توان اقتصادی خانوارهای پایتخت در برابر «ویروس کرونا» در قالب یک نظرسنجی بررسی شد. نتایج این نظرسنجی که شهرداری تهران با همکاری ایسپا انجام داده نشان می‌دهد: اقدام دولت درخصوص جمعیت حاضر در سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی طی روزهای اخیر مخالف خواسته شهروندان بوده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، نظرسنجی جدید شهرداری «نگاه شش وجهی پایتخت نشینان به چالش کرونا» را مورد واکاوی قرار داده است. این نظرسنجی حاوی یک پیام مهم به دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا است.
براین اساس، در این نظرسنجی در قالب یک جامعه آماری از مردم تهران درخصوص «دو راهی کار یا قرنطینه» سوال شده است. نتایج این پرسش مشخص کرده که 75 درصد از پایتخت نشینانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند به رغم وجود مشکلات اقتصادی، موافق قرنطینه و تعطیلی مراکز کسب و کارها هستند. جزئیات نتایج این نظرسنجی در شرایطی منتشر شده که رفت و آمد در پایتخت به دلیل عقب نشینی محسوس ستاد ملی مقابله با کرونا در برابر محدودسازی و منع فعالیت یکسری از کسب و کارها افزایش پیدا کرده است.
آنچه در این نظرسنجی بیش از نکات دیگر قابل توجه است تصمیمی است که دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا درخصوص مدل و نحوه جدید حضور کارمندان دولت در دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی اتخاذ کرده است.
پیش از این با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، یک سوم از کارمندان دولت در محل کار خود حضور پیدا می‌کردند و دو سوم باقی کارکنان به شکل دورکاری از منزل در حال فعالیت بودند. اما در روزهای اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا با عقب‌نشینی از این تصمیم، جمعیت حاضر در محل کار را از یک سوم به دو سوم افزایش داد. از این رو به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از افزایش مسافرت‌های درون شهری و افزایش حجم تردد خودروهای شخصی و مسافران شبکه حمل و نقل عمومی در سطح شهر، تحت تاثیر این تصمیم برای استقرار دوبرابری نیروهای کار نسبت به هفته گذشته در دستگاه‌های دولتی قرار دارد.
چراکه با تصمیم جدید این ستاد، در هفته جاری کارمندان دورکار دستگاه‌ها تعدادشان نصف و جمعیت حاضر در دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی تعدادشان نسبت به هفته قبل دو برابر شده است.
همین موضوع نیز به‌طور محسوس، حجم خودروهای در حال تردد در معابر و بزرگراه‌های شهر را افزایش داده است.
این در حالی است که پیام مخابره شده از سوی شهروندان تهرانی به تصمیم‌گیران در ستاد ملی مقابله با کرونا در قالب این نظرسنجی، مخالف تصمیم اخذ شده در این ستاد است. به‌طوری‌که سه چهارم شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی عنوان کرده‌اند که به دلیل گستردگی چالش کرونا، بین دو گزینه «کار» و «قرنطینه» حتی با وجود شرایط سخت اقتصادی، گزینه دوم را انتخاب می‌کنند.
تجربه یک ماه گذشته ناشی از حضور یک سوم نیروهای کار در محل دستگاه‌های دولتی و دورکاری دو سوم از آنها نشان داد که بخش زیادی از ترافیک معابر شهری به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرد.
نکته جالب آنکه، از مجموع پاسخ‌دهندگان به این پرسش، 80 درصد از افرادی که حقوق بگیر دولتی و بخش خصوصی هستند عنوان کرده‌اند باید شهر و فعالیت‌های اقتصادی در آن تا پایان بحران کرونا تعطیل شود و در مقابل فقط 68 درصد از افرادی که کسب و کار آزاد داشته‌اند با تعطیلی شهر در شرایط کنونی موافق بوده‌اند.
در این نظرسنجی درخصوص «میزان نگرانی اقتصادی ناشی از تعطیل شدن شهر» نیز سوال شده است. طبق نتایج به دست آمده، کمترین نگرانی اقتصادی از سوی افراد بازنشسته عنوان شده است. این گروه اعلام کرده‌اند با شرایط موجود و در صورت تعطیلی شهر، تا پنج ماه آینده نیز امکان گذران زندگی با همین وضعیت را دارند. در مقابل بیشترین نگرانی از سوی شاغلان کسب و کارهای آزاد اعلام شده است. این گروه از افراد که به‌طور طبیعی کسب درآمد برای آنها به برقراری دوباره فعالیت‌ها و کسب و کارهای اقتصادی وابسته است عنوان کرده‌اند در ماه جاری نیز مشکل درآمد و معیشت دارند.
