هر کسب و کار نوپایی به سرمایه احتیاج دارد. چه برای توسعه‌ی محصولات، چه هنگام تلاش برای اجرای اولیه، موقع تهیه موجودی و چه حتی زمان پرداخت حقوق اولین کارمند! اغلب کارآفرینان ابتدایی‌ترین راه جذب سرمایه را وام‌های بانکی می‌دانند، اما در نهایت متوجه می‌شوند که بانک‌ها غیرمحتمل‌ترین حامیان کسب و کارهای نوپااند! در نتیجه در بحث راه‌های تهیه سرمایه برای کسب و کارهای نوپا، روش “خلاقانه” در حقیقت به معنی به حداکثر رساندن سرمایه‌گذاری غیر بانکی‌ست.
بدین منظور، روش‌های جایگزین بسیاری وجود دارد، که البته خیلی هم آسان نیستند. موفق‌ترین کارآفرینان کسانی هستند که خلاقانه فکر می‌کنند؛ نه فقط نسبت به آنچه ارائه می‌دهند بلکه حتی نسبت به روشی که برای پول‌سازی به کار می‌گیرند! آنها هرگز از کلمه “هرگز” استفاده نمی‌کنند! کارآفرینان یا باید خودشان را بیشتر از محصولاتشان عرضه کنند یا قید هر نوع روش سرمایه‌گذاری جایگزین را بزنند.
ده روش زیر، حاصل تجربیات من در جذب سرمایه برای کسب و کارهای نوپاست:
۱. سرمایه‌گذاری شخصی
ممکن است شما این روش را خلاقانه ندانید، اما من به شخصه در عجبم از تعداد افرادی که به اصطلاح “خواهان” کارآفرینی هستند ولی قبل از شروع هیچ فکری راجع به ذخیره و پس‌انداز کردن پول خود نکرده‌اند! هیچ کدام از سرمایه‌گذارانی که تا به حال دیده‌ام، برای کاری که سر شما در آن به خطر نباشد برای شما خرج نمی‌کنند.
۲. خانواده و دوستان
این عده شامل کسانی هستند که در واقع باید به شما ایمان داشته باشند؛ حتی بدون نیاز به صبر کردن و دیدن عملی بودن ایده‌ی شما یا پیدا شدن مشتری واقعی. این تعهدها باید همیشه به صورت سفته و یا وام‌های به اصطلاح “واسطه” (bridge-loans)، که بعدها براساس نرخ تعیین شده توسط سرمایه‌گذاران قابلیت تبدیل به سهام دارند، مکتوب شوند.
۳. قرض همتا به همتا (Peer-to-peer lending)
روشی‌ست که در آن گروهی از افراد دور هم جمع می‌شوند تا به همدیگر پول قرض بدهند. این روش سال‌ها برقرار بوده و استفاده شده است. برای مثال گروه‌های کسب و کار کوچک یا گروه‌های قومی که از همدیگر به شکل‌های مشابه حمایت می‌کنند. در حوزه‌ی کسب و کارهای نوپا به دنبال کارآفرینِ هم سطحِ موفقی بگردید که حاضر است برای ایده‌های مشابه سرمایه‌گذاری کند.
۴. تامین جمعی سرمایه (Crowdfunding)
در این روش از قدرت اینترنت برای پیدا کردن گروه‌هایی با افکار مشابه استفاده می‌کنید. بدین ترتیب که هر یک از افراد این گروه‌ها با اهداء مقدار کمی پول از تلاش‌های شما حمایت می‌کنند. این روش در بسیاری از شرکت‌های غیرانتفاعی و هم‌چنین در فاز پیش‌فروش بسیاری از محصولات و پروژه‌ها استفاده می‌شود و روز به روز نیز در حال گسترش است. در این روش بسته به خلاقیت خود می‌توانید از مشوق‌هایی برای جلب توجه و اعتماد جمعی سود ببرید. روش‌هایی از قبیل پیشنهاد استفاده از محصول نهایی با قیمتی کمتر در زمانی معین (مثلاً ۵۰%تخفیف برای یک سال)، پیشنهاد اعطای امتیازی ویژه (مثلاً اگر محصول شما یک مستند سینمایی‌ست، تماشای مستند در زمانی زودتر و مکانی متفاوت: مستند “بچههای کسب و کارهای نوپا”)، و روش‌های خلاقانه‌ی دیگری که با توجه به نوع محصول و کسب و کار خود، باید به دنبال آنها بگردید!
۵. وام‌های خُرد بانکی (Microloans)
شرکت‌های خصوصی و مؤسسات غیرانتفاعیِ بسیاری وجود دارند که برای ترویج کارآفرینی به افرادی که به‌طور معمول برای وام‌های بانکی واجد صلاحیت نیستند وام‌های کوچک تا سقفی معین پرداخت می‌کنند.
