وزیر امور خارجه ایران در تازه‌ترین ارزیابی از روند مذاکرات احیای برجام با بیان اینکه مسیر دیپلماسی همچنان باز است، تاکید کرد ایران روی خطوط قرمز خود ایستاده و خواهد ایستاد. حسین امیرعبداللهیان با اشاره به اینکه تبادل پیام بین ایران و آمریکا از طریق واسطه‌ها ادامه دارد، گفت: نفعی در مذاکره مستقیم با واشنگتن نداریم. امیرعبداللهیان اظهار کرد با سه کشور اروپایی در مباحث فنی به جمع‌بندی بسیار نزدیک شدیم. او همچنین افزود که اگر به نقطه توافق رسیدیم، روسیه هیچ مانعی در مسیر انجام توافق نخواهد بود. دور هشتم مذاکرات لغو تحریم‌ها در وین ۲۱ اسفند ۱۴۰۰ پس از چند ماه گفت‌وگو متوقف شد تا پایتخت‌ها آخرین تصمیم سیاسی خود را اتخاذ کنند. با این حال ایران، دلیل وقفه در مذاکرات را تعلل آمریکا در لغو تحریم‌ها به‌ویژه عدم لغو تحریم سپاه پاسداران اعلام کرده است.

در همین ارتباط، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز (یکشنبه) ۲۱ فروردین در نخستین نشست ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی در سال ۱۴۰۱ در محل وزارت امور خارجه اظهار کرد: در جلسات هیات دولت، آقای رئیسی دائما بر این موضوع تاکید دارد که وزارت امور خارجه کار خودش را در مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها دنبال کند.

به گزارش خبرگزاری فارس، حسین امیرعبداللهیان تاکید کرد: حتما ما دنبال این هستیم تحریم‌ها از میان برداشته شود، ولی با روشی عزتمند و با توافقی قوی و پایدار. اما تاکید آقای رئیسی در جلسات به همه اعضای کابینه همواره این است که نگاه‌ها نباید معطوف به وین باشد، بلکه همه دستگاه‌ها موظف هستند برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها و پیشرفت و توسعه پایدار اقتصاد و تجارت در کشور عمل کنند. اما اگر در این مسیر با توجه به کارشکنی‌‌هایی که طرف آمریکایی دارد با توجه به مشکلاتی که دشمنان برای ایران ایجاد می‌کنند و سنگ‌اندازی‌‌هایی که صورت می‌گیرد، اگر ان‌‌شاءالله مذاکرات در هر مرحله‌‌ای به نتیجه رسید، حتما به عنوان یک اقدام مثبت و یک دستاورد خوب می‌تواند شتاب بیشتری به کاری که تک تک شما عزیزان در سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها به خوبی آن را دنبال می‌کنید، بدهد.

به جمع‌بندی با اروپا نزدیکیم

رئیس دستگاه دیپلماسی در تشریح وضعیت کنونی مذاکرات وین نیز اظهار کرد: چند هفته‌‌ای است که لازم بود مکثی در مذاکرات داده شود، علتش این بود که زمانی که ما با سه کشور اروپایی در مباحث فنی به جمع‌بندی بسیار نزدیک شدیم، همزمان با بحران و جنگ در اوکراین مواجه شدیم. ضمن اینکه جمهوری اسلامی ایران در عالی‌‌ترین سطح مخالفت خود را با جنگ در اوکراین، یمن، افغانستان یا هر کشور دیگری اعلام می‌کند، ما همزمان مخالفت خود را با اعمال تحریم‌های یکجانبه نیز بیان کردیم.

وی ادامه داد: بنده قبل از اینکه سفری به مسکو داشته باشم با وزیر خارجه اوکراین تلفنی صحبت کردم و حامل این پیام وزیر خارجه اوکراین برای دوستان در روسیه بودیم که آنها خواهان توقف جنگ و تداوم گفت‌وگوها هستند، لذا ما راهکار را در اوکراین جنگ نمی‌‌دانیم و راه‌‌حل را صرفا سیاسی می‌‌دانیم و در این رابطه تلاش‌‌های دیپلماتیک دستگاه دیپلماسی نیز همچنان جریان دارد. ضمن اینکه به ریشه‌های جنگ در اوکراین و ریشه‌های تحریک‌‌های ناتو و آمریکا به عنوان عامل اصلی توجه داریم.

موضع روسیه درباره توافق

وزیر خارجه توضیح داد: غربی‌‌ها به ما گفتند که با توجه به شروع جنگ اوکراین وضعیت پیش آمده این است که حتی اگر در توافق به نقطه نهایی برسیم، روسیه با توافق همراهی نخواهد کرد. در تماس تلفنی که با لاوروف داشتیم و در سفری که به مسکو داشتم، گفت‌وگوهای خیلی روشن و شفافی بین ما انجام شد و همان‌طور که مردم شاهد بودند لاوروف در کنفرانس مطبوعاتی آنچه در جلسه درباره آن توافق کردیم را بیان کرد و توافق ما با طرف روس این شد که اگر در موضوع مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها در هر زمان، خطوط قرمز ما به صورت کامل رعایت شد و به نقطه توافق رسیدیم، روسیه هیچ مانعی در مسیر انجام توافق نخواهد بود.

امیرعبداللهیان همچنین به سفر اخیرش به تونشی چین نیز اشاره کرد و افزود: در سفری که به چین داشتم، آقای لاوروف در آنجا اعلام کرد به محض اینکه شما اعلام کنید در نقطه پایانی توافق قرار گرفتید، ما از توافق حمایت خواهیم کرد. علاوه بر این، «وانگ یی» وزیر خارجه چین هم در تونشی در ملاقاتی که انجام شد بیان کرد که ما کاملا با نظرات ایران هماهنگ هستیم و زمانی  که در نقطه پایانی توافق قرار بگیرید، از توافق حمایت خواهیم کرد.

