساچه» ایتالیا بود که براساس آن برای کشورمان سقف اعتباری 6 میلیارد یورویی در نظر گرفته شد. این در حالی است که در ابتدای رایزنی‌ها، سقف تعیین شده 5/ 1میلیارد یورو بود که با مذاکرات بعدی تا 4 برابر افزایش یافت. در حوزه حمل‌و‌نقل نیز موردتوجه‌ترین قرارداد، خرید هواپیماهای «ایرباس» است. علاوه‌براین، قراردادهای متنوع دیگری نیز در حوزه‌های صنعت و اینترنت نهایی شده است. عقد قرارداد فروش 150 تا 200 هزار بشکه نفت به شرکت «توتال» که با احتساب بهای کنونی نفت رقمی بیش از 2 میلیارد دلار در سال خواهد بود، یکی از قراردادهای بااهمیت سفر اخیر بود. همزمان، شرکت «انی» ایتالیا هم برای حضور در پروژه‌های مهم نفتی کشور اعلام آمادگی کرد. اما بخش خودرو نیز از قافله عقب نماند. پس از ماه‌ها مذاکره، قرارداد پژو و ایران خودرو بالاخره امضا شد تا بر اساس این قرارداد 400 میلیون یورویی، علاوه‌بر تولید سه خودرو جدید پژو در ایران، شرکتی مشترک میان ایران خودرو و پژو نیز تاسیس شود.

گروه صنعت و معدن: «امضای تفاهم‌نامه برای خرید 118 فروند هواپیمای ایرباس به ارزش تقریبا 23 میلیارد یورو، امضای تفاهم‌نامه با گروه فیوز فرانسه، عقد تفاهم‌نامه همکاری‌ در بخش حمل و نقل، توسعه فرودگاه‌ امام خمینی(ره)، توافق‌نامه میان دو شرکت ونسی و وزارت راه و شهرسازی برای طراحی و ساخت ترمینال‌های جدید فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان، توافق دریایی برای همکاری در زمینه‌ راه و پایانه‌های خطوط کشتیرانی، یادداشت تفاهم در زمینه آب تهران، یاداشت تفاهم در زمینه پروژه گلخانه‌ای و…» از جمله تفاهم‌نامه‌های منعقد شده از سوی هیات همراه رئیس‌جمهوری با شرکت‌های فرانسوی است. علاوه بر شرکت‌های فرانسوی در این سفر تفاهم‌نامه‌هایی نیز میان ایران و ایتالیا منعقد شد که عبارت است از «عقد قرارداد با فولادسازی دانیلی، فعال‌سازی مجدد کمیته مشترک اقتصادی، بازگشت به سطح قبلی تجارت و سرمایه‌گذاری، تقویت همکاری‌های دوجانبه در بخش‌هایی همچون انرژی، انتقال فناوری، سرمایه‌گذاری‌های مشترک و توافقات دوجانبه جدید به منظور ارتقای اجرای منشور میلان و در راستای اصول EXPO2015 حمل و نقل، توسعه زیرساخت‌ها با هدف تسهیل جریان‌های صادراتی از زمین، دریا و هوا و محیط زیست، تشویق بانکداری دوجانبه و روابط اعتباری و…» تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای منعقد شده را می‌توان دستاورد سفر رئیس‌جمهوری ایران به همراه هیات دولت و برخی از فعالان بخش خصوصی به این دو کشور دانست.

