روز جهانی استاندارد علاوه بر اعلام سه انتظار در دوره جدید تحریمها از «صادرکنندگان»، «تولیدکنندگان» و «سازمانها و دستگاههای دولتی»، خودانتقادی معاون اول رئیسجمهوری از سیاستهای توسعهای را نیز به همراه داشت؛ خودانتقادی که به نبود سیاستگذاریهای عالمانه و دقیق در مسیر توسعه کشور برمیگردد. در عین حال عدم استمرار سیاستهای عالمانه از دیگر دلایل عدم موفقیت است؛ چرا که به اعتقاد اسحاق جهانگیری گاهی سیاستها خوب بوده اما با تغییر یک مدیر سیاستها نیز متوقف شدهاند. در این مراسم جهانگیری حامل یک خبر نیز بود. وی با اشاره به اینکه در دوران تحریم باید منابع درآمدی خود را افزایش دهیم، اعلام کرد با وجود بازگشت تحریمها برای فروش نفت با استفاده از برخی روشها، شرکای جدید در دنیا پیدا کرده ایم و با شرکای سنتی نیز مذاکره داشته و راهکارهایی پیدا کرده ایم و آمریکا باید بداند که هر کشوری که مورد تحریم قرار بگیرد برای دور زدن تحریمها تلاش خواهد کرد. اما سه انتظار مطرح شده در دوران تحریم در برگیرنده سه بخش تولید، صادرات و سازمانها است. معاون اول رئیسجمهوری انتظار اولش از تولیدکنندگان بود. به گفته وی، در حوزه تولید مردم و کشور از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان مطالباتی دارند؛ تولیدکننده داخلی باید بداند که ملت امروز نگاهشان به آنهاست پس نباید قیمتها را غیرطبیعی بالا ببرند و نباید به ملت ظلم کنند و کیفیت کالا نباید کاهش یابد؛ چون مردم مجبور شدهاند به کالای داخلی رو آورند. در حوزه صادرات نیز جهانگیری خطاب به صادرکنندگان عنوان کرد که خوشبختانه ورود صادرکنندگان به صحنه خوب است، اما بهتر میتوانند به صحنه بیایند و انتظار این است که در بازگرداندن ارز به چرخه اقتصاد عملکرد بهتری داشته باشند. این گلایه فقط از بخش خصوصی نیست، بلکه حتی از شرکتهای دولتی و غیردولتی نهادها هم این گله وجود دارد. اما یک روی انتظارات معاون اول نیز به سازمانها باز میگشت. جهانگیری با خطاب قرار دادن سازمانها این نکته را مطرح کرد که سازمانها باید متناسب با تحریم چابک شوند و به دنبال از بین بردن بوروکراسی باشند. رئیس سازمان ملی استاندارد نیز در این مراسم با دو خبر آمد. عدم نمونهگیری از واحدهای تولیدی نمونه سال و اکتفا به کنترل بازار آنها در راستای کاهش بوروکراسی یکی از اخبار نیره پیروزبخت بود و در مورد بعدی نیز وی وعده داد تا تسهیلاتی برای واردات مواد اولیه این واحدهای تولیدی در نظر گرفته شود تا بتوانند مواد مورد نیاز خود را سریع تامین کنند. عدم حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مراسم یکی دیگر از حاشیههای قابل تامل این مراسم بود. محمد شریعتمداری در مراسم افتتاح نمایشگاه صنعت نیز حضور نداشت.
اینبار مردم مطالبهکنندهاند
شرایط بعد از تحریمها موجب شد تا اینبار مردم در جایگاه مطالبهکننده قرار گیرند. جهانگیری نیز با تاکید بر این موضوع براین نکته اشاره کرده این حق صادرکنندگان، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی است که مطالبات و انتظاراتی داشته باشند، اما امروز زمانی است که مردم و کشور از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان مطالباتی دارند و وقت آن است که بخش خصوصی دلسوز و عاشق وطن ببیند که چگونه میتواند صادرات خود را افزایش داده و منابع حاصل را در اختیار کشور قرار دهد تا کشور بتواند از این شرایط با سربلندی عبور کند.