۶. سرمایه‌ی فروشنده (Vendor financing)
اگر برای موجودی خود به کالاهای ملموس (tangible product) نیاز دارید، می‌توانید تولیدکننده یا پخش کننده‌های زیادی را قانع کنید تا موعد پرداخت را تا زمانی که شما محصولتان را به فروش میرسانید به تأخیر بیاندازند. مدت زمان این تمدید موعد پرداخت، به اعتبار شما در نزد فروشنده بستگی دارد. در این موارد البته می‌توان از مشوق‌های دیگری نیز استفاده کنید. مشوق‌هایی شبیه به آنچه در مورد شماره ۴به آن اشاره شد.
۷. سرمایه‌گذاری سفارش خرید (Purchase order financing)
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات توسعه‌ی کسب و کارهای نوپا، ناتوانی در پذیرش سفارشات بزرگ است؛ به این دلیل که معمولاً در ابتدای کار نقدینگی لازم برای آماده کردن و تحویل محصول وجود ندارد. اگر در فرآیند تولید یا عرضه با کسب و کار دیگری کار می‌کنید، شرکت‌های سرمایه‌گذاری در سفارش، اغلب نقدینگی لازم را مستقیماً به دست آنها می‌رسانند و از این طریق کامل شدن قرارداد و ایجاد جریان سود به کسب و کار شما را تسهیل می‌کنند.
۸. مقاطعه حساب‌های دریافتنی (Factoring accounts receivables)
این روش از نظر مفهومی شبیه سرمایه‌گذاری سفارش خرید است، با این تفاوت که شما محصول را فروخته‌اید ولی تا زمان دریافت پول، مدت زیادی باقی مانده است. در این روش، مبالغی که هنوز از سوی مشتریان شما پرداخت نشده و موعدشان هم هنوز فرا نرسیده از سوی این دسته از سرمایه‌گذاران به شما پرداخت می‌شود و آنها در زمان مقرر با شروط مشخص طلب شما را از مشتری‌هایتان برای خود دریافت می‌کنند. در کسب و کارهای نوپایی که به تازگی در مسیر توسعه قرار گرفته‌اند این روش به جای آنکه یکی دو ماه منتظر دریافت مبلغ پرداختی مشتریان خود باشند، به سرعت نقدینگی فراهم میکند.
۹. حساب‌های بازنشستگی سرمایه‌گذاری (Investment Retirement Account)
این حساب‌ها از بهترین و دردسترس‌ترین منابع سرمایه برای کسب و کارهای نوپا هستند. اگر شما قادر به سرمایه‌گذاری برای کسب و کار نوپای خود نیستید بسیاری افراد هستند که هم تمایل دارند و هم می‌توانند از سرمایه خودشان به شما با شرایط مشخص قرض بدهند؛ اگر به شما و هدف شما ایمان داشته باشند!
توجه کنید که ما به روش‌های معمول‌تر و کمتر خلاقانه‌ی جذب سرمایه، مثل سرمایه گذاران فرشته و شرکت‌های سرمایه گذاری مخاطره‌آمیز اشاره نکردیم. اگر چه میزان سرمایه قابل جذب از این منابع بسیار قابل توجه‌اند، ولی معمولاً این منابع علاقه کم‌تری نسبت به کارآفرینان تازه‌کار و سرمایه‌گذاری‌های مراحل اولیه و تامین بذر (seed financing) نشان می‌دهند و اغلب ریسکِ کمتر مدل‌های کسب و کار تثبیت شده با درآمد و مشتریانِ واقعی و آماده به پرداخت را ترجیح می‌دهند. با این حال، باز هم خلاقیت برنده می‌شود!
۱۰. خطوط اعتباری شخصی (Personal credit lines)
شما براساس سابقه‌ی اعتباری خود در سیستم بانکی، برای داشتن خطوط اعتباری واجد شرایط می‌شوید. کارت‌های اعتباری حتی با سابقه کمتر از آن نیز قابل دریافت هستند. همه‌ی ما کسب و کارهایی را سراغ داریم که بر اساس یکی یا حتی هر دوی این روش‌ها پا گرفته‌اند. مزیت این روش این است که تا زمانی که حداقل پرداخت را انجام دهید کل مالکیت و کنترل در دست شما خواهد بود.
مدیریت جریان نقدینگی تنها یکی از راه‌هایی است که کارآفرینان باید در آن برای نوآوری، شکست رقیب و زنده ماندن تفکری خلاقانه داشته باشند. اگر چگونه از پس بانک‌ها برآمدن را یاد بگیرید، قطعاً چگونگی شکست رقبا را نیز فرا می‌گیرید!
