نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ دیروز با حضور وزرای خارجه، معاونان و نمایندگان بیش از 60 کشور دنیا در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در منطقه نیاوران تهران آغاز به کار کرد.

در نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ، علاوه بر محمدجواد ظریف و فرانک والتر اشتاین مایر وزرای امورخارجه ایران و آلمان، میهمان‌های عالی‌رتبه از جمله بن علوی وزیر خارجه عمان، صلاح‌الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان، ابراهیم جعفری وزیر خارجه عراق، جبران باسیل وزیر خارجه لبنان، نچیروان بارزانی نخست‌وزیر اقلیم کردستان، عزالدین رمزی جانشین نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، هلگا اشمید معاون مسوول هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، الیزابت بویکو رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس فرانسه و نورمن متگن رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس آلمان در این کنفرانس یک روزه حضور دارند. این اجلاس مهم که از آن به‌عنوان داووس امنیتی یاد می‌کنند، اولین بار است که در ایران برگزار می‌شود. حجم و تعدد بحران‌های منطقه به‌خصوص سوریه و نقش مهم ایران پس از توافق هسته‌ای عامل برگزاری این کنفرانس مهم در تهران بوده است. در همین خصوص محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران گفت امیدواریم نشست امنیتی مونیخ در تهران زمینه خوبی برای همکاری در حل معضلات مشترک باشد. او افزود: «این نشست فرصتی است برای کشورهای منطقه و کشورهای اروپایی تا درباره نحوه برخورد با معضلات منطقه در دوران جدید گفت‌وگو کنند.» وزیر امورخارجه همچنین گفت: «ایران همواره خواهان مذاکره بوده است، اما در این راستا کشورهایی بودند که نمی‌خواستند ایران پای میز مذاکره بنشیند.» ظریف با اشاره به توافق هسته‌ای افزود: «دلیل آنکه توانستیم به توافق تاریخی دست پیدا کنیم این بود که ما می‌خواستیم نگاه متفاوتی داشته باشیم و این به ما این انگیزه را داد تا سر میز مذاکره بنشینیم.» او اضافه کرد: «در گذشته گزینه‌های غلطی وجود داشت اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که باید به مذاکره برسیم و تنها تفاوت مذاکره این بود که گزینه جنگ را نداشت.» وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه این منطقه مشکلات و تهدیدات زیادی دارد که این تهدیدات و مشکلات برای همه مشترک است، یادآور شد: «همگان باید برای حل این مشکلات تلاش کنند. کشورهای منطقه باید بدانند داعش برای کسی سرمایه نیست.» نشست‌های خارجی کنفرانس امنیتی مونیخ پیش از این در سال‌های 2009 و 2013 در واشنگتن، 2010 مسکو، 2011 پکن، 2013 دوحه، 2014 دهلی نو و 2015 در وین برگزار شده است. اجلاس تهران دومین اجلاس امنیتی مونیخ در سال 2015 به شمار می‌رود. نشست‌های بعدی اجلاس برای سال آینده در آدیس آبابا، پکن و واشنگتن برنامه‌ریزی شده است.

ایران؛ شریک مسوولیت‌پذیر

همزمان وزیر خارجه آلمان در سخنرانی نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «ایران می‌تواند با همکاری و ایفای نقش سازنده در جامعه بین‌الملل یا همسایگانش در منطقه، یک شریک مسوولیت‌پذیر باشد.» فرانک اشتاین مایر در این نشست با بیان اینکه شاید عده‌ای در این سالن نسبت به این موضوع شک داشته باشند،گفت: «این به عهده ایران است که نقش خود را در این زمینه ثابت کند.» او با اشاره به سفرش به ریاض در سر راه تهران گفت: «همه چیز به اختلاف این دو پایتخت مربوط نمی‌شود. سوال‌های فراوانی وجود دارد که نمی‌توانم به دلیل پیچیدگی توضیح دهم. اکنون کنشگران تروریستی مثل داعش داریم که محدودیت‌های دیپلماسی را در این مقطع نشان می‌دهند، اما ما باید به‌صورت دیپلماتیک عمل کنیم.» اشتاین مایر پیشنهاد کرد بر سر فرآیند‌های اصلی توافق شود و ادامه داد: «باید آرام گام برداریم. این کار در طولانی‌مدت باعث افزایش امنیت برای همه ما می‌شود.»

