براساس گزارش خرده‌فروشی مرکز آمار در اسفند ۹۸، خوراکی‌های پرطرفدار و کم‌طرفدار در دوران کرونا بررسی شده است. بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد در بازه یک ماهه، مرکباتی مانند پرتقال با بیشترین افزایش قیمت و گوجه‌فرنگی با کاهش قیمت ۳۰ درصدی همراه بوده است. از سوی دیگر لبنیات نیز که از کالاهای کم‌طرفدار بازار بوده و تقریبا در مدت یک ماه تغییر قابل‌توجهی را تجربه نکرده است. بررسی آمارهای سال های گذشته نیز شاهد دیگری برای تغییرات در تقاضای برخی از کالاها است. به نظر می‌رسد شیوع کرونا سبد خانوارها را تغییر داده است.
افزایش قیمت در گروه مرکبات
اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به کشور از ابتدای اسفند ماه سبب تغییر در سبد خرید مردم شده است. از ابتدای اسفند ماه افزایش قیمت برخی خوراکی‌ها مانند مرکبات و سیر و زنجبیل خبرساز شد. آمارهای رسمی از سبد خوراکی‌های خانوارها نیز نشان می‌دهد برخی کالاها با افزایش و برخی دیگر با کاهش تقاضا مواجه بوده‌اند. بررسی متوسط قیمت اقلام خوراکی در اسفند ۹۸، نشان می‌دهد پرتقال با تورم ماهانه ۴/ ۱۹ درصد بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده است. در مقابل سبزیجات و صیفی‌جات با اقبال کمتری همراه بوده به‌طوری‌که تورم ماهانه منفی را ثبت کرده‌اند. مرکبات و پیاز به دلیل تقویت سیستم ایمنی بدن با تقاضای بیشتری مواجه شده اند در حالی که به نظر می رسد کاهش تقاضا در لبنیات به دلیل طبع سرد آن بوده که در طب سنتی گفته شده برای مقابله با کرونا مناسب نیست.
مرکز آمار متوسط قیمت اقلام خوراکی مناطق شهری در اسفند ماه ۹۸ را منتشر کرد. بررسی آمارها نشان می‌دهد سه کالای پرتقال، پیاز و سیب‌زمینی تورم ماهانه دورقمی، ۱۲ کالا تورم مثبت بالای یک درصد و ۶ کالا تورم مثبت زیر یک درصد را ثبت کرده‌اند.
براساس آمار منتشر شده، قیمت پرتقال محصول داخل به نسبت بهمن با رشد ۸/ ۱۹ درصدی همراه بوده است. به‌نظر می‌رسد شیوع کرونا سبب افزایش تقاضای این محصول در کشور شده است. به‌طوری‌که قیمت هر کیلو پرتقال حدود ۶ هزار و ۸۰۰ تومان شده که به نسبت بهمن ماه رشد ۳ هزار و ۸۰۰ تومانی را تجربه کرده است. این افزایش قیمت درحالی رخ داده که به‌طور سنتی در پایان سال به‌دلیل تعطیلات عید تقاضای مردم برای میوه‌ها با افزایش مواجه می‌شود و اصولا بازار میوه‌وتره‌بار آمادگی عرضه محصولات را دارد. اما به‌نظر می‌رسد کرونا روی عرضه محصولات باغ‌ها نیز اثرگذار بوده است.
از دیگر محصولاتی که با رشد ماهانه قیمت مواجه بوده‌اند، پیاز است که قیمت آن در مدت یک ماه حدود ۱۳۰۰ تومان افزایش پیدا کرده است. این افزایش معادل ۳/ ۱۷ درصد است. سومین کالای با تورم دورقمی مثبت، سیب‌زمینی بوده که در مدت یک ماه تورم قیمتی ۷/ ۱۰ درصد را تجربه کرده است. گروه لبنیات مانند شیر، ماست و کره پاستوریزه نیز در مدت یک ماه پایانی سال گذشته، کمترین افزایش قیمت را داشته‌اند. آمار منتشر شده نشان می‌دهد قیمت یک لیتر شیر در اسفند ماه ۶۱۰۰ تومان بوده که به نسبت ماه گذشته یک‌دهم قیمت افزایش داشته است. قیمت هر کیلو ماست پاستوریزه به‌طور میانگین در اسفند ماه ۷ هزار و ۷۰۰ تومان بوده که نسبت به بهمن ۳/ ۰ درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه کره نیز حدود ۳/ ۰ درصد بوده است.
آمارها نشان می‌دهد سیب و موز نیز تورم ماهانه ۹ درصد را تجربه کرده است. براساس آمار منتشر شده قیمت هر کیلو موز در اسفند‌ماه حدود ۱۶ هزار و ۶۰۰ تومان بوده که به نسبت بهمن ماه ۴/ ۹ درصد افزایش داشته است. قیمت موز به‌دلیل وارداتی بودن آن از تغییرات قیمت دلار متاثر می‌شود. هر کیلو سیب درختی زرد نیز به‌طور میانگین به قیمت ۷ هزار و ۶۰۰ تومان به فروش رسیده که تورم ماهانه ۲/ ۹ درصدی را تجربه کرده است.