امضای 20 سند همکاری با فرانسه

در سفر رئیس‌جمهور ایران به فرانسه 20 سند همکاری به امضا رسید که خرید 73 هواپیمای پهن پیکر و 45 هواپیمای متوسط با بودجه‌ای حدود 23 میلیارد یورو از جمله آنها است. براساس این قرارداد مقرر شده تا سه فروند از هواپیماهای مذکور برای نوسازی ایرلاین‌های کشور تا پایان سال به ایران تحویل داده شود. این سفر، مجالی شد تا ناوگان حمل و نقل هوایی ایران به‌واسطه امضای تفاهم‌نامه برای خرید 118 فروند هواپیمای ایرباس روند نوسازی را آغاز کند. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، قرارداد خرید 73 هواپیمای پهن پیکر و 45 هواپیمای متوسط در مراسمی در کاخ الیزه با حضور حسن روحانی و فرنسوا اولاند رئیس‌جمهوری فرانسه امضا شده است. پیش از این قرار بود 114 هواپیما از این شرکت فرانسوی خریداری شود که تنها مدل 24 فروند هواپیما از این تعداد مشخص بود. مسوولان نیز اعلام کرده بودند ایران به‌طور کلی در نظر دارد تا 5 میلیارد دلار برای خرید هواپیما هزینه کند. اما با امضای قرارداد برای خرید از ایرباس، جزئیات بیشتری نیز منتشر شده است. ایرباس در بیانیه‌ای اعلام کرده این قرارداد آموزش خلبانان و پشتیبانی از عملیات فرودگاه و مدیریت ترافیک هوایی را در بر می‌گیرد. در این راستا، عباس ‌آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز از امضای قراردادهای جدید خبر داده و اظهار کرده است: در آینده نزدیک قراردادهایی را با کمپانی ATR امضا خواهیم کرد و فکر می‌کنم سایر سازنده‌های هواپیما و حوزه‌های دیگر حمل‌ونقل به سراغ ما بیایند. قراردادی نیز با شرکت CMA در زمینه حمل و نقل دریایی به امضا رسیده است. وی درباره طرح توسعه فرودگاه امام خمینی (ره) و ظرفیت این فرودگاه توضیح داد: با قراردادهایی که به امضا خواهیم رساند برنامه توسعه ما برای این فرودگاه رسیدن به ظرفیت سالانه 45 میلیون مسافر است. آخوندی با اشاره به مذاکرات فشرده با مدیران ایرباس و توافق با آنها گفت: در سال جاری میلادی 8 فروند هواپیمای ایرباس به ناوگان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) اضافه می‌شود. وی افزود: با توافق طرف فرانسوی قرار شد تا سال 2024 یعنی 8 سال آینده 110 فروند انواع هواپیمای ایرباس به ناوگان هوایی ایران افزوده شود. حال آنکه وال استریت ژورنال طی گزارشی نوشته است: انتظار نمی‌رود هواپیماهای جدید سفارش داده شده تا سال 2020 تحویل ایران شود. یک مانع عمده بر سر راه اجرایی شدن این قراردادها این است که اکثر قراردادهای خرید و تامین مالی هواپیما به دلار است. با توجه به محدودیت‌های بانکی اعمال شده از سوی دولت آمریکا، اجرایی شدن این قراردادها به خصوص بین ایرلاین‌های غیردولتی دشوار خواهد بود. فابریس برژی، مدیر عامل ایرباس نیز اعلام کرد، گفت وگوهایی که با دولت و مقامات هواپیمایی ایران صورت گرفته می‌تواند به تحویل سریع هواپیماها به این کشور در ماه‌های آینده منتهی شود. وی در دیدار خود با رئیس‌جمهوری ایران نیز از گشایش دفتر ایرباس در تهران در آینده‌ای نزدیک خبر داد و گفت: تعدادی از هواپیماهای مسافربری تولید این شرکت در سال 2016 تحویل ایران می‌شود که زمان تحویل نخستین فروند از این هواپیماها نیز در ماه فوریه (12 بهمن تا 10 اسفند) خواهد بود. گفته می‌شود خرید هواپیماها به‌صورت اجاره به‌شرط تملیک است که کشورمان متعهد می‌شود طی مدت 10 سال پول هواپیماها را پرداخت کند. از سویی فرهاد پرورش، مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی در تشریح جزئیات این قرارداد گفته است: مبلغ قرارداد در طول چند سال باید پرداخت شود که بخش اعظم آن از طریق فاینانس تامین می‌شود. وی گفت: هواپیماهای ایرباس 320 بیشتر برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای است؛ همچنین هواپیمای 330 برای پروازهای میان‌برد و هواپیماهای میان‌برد نزدیک به دوربرد است. ایرباس 350 از هواپیماهای دوربرد محسوب می‌شوند و بسیار جدید و مدرن هستند که در منطقه تنها یکی، دو ایرلاین از این تیپ هواپیما استفاده می‌کنند. همچنین ایرباس 380 برای مسیرهای قاره‌پیما و دوربرد هستند که البته این تعداد بسته به نیاز کشور قابل تغییر است. تحویل هواپیماهای ایرباس 380 طی 4 تا 5 سال آینده پیش بینی شده اما تحویل این 12 فروند مشروط به فراهم شدن شرایط بازرگانی و توسعه زیرساخت‌های فرودگاهی کشور برای پذیرش هواپیماهای ایرباس 380 است چراکه این هواپیماها بسیار بزرگ و پهن پیکر هستند. مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران درباره زمان تحویل این هواپیما از سوی شرکت ایرباس به ایران گفت: تحویل فوری هواپیماهای نو سخت است و کمپانی‌های سازنده از گذشته برای فروش هواپیما سفارش‌های لازم را دریافت کرده‌اند و در نوبت تحویل خود قرار می‌دهند. وی افزود: طی مذاکرات صورت گرفته و وعده شرکت ایرباس قرار است بین 5 تا 8 فروند از این 118 فروند هواپیما در سال 2016 میلادی (11 ماه مانده تا پایان سال میلادی) به ایران تحویل دهد. پرورش با اشاره به اینکه پشتیبانی، تعمیر و نگهداری این هواپیماها در قرارداد اولیه با ایرباس دیده شده است، گفت: خرید هواپیما شامل یک قرارداد اولیه و یک قرارداد خرید است که در این سفر قرارداد اولیه با ایرباس به امضا رسیده که هم برای ایران و هم برای شرکت هواپیما ساز ایرباس تعهدآور است.