معاون اول رئیسجمهوری افزود: امروز که کشور گرفتار است این هنر نیست که ببینیم چگونه میتوانیم سود بیشتری ببریم، پس وطن پرستی و جوانمردی برای چه زمانی است؟ افزایش صادرات غیرنفتی یکی دیگر از مواردی است که جهانگیری در این نشست به آن اشاره کرد و با تاکید براینکه باید صادرات غیرنفتی کشور را افزایش دهیم، گفت: خوشبختانه ورود صادرکنندگان به صحنه خوب است، اما بهتر میتوانند به صحنه بیایند و انتظار این است که در بازگرداندن ارز به چرخه اقتصاد عملکرد بهتری داشته باشند، این گلایه فقط از بخش خصوصی نیست، بلکه حتی از شرکتهای دولتی و غیردولتی و نهادها هم این گله وجود دارد. اظهارنظر جهانگیری در حالی است که به اعتقاد برخی از صادرکنندگان بازگرداندن ارز صادراتی برخی کالاها در بازه زمانی مطرح شده (سه ماه) عملا امکانپذیر نیست و روشهای فروش کالاهای آنها به گونهای است که نمیتوانند زمانی را برای بازگرداندن ارز صادراتی مشخص کنند.
یکی دیگر از مواردی که جهانگیری در این نشست به آن اشاره کرد به نامگذاری سال حمایت از کالای داخلی مربوط میشد. جهانگیری با اشاره به نامگذاری سال جاری تحت عنوان حمایت از کالای داخلی گفت: در شرایط تحریم برخی کالاهای خارجی به دلیل محدودیت منابع ارزی اجازه واردات پیدا نمیکنند. در شرایط عادی و برای سالهای متمادی واردات هر کالایی با تعرفه مشخص مجاز بود، اما امروز و در شرایط غیرعادی تحریم باید منابع ارزی محدود کشور را مدیریت کنیم که در جایی که مصلحت است، هزینه شود.
وی با بیان اینکه در دوره تحریم جهتگیری مردم به سمت کالای داخلی خواهد بود، تصریح کرد: این فرصتی طلایی برای تولیدکنندگان کشور است و اینکه گفته میشود در شرایط تحریم باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم به این معنی نیست که تحریم خوب است. تحریم بسیار ظالمانه و زورگویانه است ولی میتوان از دل آن فرصت بهوجود آورد. معاون اول رئیسجمهور تصریح کرد: تولیدکننده داخلی باید بداند که ملت امروز نگاهش به آنهاست، پس نباید قیمتها را غیرطبیعی بالا ببرد. نباید به ملت ظلم کرد. کیفیت کالا نباید کاهش یابد چون مردم مجبور شدهاند به کالای داخلی روی آورند. تولیدکننده دلسوز کسی است که با قیمت مناسب و کیفیت خوب کالا را ارائه دهد و وقتی مردم به یک کالای داخلی باکیفیت و قیمت مناسب عادت کنند، وقتی نمونه خارجی آن وارد شود، کالای داخلی را رها نمیکنند تا به سمت کالای خارجی بروند. وی در ادامه با تاکید بر اینکه سازمانها نیز باید متناسب با تحریم چابک شوند، بر ضرورت از بین بردن بوروکراسی تاکید کرد و گفت: در جلسه سران قوا نیز که با حضور مقام معظم رهبری برگزار شد ایشان تاکید کردند که قوانین و مقرراتی که مانع هستند شناسایی و لغو شوند.