در گروه قند و شکر نیز قیمت هر کیلو شکر در اسفند ماه به نسبت بهمن رشد ۴/ ۹ درصدی داشته و قند نیز با افزایش قیمت ۴/ ۵ درصدی همراه بوده است.
کاهش قیمت صیفی‌جات با حمله کرونا
با اعلام رسمی شیوع ویروس کرونا در کشور، میادین میوه‌وتره‌بار کشور از اولین بازارهایی بودند که با تلاطم مواجه شدند. افزایش تقاضا برای مرکبات سبب رشد قیمت در آنها و کاهش تقاضا برای سبزیجات و صیفی‌جات، قیمت آنها را با کاهش مواجه کرد. به‌دلیل شرایط ضدعفونی کردن سبزیجات مردم اقبال کمتری برای خرید آنها نشان دادند در نتیجه، گفته می‌شد در بسیاری از میادین میوه‌وتره‌بار سبزیجات و صیفی‌جات تلنبار شده و از بین رفته‌اند. آمارهای منتشر شده نیز نشان می‌دهد قیمت گوجه‌فرنگی در اسفند ماه به نسبت بهمن ۸/ ۲۹ درصد کاهش داشته است. قیمت هر کیلو گوجه‌فرنگی در بهمن ماه حدود ۶ هزار و ۷۰۰ تومان بوده که در اسفند با کاهش ۲ هزار تومانی همراه شده است. براساس آمار رسمی، خیار نیز تورم ماهانه منفی ۱/ ۴ درصد را تجربه کرده است.
کاهش قیمت گوجه‌فرنگی در اسفند ماه بر قیمت رب گوجه‌فرنگی نیز موثر بوده است و آن را با کاهش قیمت جزئی (منفی ۴/ ۰ درصد) مواجه کرده است.
آنالیز سالانه اقلام خوراکی
بررسی آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد در اسفند ماه سال ۹۸ به نسبت مدت مشابه سال ۹۷ از میان کالاهای منتخب، ۱۵ کالا تورم مثبت دورقمی و دو کالا تورم مثبت تک‌رقمی داشته‌اند. در مقابل پنج کالای خوراکی نیز تورم منفی دورقمی و دو کالا تورم منفی یک رقمی داشته‌اند. آمارهای رسمی نشان می‌دهد بیشترین تورم نقطه به نقطه در پایان سال گذشته به پیاز با تورم ۹/ ۸۶ درصد تعلق داشته است. دومین کالای با بیشترین تورم، چای خارجی است. آمار و ارقام منتشر شده نشان می‌دهد که در اسفند ماه سال‌جاری هر بسته نیم کیلویی چای خارجی به قیمت ۵۸ هزار و ۷۰۰ تومان عرضه شده که به نسبت مدت مشابه سال گذشته افزایش قیمت ۱/ ۸۳ درصدی داشته است.
سومین کالای با تورم سالانه بالا، برنج ایرانی درجه یک است که قیمت هر کیلوی آن در مدت یک‌سال حدود ۸/ ۴۲ درصد افزایش داشته است. به گواه آمار رسمی، هر کیلو برنج ایرانی به‌طور متوسط به قیمت ۲۳ هزار و ۷۰۰ به فروش رسیده که به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۷ هزار و ۱۰۰ تومان افزایش قیمت داشته است. برنج خارجی که از کالاهای پرطرفدار است نیز در سال گذشته تورم ۱۰ درصدی داشته است. در گروه لبنیات، ماست و شیر و پنیر پاستوریزه به ترتیب تورم سالانه ۴/ ۳۰ درصد، ۹/ ۲۷ درصد و ۵/ ۲۳ درصد را ثبت کرده‌اند. این درحالی است که این اقلام در آخرین ماه سال با تقاضای بالایی مواجه نبوده‌اند.
علاوه براین، پرتقال و کره پاستوریزه دو کالایی بوده که تورم سالانه آن کمترین رشد مثبت را تجربه کرده‌اند. قیمت هر کیلو پرتقال محصول داخلی در اسفند ۹۸ نسبت به مدت مشابه ۹۷ تورم ۸ درصدی را تجربه کرده است. کره پاستوریزه نیز در مدت مشابه تورم نقطه به نقطه ۵/ ۲ درصدی را تجربه کرده است. در مقابل قیمت خیار بیشترین کاهش قیمت سالانه را ثبت کرده به‌طوری‌که آمارها نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه خیار در اسفند ماه سال گذشته منفی ۶/ ۱۶ درصد بوده است. گروه گوشت قرمز و گوشت مرغ نیز با تورم منفی سالانه روبه‌رو بوده است. آمارها نشان می‌دهد در اسفند ماه سال گذشته قیمت هر کیلو مرغ حدود ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان بوده که به نسبت سال قبل آن حدود ۲ هزار تومان کاهش قیمت داشته است. این کاهش قیمت معادل تورم منفی ۴/ ۱۳ درصد بوده است. از سوی دیگر در گروه گوشت قرمز، گوشت گاو یا گوساله تورم منفی ۷/ ۵ درصد و گوشت گوسفند تورم منفی ۵/ ۱ درصد را ثبت کرده‌اند.