توسعه فرودگاه امام(ره) 

علاوه بر قراردادهای مذکور یادداشت تفاهم‌نامه همکاری‌ نیز در بخش حمل و نقل از سوی وزیر راه و شهرسازی ایران و وزیر محیط زیست و توسعه پایدار فرانسه امضا شد. توسعه فرودگاه‌ امام خمینی(ره) با همکاری شرکت ADP بین رئیس سازمان هواپیمایی کشور و مدیرعامل شرکت فرودگاهی امام خمینی (ره) یکی دیگر از توافق نامه‌های منعقد شده در این سفر با رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت ADP است. از سوی دیگر توافق‌نامه‌ای نیز بین دو شرکت ونسی و وزارت راه و شهرسازی برای طراحی و ساخت ترمینال‌های جدید فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان به امضا رسید. از توافق‌های زمینی که بگذریم در این سفر توافق‌های دریایی نیز برای همکاری در زمینه‌ راه و پایانه‌های خطوط کشتیرانی از سوی مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و رئیس CMA و CGM به امضا رسید. در این خصوص اصغر فخریه کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل به قرارداد دیگر دولت با شرکت‌بوئینگ فرانسوی اشاره کرده و گفت: تاسیس شرکتی که 60 درصد از سهام آن به ایران تعلق دارد با این شرکت فرانسوی در دستور کار قرار گرفته و مطابق با آن، طرح توسعه فرودگاه امام اجرایی خواهد شد، اما شرط این است که طرف خارجی ۱۰۰ درصد پول را وارد این شرکت کند تا فرودگاه ساخته شود. قرارداد به صورت BOT خواهد بود اما اداره فرودگاه به صورت مشترک با طرف ایرانی انجام می‌شود. وی با اشاره به اینکه باید ۳ ماهه طرفین کارهای مهندسی و مطالعاتی را انجام دهند و مناقصه برگزار شود تا سهم بزرگی از ساخت به دست پیمانکاران داخلی انجام گیرد، گفت: براساس قرارداد تا سال ۲۰۲۵ باید ظرفیت فرودگاه امام به ۴۵ میلیون مسافر برسد. قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی به قرارداد توسعه فرودگاه مشهد و اصفهان اشاره کرد و گفت: این قرارداد با شرکت ونسی فرانسه به امضا رسیده است که در این قرارداد هم در مدت ۳ ماه باید طرفین کار مهندسی را انجام دهند و پروژه از سوی پیمانکار ایرانی انجام گیرد. وی به قرارداد با شرکت‌های ایتالیایی هم اشاره کرد. 

