نخست‌وزیر انگلستان از رهبری حزب محافظهکار استعفا داد و حالا رقابت بر سر انتخاب رهبر جدید حزب که نخست‌وزیر نیز خواهد شد، در جریان است. روز پنجشنبه جانسون، خارج از خانه شماره ۱۰ استعفای خود را اعلام کرد و گفت، «از اینکه بهترین شغل دنیا را از دست می‌دهد غمگین است.»
او اعلام کرد، تا زمانی که جانشین وی تعیین شود، یعنی در چند هفته آینده، در سمت نخست‌وزیری باقی خواهد ماند. البته با توجه به شرایط کنونی، هم در داخل حزب محافظهکار و خارج از آن، مخالفت‌هایی با ادامه کار جانسون، حتی تا زمان انتخاب رهبر بعدی حزب، وجود دارد. رقابت بر سر انتخاب جانشین برای جانسون در جریان است و برخی اعضای حزب محافظهکار، خواستار تعیین فوری رهبر جدید برای جانشینی او شدهاند. وزیر تجارت، انرژی و استراتژی صنعتی، جزو آن دسته از اعضای حزب محافظهکار است که خواستار تعیین فوری جانشین جانسون شدهاند. عده‌ای دیگر نیز گفته‌اند، باید نخست‌وزیر موقت به‌عنوان جانشین جانسون انتخاب شود تا طی تابستان وظایف او را انجام دهد. همچنین رهبر حزب کارگر گفته است که جانسون باید به طور کامل از سیستم خارج شود و اساسا نباید به او اجازه داده شود که چند ماه دیگر در قدرت باقی بماند.
اگر حزب محافظهکار از حضور جانسون در سمت نخست‌وزیری تا زمان انتخاب جانشین حمایت نکند، ملکه باید فرد دیگری از حزب محافظهکار را به‌عنوان نخست‌وزیر موقت انتخاب کند. احتمالا معاون نخست‌وزیر، یعنی دومینیک راب به این منظور انتخاب خواهد شد. اقتصاددان بانک جی‌پی مورگان میگوید: «طی چند هفته آینده، رهبر جدید حزب محافظهکار انتخاب خواهد شد. در مرحله نخست که حداکثر دو هفته طول خواهد کشید، کسانی که مایلند جانشین بوریس جانسون شوند، تمایل خود را اعلام می‌کنند و رأی‌گیری می‌شود تا تعداد نامزدها به دو نفر کاهش یابد. در مرحله دوم که حدود چهار هفته طول خواهد کشید، اعضای حزب، فردی را که رهبر حزب و در نتیجه نخست‌وزیر خواهد شد، انتخاب می‌کنند. به این ترتیب تا اواسط ماه سپتامبر، کل فرآیند یادشده انجام خواهد شد؛ یعنی تا قبل از کنفرانس سالانه حزب محافظهکار.
درباره کسی که در نهایت جانشین جانسون خواهد شد، گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد. برخی وزرای کنونی و پیشین کابینه، از جمله وزرای بهداشت، دارایی و خارجه جزو کسانی هستند که احتمالا بر سر رسیدن به جانشینی جانسون رقابت خواهند کرد. برخی نظرسنجی‌‌‌ها درباره نامزدها و میزان محبوبیت آنها انجام شده است. در یکی از آنها مشخص شد که وزیر دفاع، شانس بیشتری برای رسیدن به جانشینی جانسون دارد. افق سیاست‌های انگلستان تا تعیین نخست‌وزیر جدید، تا حد زیادی مبهم است. اقتصاد بریتانیا با چالش‌های گوناگونی مواجه است و دولت جدید باید هرچه زودتر برای مقابله با این چالش‌‌‌ها اقدامات موثری انجام دهد. واکنش پوند و بورس لندن به تحولات اخیر بزرگ نبوده است. بخشی از عوامل موثر بر اقتصاد بریتانیا داخلی و برخی دیگر خارجی هستند. یکی از اقتصاددان‌ها میگوید: «به‌طور ویژه، در چند ماه آینده، وضعیت اقتصادی بریتانیا مبهم خواهد بود. در حال حاضر، نرخ تورم بسیار بالاست و بانک‌مرکزی در نشست‌های اخیر خود بارها نرخ‌های بهره را بالا برده است تا بتواند فشارهای تورمی را مهار کند. احتمال رکود در اقتصاد بسیار زیاد است؛ این یعنی دولت بعدی با چالش‌های زیادی مواجه خواهد بود.»