جهانگیری از اتاق بازرگانی، اتحادیهها و انجمنهای بخش خصوصی خواست قوانین و مقرراتی که فکر میکنند مزاحم فعالیت آنهاست را به دولت پیشنهاد دهند تا دولت آنها را بررسی و حذف کند. اما سومین انتظار جهانگیری به سازمانهایی مانند سازمان ملی استاندارد باز میگردد. وی با اشاره به اینکه سازمانها باید در زمینه صادرات و واردات کالا چابک عمل کنند، عنوان کرد: وقتی کالایی وارد کشور میشود نباید چند روز در بنادر و گمرکات برای بررسی و نمونهبرداری معطل باشد این جفا به حق مردم است. روز جهانی استاندارد فرصت مناسبی است که تاملی در ضرورت رسیدن به معیارها و شاخصهایی که زندگی را برای مردم بهتر میکند، داشته باشیم.
معاون اول رئیسجمهور هدف اصلی استاندارد را زمینهسازی تامین شرایط زندگی مناسب و با کیفیت برای مردم دانست و تصریح کرد: این همایش فرصتی برای دستاندرکاران موسسه استاندارد، سیاستگذاران، دستگاههای اجرایی، نهادهای مدنی و بخش خصوصی است تا کنار هم بنشینند و اتقافاتی که در استاندارد افتاده را نقد و بررسی و افقهای بزرگتر و بهتری برای خود ترسیم کنند. وی با بیان اینکه همانطور که شاخص در بخش صنعت، تولید، اقتصاد، صادرات و واردات بسیار ضروری است و هیچ کس حاضر نیست کالایی که از شاخصهای حداقلی برخوردار باشد را مصرف کند، اظهار کرد: در جنبههای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز ضرورت ایجاب میکند که شاخصهای مناسب داشته باشیم.
معاون اول رئیسجمهور با بیان اینکه ما در جامعه به هم پیوسته جهانی زندگی میکنیم، به شعار روز جهانی استاندارد تحت عنوان انقلاب صنعتی چهارم اشاره کرد و گفت: هر کدام از انقلابهای صنعتی که در دنیا رخ داد منشأ تحولات عظیمی در روابط ملتها و زندگی مردم شد. امروز موضوعی تحت عنوان فناوریهای پیشرفته و فناوریهای نوین، تقریبا تمام ابعاد زندگی انسانی، اقتصاد، تولید و صنعترا تحت تاثیر قرار داده است بنابراین باید استانداردهای متناسب با هر موقعیتی را ایجاد کنیم. وی گفت: چند سال پیش در میان ۱۰ شرکت برتر دنیا نام شرکتهایی دیده میشد که سرمایه و کارخانههای بیشتری داشتند، اما امروز شرکتهایی که دارای بیشترین گردش مالی هستند، شرکتهای فعال در بخش فناوریهای جدید هستند. پیام تغییر بهوجود آمده این است که اگر میخواهیم واحد تولیدی موفق داشته باشیم، باید فناوریهای روز دنیا را به خدمت بگیریم. رئیس شورای اقتصاد ادامه داد: امروز شرکتی در صادرات موفق میشود که از کیفیت و استانداردهای روز دنیا برخوردار باشد؛ چرا که در امر واردات، کیفیت موضوعی حاکمیتی میشود و حاکمیت هر دولت و کشوری روی این موضوع اصرار دارد کالایی وارد کشور کند که از حداقل استانداردهای معتبر جهانی برخوردار باشد. جهانگیری ادامه داد: خوشبختانه تولیدکنندگان کشور در سالهای گذشته هم در فرآیند تولید و هم در ارائه محصول نهایی با اخذ استانداردهای لازم کیفیت قابل توجهی بهدست آوردند و این برای افزایش صادرات غیرنفتی کشور بسیار مهم است. معاون اول رئیسجمهور با طرح این موضوع که ایران با بسیاری از کشورهای شرق آسیا و آمریکای لاتین بهطور همزمان مسیر توسعه را آغاز کرد اما از آنها در جریان توسعه عقب ماند، به مساله ضعف در سیاستگذاری پرداخت و افزود: تمام بررسیها و مطالعات بیانگر آن است که بخش خصوصی کشور توانمند است و ضعف اصلی در اینکه نتوانستهایم با سرعت مسیر را طی کنیم به خاطر نبود سیاستگذاریهای عالمانه و دقیق بوده است. جهانگیری اضافه کرد: عدم استمرار سیاستهای عالمانه نیز از دیگر دلایل عدم موفقیت است چرا که گاهی سیاستها خوب بوده اما با تغییر مدیر سیاستها نیز متوقف شدهاند. کشورهایی موفق شدهاند که با وجود تغییرات مدیریتی، تغییر دولتها و حتی در زمان کودتا، سیاستهای توسعهای آنها تغییر نکرده است.
