آمارهای مرکز آمار ایران حاکی از آن است که نرخ تورم ماهانه در آذر ماه نسبت به آبان تغییری نداشته و در سطح ۶/ ۲ درصد باقی مانده است. این آمار تایید میکند که در ماههای پایانی پاییز نرخ تورم از وضعیت قرمز فاصله گرفته و به وضعیت سفید رسیده است. آمارهای مرکز آمار ایران در آذر ماه نشان میدهد نرخ تورم ماهانه در گروههای کمدرآمد بیشتر از پردرآمدها بوده، این در حالی است که در ماههای تابستان و زمان افزایش جهشی نرخ تورم، نرخ تورم گروه پردرآمد بیشتر از کمدرآمدها ثبت میشد.همچنین در آذرماه تورم روستایی از تورم شهری سبقت گرفته است.
تکرار تورم ۶/ ۲ درصدی
مرکز آمار ایران نخستین گزارش تورمی از آذر ماه سال جاری را منتشر کرد. این آمارها نشان میدهد که در آذر تورم ماهانه به ۶/ ۲ درصد رسیده است. در آبان نیز تورم ماهانه به میزان ۶/ ۲ درصد گزارش شده بود که نشان میدهد نرخ تورم ماهانه در سطح ۶/ ۲ درصد برای دومین ماه متوالی تکرار شده است. مرکز آمار ایران گزارش تورم را بر حسب محدوده روستایی و شهری نیز منتشر میکند که این آمارها نشان میدهد نرخ تورم ماهانه شهری در آذر ماه معادل ۵/ ۲ درصد و نرخ تورم ماهانه روستایی در این ماه ۳ درصد گزارش شده است. همچنین نرخ تورم را میتوان بر اساس زیرگروهها دستهبندی کرد. این دسته بندی کمک میکند که کارشناسان منشا اثر اصلی تورم را در آمارها مشاهده کنند. در گزارش مرکز آمار ایران، دو گروه خوراکیها و غیرخوراکیها در آمار ابتدایی این گزارش منعکس شده است. در آذر ماه سال جاری نرخ تورم ماهانه گروه خوراکیها ۸/ ۴ درصد و نرخ تورم گروه غیرخوراکیها ۶/ ۱ درصد ثبت شده است. این موضوع نشان میدهد که هنوز وزن اصلی تورم بر دوش گروه خوراکیها بوده و گروه غیرخوراکیها که مسکن و برخی خدمات جزو گروههای اصلی آن به حساب میآید، از نرخ تورم کمتری برخوردار بودند.
تداوم روند صعودیتورم نقطه به نقطه
دومین متغیر گزارش شده در گزارش مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه است. این متغیر تغییرات شاخص بهای مصرفکننده در آذر ماه سال جاری را نسبت به ماه مشابه سال قبل در نظر میگیرد. آمارهای این گزارش نشان میدهد نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه آذر به رقم ۴/ ۳۷ درصد رسیده که این رقم در آبان ماه به میزان ۹/ ۳۴ درصد ثبت شده بود. بنابراین تورم نقطه به نقطه مرکز آمار روند صعودی را ادامه داده است، هر چند از سرعت آن کاسته شده است. نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق شهری ۹/ ۳۶ درصد و نرخ تورم مناطق روستایی ۹/ ۳۹ درصد ثبت شده که نشان میدهد مناطق روستایی دارای تورم بیشتری بودند. همچنین در آذر ماه سال جاری نرخ تورم نقطه به نقطه در گروههای خوراکی ۹/ ۵۳ درصد و در گروههای غیرخوراکی ۳۱ درصد ثبت شده که این آمار نیز تایید میکند عامل اصلی بالا بودن نرخ تورم در آذر ماه، گروه خوراکیها و آشامیدنیها بوده است.
سومین متغیر مورد گزارش، نرخ تورم متوسط یا ۱۲ ماهه است که بیشتر مدنظر سیاستگذار قرار میگیرد. این نرخ دارای حافظه ۲۴ ماهه بوده، به این معنی که تغییرات شاخص را در ۱۲ ماه منتهی به آذر سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر میگیرد. بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران، نرخ تورم متوسط در آذر ماه به میزان ۱۸ درصد رسیده است. این نرخ در مناطق شهری ۱۸ درصد و در مناطق روستایی نیز ۱۸ درصد گزارش شده است. نرخ تورم متوسط در گروه خوراکیها به میزان ۱/ ۲۴ درصد و در گروه غیرخوراکیها ۶/ ۱۵ درصد بوده است. برخی از کارشناسان پیشبینی کردند که نرخ تورم تا پایان سال حدود ۲۰ درصد ثبت شد و به نظر میرسد با توجه به آمار کنونی، میتوان پیشبینی کرد که نرخ تورم سال ۹۷، در این محدوده خواهد ماند و خبری از تورم تکرقمی برای امسال نخواهد بود. بنابراین پس از دو سال متوالی باز نرخ تورم متوسط به محدوده دورقمی بازگشته است.