امضای تفاهم‌نامه با فیوز فرانسه 

امضای تفاهم‌نامه با گروه «فیوز» فرانسه یکی دیگر تفاهم‌نامه‌های منعقدشده در سفر فرانسه با ایمیدرو است. گروه فیوز فرانسه از بزرگ‌ترین شرکت‌های صنعتی دنیا محسوب می‌شود در این تفاهم‌نامه با ایمیدرو، برای سرمایه‌گذاری در ایجاد کارخانه تولید آند برای صنعت آلومینیوم اعلام آمادگی شده است. 

تفاهم‌نامه آبی 

یادداشت تفاهم در زمینه آب تهران توسط معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو و مدیر کل سوئز و توافق کشاورزی بین کایکو و گلدن گروپ در زمینه پروژه گلخانه‌ای تولید گوجه‌‌فرنگی با استفاده از فناوری بالا و صرفه‌جویی در آب و انرژی به امضای مدیر تولید گروه کایکو و مدیر گلدون گروپ رسید، از دیگر تفاهم‌نامه‌های منعقدشده در این سفر به فرانسه بوده است. کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران و دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران نیز در این سفر سند همکاری با فرانکو بورگاد، رئیس هیات مدیره فدراسیون توسعه تبادلات بین‌المللی محصولات و تکنیک‌های فرآوری مواد غذاییADEPTA امضا کردند. ADEPTA، فدراسیون توسعه تبادلات بین المللی محصولات و تکنیک‌های فرآوری مواد غذایی در زمینه توسعه تولید تجهیزات و به عنوان تامین کننده فعال است. همکاری بین کانون و فدراسیون مذکور در حوزه‌های سیاست گذاری، برگزاری سمینار و نمایشگاه در پاریس وتهران، تبادل ایده‌ها و انتقال تکنولوژی، تامین مواد اولیه، مشارکت و سرمایه‌گذاری در تولید برای بازارهای منطقه، ایجاد ارتباط بین صنایع غذایی ایران و فرانسه، اعزام هیات‌های تجاری، سنجش پتانسیل‌های موجود و بهره‌برداری از آنها و همچنین ایجاد فرصت‌های تجاری بین دو کشور تلاش برای بالا بردن تراز تجاری دوکشور از جمله مواردی است که در این تفاهم‌نامه مورد توجه قرار گرفته است. 