زیاده‌خواهی‌‌های آمریکا

امیرعبداللهیان در ادامه این نشست، با طرح این موضوع که ما در مذاکرات کجا قرار داریم، پاسخ داد: اینکه در کجا قرار داریم به مشکلاتی برمی‌‌گردد که بین ما و طرف آمریکایی وجود دارد. طرف آمریکایی در دو، سه هفته گذشته زیاده‌خواهی‌‌هایی را مطرح کرد. با وجود اینکه بخش زیادی از متن مورد توافق قرار گرفته بود، ولی پیشنهادهایی را طرف آمریکایی مطرح می‌کند که در تعارض با برخی از بندهای متن است. در حوزه لغو تحریم‌ها هم آنها گاهی اوقات خارج از چارچوب مذاکراتی که انجام شده، علاقه‌‌مندند یک‌طرفه شروط جدیدی را مطرح و اعمال کنند. وزیر خارجه بیان کرد: این شروط و اعمال تحریم‌های یکجانبه‌‌ای که در این سال‌ها آمریکایی‌‌ها نسبت به کشورهای مختلف اعمال کردند، یک بیماری را در کاخ سفید ایجاد کرده که فکر می‌کنند در هر سند و موضوعی اعمال نظرات یکجانبه به عنوان راه‌‌حل برای تامین منافع طرف آمریکایی است.

نفعی در مذاکرات مستقیم با آمریکا ندیدیم

رئیس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: طبعا جمهوری اسلامی ایران روی خطوط قرمز خود ایستاده و خواهد ایستاد، آمریکایی‌‌ها به صورت مستمر از ضرورت مذاکره مستقیم با ایران صحبت می‌کنند. ما با بررسی‌‌هایی که کردیم و با نگاهی که آمریکایی‌‌ها دارند نفعی در مذاکرات مستقیم با آمریکا ندیدیم. حتی آمریکایی‌‌ها روی زمین هنوز اقدامات مثبتی را انجام نداده‌‌اند که بتوان چشم‌اندازی را بیان کرد که طرف آمریکایی در کنار اینکه از حسن نیت خود صحبت می‌کند، روی زمین اتفاقات خوبی را رقم می‌‌زند.

بایدن حسن نیت نشان دهد

امیرعبداللهیان گفت: بارها که آنها بر مذاکره اصرار کردند به آنها گفتیم اگر واقعا حسن نیت دارید قبل از هرگونه توافقی یکی دو مورد از موضوعات عملی و ملموس را ارائه کنید مثلا بخشی از دارایی‌‌های جمهوری اسلامی ایران نزد بانک‌های خارجی آزاد شود. ما از طرف آمریکایی مطالبه وام و پول نکردیم، پول مردم خودمان آزاد شود یا اگر واقعا پیام‌‌های مکرری که آقای بایدن ارسال می‌کند که برای لغو تحریم‌ها و توافق در وین و بازگشت به برجام حسن نیت دارد. اگر این صحت دارد به جای اینکه در ماه‌های گذشته سه تا چهار بار برخی از اشخاص حقیقی یا حقوقی ایران را تحریم کنند، بیایند یک فرمان اجرایی به نشانه حسن نیت صادر کنند.

تبادل پیام غیرمستقیم ادامه دارد

وی یادآور شد: البته رفت و آمد پیام‌‌ها به صورت Non-Paper  از طریق نماینده اتحادیه اروپا و مذاکره‌کننده ارشد اروپایی ادامه دارد. به صراحت به طرف آمریکایی گفتیم سنگ‌اندازی و کارشکنی نکنید و باعث تاخیر در حصول توافق نشوید. اگر خطوط قرمز ما رعایت شود و توافقی خوب، قوی و پایدار را در مقابل خود ببینیم، تردیدی در اینکه بخواهیم در توافق بمانیم و همه طرف‌‌ها به تعهداتشان حول برجام برگردند، وجود ندارد و اکنون طرف آمریکایی است که باید نشان دهد حسن نیت دارد یا ندارد.

مسیر دیپلماسی همچنان باز است

وزیر خارجه اظهار کرد: مسیر دیپلماسی همچنان باز است. البته سه کشور اروپایی و چین و روسیه نسبت به برخی از زیاده‌‌خواهی‌‌ها و رفتارهایی که آمریکایی‌‌ها در این روزها دارند و باعث تاخیر در رسیدن به توافق شده، انتقاداتی را دارند که برخی را می‌گویند در گفت‌وگوهایشان با طرف آمریکایی آن را مطرح می‌کنند و برخی از آنها نیز با خود ما همراهی می‌کنند و بعضا اظهار می‌‌دارند که این روشی که آمریکا دنبال می‌کند با روح حاکم بر همکاری در مذاکرات چندجانبه‌‌ای که در وین دنبال می‌شود همخوانی ندارد. وی تصریح کرد: ملت عزیز ما بدانند که ما همچنان برای رسیدن به توافقی که تحریم‌ها را لغو کند، توافق عزتمند، خوب، قوی و پایدار مسیر دیپلماسی را ادامه خواهیم داد.

امیرعبداللهیان خطاب به حاضران در جلسه گفت: آنچه مهم است تکیه بر توان داخلی بزرگ جمهوری اسلامی ایران در همه عرصه‌هاست و تلاش‌‌های خوبی که برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها به همت شما عزیزان در دولت جدید شروع شده استمرار یابد و ما هم با منطق، حکمت و قدرت در دستگاه دیپلماسی روند مذاکرات را تا رسیدن به یک توافق خوب و پایدار ان شاءالله به لطف خدا ادامه خواهیم داد.