 نقش سازنده ایران در منطقه

نخست‌وزیر اقلیم کردستان عراق دیگر مقامی بود که نقش ایران در منطقه را سازنده عنوان کرد و گفت: «ایران همواره در مبارزه با تروریسم در کنار کردها بوده است.» نچیروان بارزانی با بیان اینکه ایران از نخستین کشورهایی بود که در مبارزه با تروریست‌های داعش به کردستان عراق کمک کرد، گفت: «ما همواره این کشور را در تمام مواضع علیه تروریست‌ها در کنار خود دیده‌ایم.» او ائتلاف چهارجانبه ایران، عراق، سوریه و روسیه را علیه تروریست‌ها اقدامی مثبت ارزیابی و تاکید کرد: «دولت اقلیم کردستان عراق از هر اقدام دیگری که برای تضعیف تروریست‌ها صورت گیرد، استقبال می‌کند.»

تعامل برای ثبات منطقه

از سوی دیگر، وزیر امور خارجه لبنان نیز برجام را توافقی تاریخی دانست و گفت: «برجام و توافق تاریخی ثابت کرد که گفت‌وگو و تعامل برای ثبات منطقه اهمیت دارد.» جبران باسیل ابراز کرد: «این توافق به ما نشان داد که گفت‌وگو و تعامل برای ثبات منطقه اهمیت دارد و ما تعجب نمی‌کنیم که اسرائیل سرسختانه تلاش کرد مذاکرات هسته‌ای را به بیراهه بکشاند، این رژیم تنها مخالف ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته‌ای است.»

مکانیزم بازگشت‌پذیری

همچنین عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با تاکید بر اینکه به تعهدات خود پایبند هستیم، گفت: «به محض اینکه شاهد نقض تعهدات از سوی طرف مقابل باشیم از بازگشت‌پذیری استفاده می‌کنیم.» سیدعباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه امروز در حاشیه نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ در جمع خبرنگاران با بیان اینکه واقعیت صحنه این است که بازگشت‌پذیری فعالیت هسته‌ای همیشه وجود دارد، گفت: «هیچ‌کدام از تاسیسات ما تعطیل نمی‌شود و این مساله مورد خواست مجلس در مصوبه آن بوده و قطعا لحاظ خواهد شد.» معاون وزیر خارجه درخصوص بازرسی‌ها از تاسیسات هسته‌ای گفت: «حرف‌هایی که در چند روز اخیر از سوی آمریکایی‌ها مطرح شده، بازی الفاظ است و حتی قبل از برجام به‌عنوان عضوی از معاهده NPT بازرسی‌های دائم از تاسیسات هسته‌ای وجود داشته و این دائمی به معنای آن است که تا زمانی که عضو NPT هستیم و زمانی که اجرای پروتکل را آغاز کنیم تا زمان اجرا ادامه دارد و بازرسی‌ها در چارچوب پروتکل ادامه خواهد داشت.»

 اجرای برجام

همزمان معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی نوشت: «گفت‌وگوهای خوبی درباره‌ اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در تهران داشتیم.» هلگا اشمید، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به منظور شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ در تهران به ایران سفر کرده است با انتشار پیامی در صفحه توییتر خود، این سفر را فرصتی مناسبی برای گفت‌وگو با ایران درباره‌ مسائل منطقه‌ای توصیف کرد و نوشت: «رایزنی‌های خوبی درباره‌ روند اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 درباره‌ اجرای توافق هسته‌ای در کنفرانس امنیتی مونیخ در تهران داشتیم.»