احتمالات گوناگون مطرح است. برای مثال، ممکن است رقابت بر سر انتخاب جانشین بوریس جانسون، جنجال‌آفرین باشد یا طول بکشد. در این حالت، آینده مبهم‌تر خواهد شد و فشارها بر اقتصاد شدت پیدا می‌کند. جانسون، نخست‌وزیری پوپولیست بود و به‌زودی جای خود را به فرد دیگری خواهد داد. در حال حاضر، هر دو حزب اصلی در انگلستان، یعنی حزب محافظهکار و حزب کارگر، سیاست‌ها و گرایشهای اقتصادی معقولی دارند؛ محافظه‌کارها دارای گرایشهای راست میانه و اعضای حزب کارگر دارای گرایشهای چپ میانه هستند. انتخابات سراسری بعدی در انگلستان چندان هیجان‌‌‌انگیز نخواهد بود؛ اما در آمریکا انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ که احتمالا رقابت در آن بین ترامپ و بایدن است، کاملا پرهیجان خواهد بود.
هفته گذشته، تعداد زیادی از مقامات دولت انگلستان استعفا دادند و به این ترتیب، زمینه برای کنارهگیری جانسون فراهم شد. بسیاری از آنها اعلام کردند که دیگر به رهبری جانسون اطمینان ندارند و به خاطر حزب و کشور، جانسون باید از قدرت کنارهگیری کند. جانسون تا روز پنجشنبه تاکید داشت که پس از به‌دست آوردن رأی زیاد در سال ۲۰۱۹، وظیفه بزرگ رهبری حزب و کشور بر دوش اوست؛ اما منتقدانش در واکنش به سخنان او گفتند که طی سه‌سال از انتخابات سال ۲۰۱۹ تاکنون، مردم از سوءمدیریت‌‌‌های او به ستوه آمده‌اند.
رهبران جهان به کنارهگیری جانسون از قدرت واکنش نشان دادند و به‌ویژه کرملین از این کنارهگیری ابراز خشنودی کرد. روز پنجشنبه، همزمان با انتشار اخبار تحولات در انگلستان و کنارهگیری نخست‌وزیر، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: «جانسون به ما علاقه ندارد. ما هم به او علاقه‌مند نیستیم.» از سوی دیگر، لاوروف، وزیر خارجه روسیه صبح جمعه گفت: «جانسون پیوسته می‌گفت که روسیه باید منزوی شود؛ در حالی که حالا خود او توسط حزبش منزوی شده است. مایل نیستم نظری در این زمینه بدهم؛ زیرا بوریس جانسون با اقداماتی که در جایگاه نخست‌وزیر و وزیر خارجه بریتانیا انجام داد، ثابت کرد کسی است که در وهله نخست، به دنبال حفظ قدرت به هر شکل ممکن است.»
نکته مهم این است که کنارهگیری جانسون از قدرت، تغییری در سیاست انگلستان درباره جنگ اوکراین به وجود نخواهد آورد. جانسون روز پنجشنبه گفت: «اجازه دهید به مردم اوکراین موضوعی را بگویم. مبارزه شما برای آزادی تا هر زمان که ادامه داشته باشد، مورد حمایت انگلستان خواهد بود.» روز پنجشنبه، پس از آنکه جانسون استعفای خود را اعلام کرد، با رئیس‌جمهور اوکراین صحبت کرد. زلنسکی از او به خاطر اقداماتی که در حمایت از اوکراین انجام داد، تشکر کرد و گفت: «مردم اوکراین قدردان تلاش‌های بریتانیا هستند.» در آن سوی اقیانوس اطلس، بایدن از اشاره مستقیم به حوادث بریتانیا اجتناب کرد و گفت: «آمریکا و انگلستان نزدیک‌ترین دوستان و هم‌پیمان‌های هم هستند و روابط ویژه مردم دو کشور، قدرتمند و پایدار باقی خواهد ماند.» مقامات اتحادیه اروپا حالا امیدوارند که رابطه این اتحادیه با انگلستان در آینده بهتر شود. دولت جانسون تلاش کرده بود، تغییراتی در جزئیات توافق‌نامه تجاری بین انگلستان و اتحادیه اروپا ایجاد کند. مقامات اتحادیه اروپا از این اقدامات ابراز نارضایتی کرده بودند و ماه پیش، اقدام قانونی علیه انگلستان شروع شد.