تسهیلات جدید برای تولید
در نظر گرفتن دو تسهیلات جدید برای تولید از جمله اخباری است که رئیس سازمان ملی استاندارد در این نشست به آن اشاره کرد. در این زمینه پیروزبخت به تشکیل شورایعالی استاندارد به ریاست اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور اشاره کرد و گفت: از جمله دستاوردهای این شورا تدوین دو بستهحمایت از تولید و حمایت از واردات و صادرات مرتبط با تولید داخلی است، در این بسته یکی از موضوعات مورد توجه این است که وقتی واحد تولیدی در کشور بهعنوان واحد نمونه انتخاب میشود، سازمان ملی استاندارد طی آن سال به نمونهگیری از آن واحد نخواهد پرداخت و تنها به کنترل بازار میپردازد که این اقدام هزینههای آن واحد تولیدی را کاهش میدهد. وی در ادامه به آنچه امسال در مجمع عمومی جهانی استاندارد مورد تاکید قرار گرفت، اشاره کرد و گفت: نقش استاندارد در بنگاههای کوچک و متوسط و فناوریهای استاندارد و نوآوری استانداردهای بینالمللی از جمله این موارد بوده است که ما در ایران برای شرکتهای دانشبنیان گواهی استاندارد صادر میکنیم. رئیس سازمان استاندارد گفت: همچنین تسهیلاتی برای واردات مواد اولیه این واحدهای تولیدی در نظر گرفته شده تا این واحدها بتوانند مواد موردنیاز خود را به سرعت تامین کنند. نیره پیروزبخت در همایش روز جهانی استاندارد گفت: اخیرا ما میزبان دبیرکل سازمان بینالمللی استاندارد در ایران بودیم که در ۴۰ سال گذشته حضور این مقام بینالمللی استاندارد در کشورمان بیسابقه بوده است.
حرکت به سمت برندسازی
در این مراسم شهیندخت مولاوردی دستیار ویژه رئیسجمهور در امور حقوق شهروندی نیز با اشاره به اینکه در دوران تحریم باید به سمت برندسازی داخلی برویم، اظهار کرد: در دوران تحریم باید از کالای استاندارد ایرانی حمایت کرد و به سمت تجاریسازی و برندسازی داخلی رفت. در این زمانه که انقلابچهارم آغاز شده و مرزهای دنیای واقعیت و مجازی طی شده، باید دید چگونه میتوانیم از این فناوریها برای خودمان بهره لازم را ببریم.
در ادامه این مراسم نماینده مردم تهران در مجلس نیز گفت: اگر کالا گران یا بیکیفیت باشد، مردم تشویق نمیشوند تا کالای ایرانی بخرند. قانونش را در مجلس تصویب کردیم تا بر کیفیت کالای ایرانی افزوده شود. مصطفی کواکبیان ادامه داد: دولت هم در اینجا نقش دارد. اگر قرار باشد از بخش خصوصی حمایت کنیم اما دولت به وظیفه خود عمل نکند، بخش خصوصی ممکن است انگیزه کافی برای ارائه کالای باکیفیت نداشته باشد. وی افزود: در شرایط تحریم اقتصادی خیلیها به دلیل نوسانات قیمت ارزدچار مشکلات میشوند، حتما همه باید به دولت کمک کنیم. باید ببینیم ما بهعنوان مسوول در راستای تحریم چه کردیم. یک بنده خدایی گفته بود مردم لنگ ببندند و نان خشک بخورند، خود مسوولان چقدر نان خشک میخورند؟ وی ادامه داد: من معتقد هستم که حتما سازمان ملی استاندارد بیاید آخرین دستاوردهای فناوریهای استانداردسازی را ارائه دهد. یک زمانی بلندگو، رادیو، تلویزیون و ویدئو حرام بود، الان شرایطی شده که باید با این نوآوریها هماهنگ شویم.
