قشر متوسط در قحطی سال ۱۲۹۶ ش
در دوران قحطی بزرگ در کنار قشر مرفه، طبقه متوسط نسبتا مرفه شهری قرار داشتند که تجار جزء و کسبه، علما، کارمندان ادارات و خردهمالکان را شامل میشدند. علما ...
پالایشگاه آبادان، پیشگام استفاده از رایانه
عباس آذرخش: پالایشگاه آبادان برای اولینبار در صنعت نفت و ایران و به احتمال فراوان در خاورمیانه، از رایانه یا بهاصطلاح آن زمان، ماشینهای حساب الکترونیکی استفاده کرد. بر اساس ...
پاسخ به ضرورتهای تجددطلبی
جنبش مشروطهخواهی در ایران بهعنوان سرآغاز دگرگونیهای اساسی در جامعه سبب شد تا آموزش و پرورش به مثابه یکی از شاخصهای مهم دوران گذار تلقی شود. تاریخ پیدایش جامعه اسلامی ...
بازرگانی معلق
روسها در سال ۱۸۶۹ م، امتیاز بهرهبرداری انحصاری صید ماهی در آبهای شمال ایران را گرفتند. انگلیسیها در سال ۱۸۷۲ م در قالب امتیاز رویتر، کشیدن راهآهن از دریای خزر ...
دلایل گرایش مشروطهخواهان به آلمان
مداخله انگلستان در بلوچستان ایران، ۱۰سال پس از انقلاب مشروطه صورت گرفت. در این دهه، اوضاع ایران برخلاف آرمانهای مشروطهخواهان و آرزوهای آنان بسیار متفاوت شد. آرمانهای مشروطهخواهان که در ...
شکوه و افول «هنرِ بافت»
دوره قاجار صنعت نساجی ایران وارد مرحله افول خود شد و به مرور در مقابل منسوجات وارداتی از میان رفت؛ اما در دوره ابتدای این عصر؛ یعنی زمان سلطنت فتحعلی ...
تجارت خارجی ایران در اواخر قرن نوزدهم
اقتصاد ایران در دوره قاجار بر پایة کشاورزی میچرخید. از اینرو بخش تجارت که به عنوان واسطه میان مراکز تولید و مصرف، نقش عمدهای در تنظیم اقتصاد تجاری داشت، از ...
مواجهه انگلیسی ها و آلمانیها
اُسکار نیدر مایر( نفر وسط)درست هنگامی که سوءظن به اقدامات آلمان و شنیدن شایعاتی مبنی بر آغاز جنگ جهانی اول بالا گرفته بود، سر و کله ستوان «اُسکار نیدر مایر» ...
سپهسالار تنکابنی، خلافکار گمرک!
شهسوار (تنکابن) در ابتدای عصر قاجار قصبهای بیش نبوده است؛ اما بهخاطر قرارگرفتن در مجاورت دریای خزر و دارا بودن سواحل طولی وپرعمق، شرایط مناسبی برای تاسیس یک بندر گمرکی ...
شکست تولید داخلی
بحث اصلی در تاریخ اقتصادی ایران، حول محور ماهیت تغییراتی میگردد که در قرن نوزدهم اتفاق افتاده است. عصر قاجار با وجودی که چند مورخ غربی به خود دیده، اما ...