روزهای سیاه کرونایی سال جدید – آن‌گونه که پیش‌بینی می‌شد – از راه رسید؛ روز گذشته، کرونا در ایران در بازه‌ای ۲۴ ساعته ۲۵۸ قربانی گرفت و این تعداد، در مقایسه با آمار مرگ کرونایی یک روز پیش‌تر (شنبه) جهشی معنادار را نشان می‌دهد. روز شنبه ثبت مرگ ۱۹۳ ایرانی در اثر کرونا، گرچه خود رکوردی در چندماه گذشته بود اما آمار مرگ کرونایی در روز یکشنبه، نشان داد که پیش‌بینی‌ها از فرارسیدن روزهای سیاه کرونایی در هفته پایانی فروردین ماه، به وقوع پیوست. جامعه درمانی و پزشکی کشور، سیاست دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا در سفرهای نامحدود نوروزی را اصلی‌ترین عامل شکل‌گیری موج چهارم می‌دانند. هرچند در پی آغاز این موج، رنگ قرمز روی نقشه کرونا در ایران از روزهای گذشته در حال گسترده شدن بود اما دیروز سعید نمکی وزیر بهداشت رسما اعلام کرد که نقشه کرونا در کشور قرمزتر و سیاه می‌شود. او با اشاره به برآوردهای جدید تاکید کرد که احتمالا هفته جاری و آتی نقشه کرونا به مراتب قرمزتر و سیاه می‌شود.با وجود آنکه تعداد شهرهای قرمز در ۱۴ فروردین امسال، تنها محدود به ۴۸ شهر بود اما با افزایش تعداد این شهرها به ۲۵۷ شهر در روز ۱۸ فروردین، زنگ خطر قرمز شدن سراسر ایران به صدا درآمد و حالا تنها ۶۲ شهر در وضعیت زرد و آبی قرار دارند و ۱۲۹ شهرستان هم نارنجی و در آستانه قرمز شدن هستند. بنابرآخرین آمار اعلامی وزارت بهداشت در روز گذشته، ۵۱ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۱ شهرستان نیز در وضعیت آبی قرار دارند.این وضعیت، دولت، ستاد ملی مقابله با کرونا و شخص رئیس‌جمهوری را هدف انتقادهای گسترده قرار داده است. یکی از اصلی‌ترین چهره‌های منتقد به این وضعیت، وزیر بهداشت کابینه روحانی است. سعید نمکی که از جمله مخالفان سفرهای نوروزی بوده و جلوگیری از این سفرها را خواستار شده بود و پیش از نوروز نیز به صراحت نگرانی خود را از مسافرت به‌عنوان اصلی‌ترین عامل گردش ویروس اعلام کرده بود، دیروز هم دست از انتقاد بر نداشت. او با تاکید بر اینکه قبل از عید گفتم تاب‌آوری مردم مهم است اما تاب‌آوری کادر بهداشت و درمان کشور که یک روز خوش در ۱۴ ماه گذشته نداشته‌اند بسیار مهم‌تر است، دلایل بی‌توجهی‌ها را این‌گونه تشریح کرد: یکی از دلایل بی‌توجهی‌ها این بود که مثل کودکی که لباس خود را گلی می‌کند می‌گوید ماشین لباسشویی مادرم هست، شاید فکر می‌کردند کادر درمان که بی‌صدا چند موج اپیدمی را با تمام مضایق مادی و تحریم‌ها اداره کردند و نفس‌شان هم در نیامد، عده‌ای گفتند اگر خیز چهارمی باشد باز هم اینها مدیریت می‌کنند اما متوجه نبودند که خیز چهارم بسیار شدیدتر است.پیش از این نیز ایرج حریرچی معاون‌کل وزارت بهداشت در یک برنامه تلویزیونی در روز ۱۸فروردین درباره سیاست سفرهای نوروزی ۱۴۰۰ گفت: تاکید وزارت بهداشت این بود که از فرصت طلایی نوروز برای کاهش آمار کرونا استفاده کنیم و مانند سال گذشته که همه‌جا تعطیل بود امسال نیز همانگونه شود و جلوی مسافرت‌ها گرفته شود اما برخی در ستاد ملی کرونا مانع شدند تا از فرصت طلایی عید برای خاموش‌کردن شعله‌های کرونا استفاده کنیم.از سوی دیگر روز گذشته علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره تصمیم این ستاد برای سفرهای نوروزی گفت: وزارت بهداشت فقط یک رأی در ستاد دارد و در این ستاد نیز اعلام کرد با سفرهای نوروزی مخالف است، عده کمی با این نظر وزارت بهداشت موافق بودند و بقیه اعضا با آن مخالفت کردند که منجر به انجام سفرها شد.هم‌اکنون وضعیت کرونایی ایران به‌گونه‌ای است که به تاکید سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، شرایط فعلی کرونا از آبان گذشته هم بدتر است.نمودارهای آماری حاکی از طغیان چهارم و شیب تند کرونا در ۱۴ استان است. این در حالی است که آمارها تا روز شنبه، شیب تند کرونا در ۱۲ استان را نشان می‌داد و هم‌اکنون ۱۴ استان در این شیب تند قرار گرفته‌اند.