چرخش تورم به سمت دهکهای کمدرآمد
در گزارش مرکز آمار ایران در آذر ماه تورم گروههای کمدرآمد نسبت به تورم پردرآمد، بیشتر بوده است. بر اساس آمارهای این گزارش دهک اول که دهک کمبرخوردار است در آذر ماه دارای تورم ماهانه ۱/ ۳ درصدی بوده است. این روند برای دهک دوم ۹/ ۲ درصد بوده و به ترتیب افزایش دهکها کاهش یافته است. به نحوی که در دهک نهم تورم ماهانه ۲/ ۲ درصد و تورم ماهانه دهک دهم بهعنوان پردرآمدترین گروه جمعیتی ۲ درصد گزارش شده است. این موضوع نشان میدهد که نرخ تورم ماهانه در دهکهای کمدرآمد ۱/ ۱ واحد درصد بیشتر از تورم دهکهای پردرآمد بوده است.
عامل اصلی افزایش تورم کمدرآمدها
شاید این شائبه به وجود بیاید که افزایش نرخ تورم اقلام خوراکی باعث شده نرخ تورم ماهانه گروههای کمدرآمد بیشتر از پردرآمدها منعکس شود. اما آمار گزارش حکایت از نکته دیگری دارد. بر اساس آمارهای این گزارش، نرخ تورم ماهانه خوراکیها در دهک اول و کمدرآمد به میزان ۶/ ۴ درصد گزارش شده که این رقم در دهک دهم و پردرآمد به میزان ۱/ ۵ درصد بوده است. بنابراین تورم ماهانه خوراکیها در خانوارهای پردرآمد بیشتر بوده است. اما تورم کالاهای غیرخوراکی نظیر مسکن در دهکهای کمدرآمد بیشتر بوده است. بر اساس گزارشهای مرکز آمار ایران تورم ماهانه گروههای غیرخوراکی دهک اول معادل ۶/ ۱ درصد و تورم ماهانه دهک دهم به میزان ۲/ ۱ درصد بوده است. در نتیجه میتوان دریافت که نرخ تورم ماهانه گروه غیرخوراکیها در دهکهای کمدرآمد بیشتر بوده است. به بیان دیگر میتوان عنوان کرد که گروه مسکن و خدمات، در آذر ماه برای کمدرآمدها بهعنوان عامل اصلی افزایش تورم کار کرده، اما اثر این گروه برای پردرآمدها کمتر بوده است.
صدرنشینان تورم آذر
در گزارش مرکز آمار ایران، تغییرات تورم به تفکیک گروهها و کالاها منتشر شده و این موضوع نشان میدهد که بیشترین تورم آذر ماه در چه کالاهایی بوده است. بهعنوان مثال در گروه خوراکیها بیشترین تورم ماهانه مربوط به ماهیها بوده که طی یک ماه ۱۰ درصد به نرخ تورم این کالا افزوده شده و گوشت قرمز و گوشت ماکیان با تورم ماهانه ۳/ ۷ درصدی در رتبه بعدی قرار دارد. اما در این گروه روغنها و چربیها با ثبت تورم ۷/ ۱ درصد کمترین تورم را ثبت کرده است. به نظر میرسد هنوز اثرات افزایش نرخ ارز، در گروه خوراکیها بهطور کامل منعکس نشده و حتی میتوان این اثرات را در ماههای آینده نیز مشاهده کرد. نکته قابل توجه اینکه تورم ماهانه گروه دخانیات در آذر ماه منفی ۳/ ۳ درصد بوده و این گروه با کاهش قیمت روبهرو شده است. مسکن مهمترین کالای گزارش مرکز آمار ایران محسوب میشود و وزن این گروه در سبد مصرفی خانوار ۳۱ درصد است. به بیان دیگر حدود یکسوم وزنتورم شاخص بهای مصرفکننده در گروه مسکن است. در آذرماه تورم ماهانه گروه مسکن معادل ۲/ ۱ درصد بوده که نشان میدهد این کالا نقش کنترلگری تورم را در آخرین ماه پاییز برعهده داشته است. همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه این کالا نیز ۹/ ۲۳ درصد بوده است. در بین کالاهای غیرخوراکی گروه مبلمان و لوازم خانگی با نرخ تورم ماهانه ۷/ ۴ درصد یکی از گروههای پرتورم محسوب میشده است. نرخ تورم حملو نقل نیز در آذر ماه به میزان ۹/ ۱ درصد افزایش یافته، اما از تورم ماهانه گروه ارتباطات به میزان ۴/ ۰ درصد کاسته شده است. در آخرین ماه پاییز تورم ماهانه گروه بهداشت و درمان تنها به میزان یک درصد بوده است.