همکاری‌های اقتصادی با ایتالیا 

رئیس‌جمهور و هیات همراه در سفر خود به ایتالیا نیز قراردادها و تفاهم‌نامه‌هایی را به امضا رساندند. «فعال‌سازی مجدد کمیته مشترک اقتصادی از طریق برگزاری جلسات منظم در پایتخت‌های دو کشور»، «بازگشت به سطح قبلی تجارت و سرمایه‌گذاری و فعالیت در زمینه گسترش سطح تجارت»، «تقویت همکاری‌های دوجانبه در بخش‌هایی همچون انرژی از طریق همکاری‌های صنعتی ارتقایافته در نتیجه انتقال دانش»، «سرمایه‌گذاری‌های مشترک و بازاریابی محصولات مبتکرانه»، «سیاست‌های کشاورزی و صنعت کشاورزی، غذایی از طریق انتقال فناوری»، «سرمایه‌گذاری‌های مشترک و توافقات دوجانبه جدید به منظور ارتقای اجرای منشور میلان و در راستای اصول EXPO2015حمل و نقل» از جمله تفاهم‌نامه‌های منعقدشده میان ایران و ایتالیا است. از سوی دیگر «دسترسی به ظرفیت موجود برای تقویت همکاری‌ها در زمینه توسعه زیرساخت‌ها و با هدف تسهیل جریان‌های صادراتی از زمین، دریا و هوامحیط زیست از طریق تبادل اطلاعات در زمینه مقابله با آلودگی‌ هوا، خشکسالی و تغییرات اقلیمی»، «تشویق بانکداری دوجانبه و روابط اعتباری» از دیگر تفاهم‌نام‌هایی است که در این سفر به امضای رسید. در بانکداری دوجانبه طرفین از ابتکاراتی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک مرکزی ایتالیا انجام داده‌ بودند، استقبال کردند و همچنین از ابتکارات دیگر مراکز مالی و بیمه‌ای مرتبط به ویژه آژانس اعتبارات صادراتی ایتالیا (SACE) و خواستار گسترش چنین روابطی شدند. 

قرارداد دانیلی با ایران 

در سفر رئیس‌جمهوری به ایتالیا شرکت دانیلی نیز از عقد قرار داد 7/ 5 میلیارد دلاری با ایران خبر داد در بیانیه‌ای که از سوی این شرکت منتشر شده آمده است این شرکت با هدف ایجاد شرکت مشترک «پرشین متالیکز» 2 میلیارد یورو در ایران سرمایه‌گذاری خواهد کرد. همچنین موافقت‌نامه‌ای با تعدادی از شرکت‌های ایرانی برای تامین و ایجاد کارخانه‌های تولید فولاد و آلومینیوم به ارزشی حدود 7/ 3 میلیارد یورو به امضا خواهد رسید. این طرح‌ها توسط بخش «کارخانه سازی» گروه دانیلی به اجرا در خواهد آمد و به محض آماده شدن بسته‌های تامین مالی مرتبط با این فعالیت‌ها توسط ساچه ایتالیا و دیگر بانک‌های بزرگ ایتالیایی و اروپایی، در مدت زمان 5/ 4سال به اجرا گذاشته می‌شوند. براساس بیانیه این شرکت هدف از اجرای این طرح‌ها نه تنها افزایش ظرفیت تولید محصولات (فولاد و آلومینیوم) که بهبود کیفیت آنها، کاهش اثرات زیست محیطی و بهینه سازی هزینه‌های انتقال است. از این رو سبب ایجاد ارزش افزوده برای منابع معدنی و انرژی (که ایران آنها را در اختیار دارد) و تولید رقابتی فولاد می‌شود. شرکت دانیلی در بخش دیگری از بیانیه خود، با مقایسه هزینه تولید انرژی در ایران و ایتالیا، به مزیت‌های منابع ایران اشاره کرده و آورده است، هزینه انرژی در ایتالیا 18برابر هزینه‌های انرژی ایران است که این امر تولید محصولات فولادی در ایران را مقرون‌به صرفه خواهد کرد. دانیلی در پایان این بیانیه، جایگاه ایران برای کشوری بزرگ همچون چین را مورد توجه قرار داده و آورده است، ‌توافق‌نامه تجاری که هفته گذشته بین ایران و چین به امضا رسید 600 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را در افق 10 ساله در نظر قرار داده است که به وضوح، مبین برنامه‌های بلند مدت چین در این کشور(ایران) است. معرفی پروژه‌‌های جدید و زمینه‌های احتمالی همکاری بین بنگاه‌های کوچک و متوسط از طریق تبادل تجربیات موفق در زمینه طراحی و مدیریت پارک‌های فناوری از دیگر تفاهم‌نامه‌های منعقد شده در این سفر است.