بیش از ۱۹ هزار مبتلای جدید
براساس آخرین آمار وزارت بهداشت، علاوه بر مرگ ۲۵۸ بیمار کرونایی در ایران در بازه ۲۴ ساعته منتهی به ظهر یکشنبه، ۱۹ هزار و ۶۶۶ بیمار جدید کرونایی در کشور شناسایی شدند که دو هزار و ۷۸۰ نفر از آنها بستری شدند. به این ترتیب، مجموع بیماران کووید-۱۹ در کشور تا ظهر روز یکشنه به دو میلیون و ۷۰ هزار و ۱۴۱ نفر رسیده و همچنین مجموع جان باختگان این بیماری نیز به ۶۴ هزار و ۴۹۰ نفر رسید. بنابر آخرین آمار اعلامی، چهار هزار و ۳۹۲ نفر از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ به‌دلیل شدت بیماری، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند.
اعمال محدودیت یا بازی با الفاظ؟
این اعداد و ارقام که روند قرمز شدن نقشه کرونایی ایران را نیز به تصویر می‌کشد، هرچند به اعمال محدودیت هایی در کشور منجر شده، اما نحوه اعمال این محدودیت‌ها نیز همانند سیاست سفرهای نوروزی ۱۴۰۰، با انتقادات گسترده از سوی جامعه پزشکی و برخی اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا روبه‌رو است. فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان‌شهر تهران یکی از همین افراد است که اعمال محدودیت‌های جدید را «بازی با الفاظ» می‌داند. علیرضا زالی در گفت‌وگوی دیروز خود با خبرگزاری صدا و سیما، تاکید کرد: آن چیزی که در حال حاضر در سطح شهر اعمال می‌شود مطلقا با مبانی علم پیشگیری انطباق ندارد و بیشتر به‌نظر می‌رسد با الفاظ بازی می‌شود. او در ادامه انتقادات خود تاکید کرد: تا زمانی که در کنترل اپیدمی از مباحث علمی تعبیرات سلیقه‌ای، غیرحرفه‌ای و غیر کارشناسی صورت بگیرد، وضعیت به همین شکل خواهد بود. زالی با تأکید بر اینکه شهر باید لاک داون (قرنطینه) شود، افزود: وضعیتی که در حال حاضر در شهر مشاهده می‌شود ابدا به این شکل نیست و با توجه به مرگ‌ومیر بالایی که در هفته گذشته رخ داد و حجم بالای ابتلا تنها راه حل ممکن در تهران برای عبور از بحران فعلی لاک داون کردن شهر است.
وضعیت وخیم پایتخت
فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان‌شهر تهران، با بیان اینکه در ۲۴ ساعت منتهی به روز یکشنبه، در هر ۱۶ دقیقه یک شهروند تهرانی بر اثر کرونا جان باخته و حدود ۷۰ نفر در این بازه زمانی فوت کرده‌اند، گفت: گزارش‌ها نشان می‌دهد برخلاف آن چیزی که انتظار داریم ریتم شهر تغییر نکرده است و متأسفانه هفته گذشته به‌رغم اعلام وضعیت قرمز در تهران، روزانه بیش از ۸۰۰ هزار نفر از مترو استفاده کرده‌اند.
بی‌توجهی دستگاه‌ها به دورکاری
زالی با بیان اینکه اگر قرار باشد یک سوم کارمندان در ادارات حضور یابند، طبیعتا ارباب رجوع نیز حضور خواهند یافت، گفت: ادارات و بخش خصوصی باید تعطیل شوند. او ادامه داد: متاسفانه گزارش‌های متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از دستگاه‌های ملی برای حضور یک سوم کارمندان حاضر به پذیرش مصوبات ستاد نشده‌اند و با این وضعیت کنترل اپیدمی بسیار سخت خواهد بود.علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز دیروز بر همین موضوع صحه گذاشت و عملکرد برخی استان‌ها در محدود کردن حضور کارکنان را مورد نقد قرار داد. با این همه علیرضا زالی در گفت‌وگوی خود با خبرگزاری صداوسیما، تنها راه ممکن برای مهار بیماری را ایجاد یک فرآیند جدی برای تعطیلی و تغییر ریتم شهر خواند، به‌گونه‌ای که مردم در تهیه خدمات ضروری دچار مشکل نشوند: در نظر ما این است که به‌جز مشاغل خدماتی ضروری مانند آتش‌نشانی، بهداشت و درمان و مواردی از این قبیل، اداره‌جات تعطیل شوند. اگر با یک سوم کارمندان ارائه خدمت در ادارات صورت گیرد، امکان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی کمرنگ خواهد شد، زیرا با ازدحام ارباب رجوع مواجه خواهیم بود.»