این نماینده مجلس سپس گفت: اگر استانداردسازی خلأ قانونی دارد ما در مجلس آماده برطرف کردن آن هستیم. به گفته کواکبیان، تصمیمات سران سه قوه الان قابل احترام است، اما نباید دائمی باشد. بایدقانون در مجلس تصویب شود. من فکر میکنم برخیها میخواهند آن را تداوم ببخشند که کار استانداردی نیست.
تلاش برای تدوین نقش نظام استاندارد
نماینده اصفهان در مجلس نیز در این مراسم گفت: از فرصت نامگذاری امسال به حمایت از کالا و تولید ایرانی باید در راستای استانداردسازی استفاده بیشتری میشد و مجموعه نظام در دولت، مجلس و سایر نهادها باید از شرایط موجود، برای افزایش استانداردها استفاده کنند. به گفته حمیدرضا فولادگر، برای تدوین نقش نظام استاندارد در حمایت از کالای ایرانی باید تلاش کرد. مراسم روز جهانی استاندارد با شعار استانداردهای بینالمللی و چهارمین انقلاب صنعتی روز گذشته با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهوری، علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، علیاصغر مونسان رئیس سازمان میراثفرهنگی و امور گردشگری، شهیندخت مولاوردی دستیار ویژه رئیسجمهوری در امور حقوقشهروندی، نیره پیروزبخت رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نیز جمعی از واحدهای نمونه صنعتی برگزار و در پایان این مراسم نیز از ۱۸ واحد نمونه تولیدی تقدیر شد.
سیاستهای دولت متناسب با تحریمها
پیدا کردن مشتریان جدید نفتی در راستای افزایش درآمدهای ارزی خبری بود که جهانگیری در این مراسم به آن اشاره کرد. جهانگیری در این مراسم با اشاره به تحریمهای آمریکا و مقاومت ملت ایران در برابر فشارهای خارجی عنوان کرد: امروز ما در شرایط خاصی بهسر میبریم که این شرایط میطلبد سیاستهایی متناسب با وضعیت فعلی تدوین کنیم. وی با بیان اینکه در این جنگ اقتصادی میخواهند علاوه بر کاهش منابع درآمدی ایران، امکان واردات محصولات مورد نیاز را از بین ببرند و در نهایت با فشارها، مردم را ناراضی و علیه حاکمیت بشورانند، گفت: حتما باید تلاش کنیم منابع درآمدی خود را افزایش دهیم. نفت اصلی ترین منبع درآمدی ماست و آمریکا ادعا کرده که آن را به صفر میرساند، برخی کشورها نیز با آمریکا همراهی میکنند. در این شرایط حتما مردم ایران از مسوولان انتظار دارند که با وجود فشارها بتوانیم میزان صادرات را در حد قابل قبول انجام دهیم. جهانگیری افزود: ما با استفاده از برخی روش ها، شرکای جدیدی در دنیا پیدا کرده ایم و با شرکای سنتی نیز مذاکره داشته و راهکارهایی پیدا کرده ایم و آمریکا باید بداند هر کشوری که مورد تحریم قرار بگیرد برای دور زدن تحریمها تلاش خواهد کرد. به گفته معاون اول رئیسجمهوری، یکی از اتفاقاتی که آمریکا نمیخواست رخ بدهد، افزایش بهای نفت بود چرا که آمریکا تصور میکرد کشورهای دیگر میتوانند جایگزین ایران شوند اما الان میبینند هنوز تحریم نفت ایران شروع نشده قیمت نفت بالای ۸۰ دلار شده است؛ یعنی اگر به میزان نصف گذشته هم نفت صادر کنیم درآمد نفتی ما به اندازه پیش از تحریمها خواهد بود.