دومین وجه نگاه پایتخت نشینان به چالش کرونا به‌طور بارزتر به بررسی «توان اقتصادی در برابر کرونا» مربوط می‌شود. در این قالب، 70 درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی اعلام کرده‌اند به احتمال زیاد طی دو ماه پیش رو (اردیبهشت و خردادماه) به مشکل درآمدی و تامین مخارج خانوار برخورد خواهند کرد. این در حالی است که کمتر از 10 درصد از پاسخ‌دهندگان به این پرسش پیش بینی کرده‌اند که تا خردادماه(پایان فصل بهار) امکان تاب آوری به لحاظ اقتصادی را دارند. در این صورت اگر فرضیه نخست مطرح شده از سوی کارشناسان و تصمیم گیران در دولت مبنی بر اینکه موج ابتلا به ویروس کرونا، تا ابتدای فصل تابستان کاهش پیدا می‌کند، تحقق پیدا کند و تا آن زمان یعنی پایان فصل بهار به دلیل شیوع و فراگیری بالای ویروس، همچنان بخش زیادی از کسب و کارهای اقتصادی تعطیل باشند، به نظر می‌رسد با گذشت هفته‌ها و نزدیک شدن به پایان فصل بهار، مشکلات پایتخت نشینان به لحاظ اقتصادی افزایش پیدا خواهد کرد.
سومین وجه مورد بررسی در این نظرسنجی نیز به «میزان ترس یا درک پایتخت نشینان از ابعاد واقعی شیوع و ابتلا به ویروس کرونا» باز می‌گردد.
نتایج به دست آمده از این بخش حاکی از آن است که 51 درصد افراد شرکت‌کننده در این نظرسنجی، ترس و نگرانی بالایی از ابتلای خود و خانواده به این ویروس دارند.
مقایسه نتایج این نظرسنجی با نظرسنجی انجام شده در اسفندماه سال گذشته در همین موضوع نشان می‌دهد حدود یک درصد نگرانی پایتخت‌نشینان در فروردین ماه نسبت به اسفند سال گذشته افزایش پیدا کرده است. در عین حال هنوز حدود یک سوم از پایتخت نشینان خطرات و ابعاد واقعی ابتلا به کرونا را درک نکرده‌اند و نگرانی زیادی بابت ابتلا به این ویروس ندارند.
وجه دیگر این نظرسنجی، به بررسی نگاه پایتخت‌نشینان درخصوص «علت شیوع ویروس کرونا» پرداخته است.
پاسخ شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی به این سوال به ترتیب فراوانی در سه عامل قابل دسته بندی است. براین اساس، «ضعف دولت‌ها نسبت به کنترل روند شیوع و فراگیری ویروس کرونا در جهان» مهم‌ترین علت شیوع کرونا از نگاه پایتخت نشینان بوده است. گروه دیگری از شرکت‌کنندگان، این موضوع را به‌عنوان «یک پدیده طبیعی و خارج از کنترل» دانسته‌اند. اما گروه سوم «عدم رعایت مسائل بهداشتی» را عامل اصلی شیوع کرونا مطرح کرده‌اند.
جالب آنکه بین زنان و مردان پاسخ‌دهنده به این پرسش تفاوت‌های قابل‌توجهی وجود دارد. به‌عنوان مثال بخش زیادی از زنان شرکت‌کننده در این نظرسنجی، «خشم و غضب خداوند» را عامل شیوع این ویروس دانسته‌اند و در مقابل، برخی از مردان پاسخ‌دهنده به این پرسش، شیوع این ویروس را یک «توطئه جهانی» عنوان کرده‌اند.
وجه پنجم، بررسی «میزان رضایت یا نارضایتی از عملکرد دولت در کرونا» است. در پاسخ به این وجه، 27 درصد از شرکت‌کنندگان، رضایت مناسب و واقعی از عملکرد دولت در کنترل ویروس کرونا داشته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد این میزان رضایت مناسب از عملکرد دولت نسبت به کنترل کرونا، 7 درصد نسبت به اسفندماه سال گذشته افزایش پیدا کرده است.
دیگر وجه مورد بررسی نیز، «میزان اعتماد یا بی اعتمادی به آمار رسمی» درخصوص چالش کرونا است. نتایج به دست آمده از این نظرسنجی حاکی از آن است که 48 درصد از پاسخ‌دهندگان تهرانی به این سوال، سطح اعتماد پائین یا بی‌اعتمادی کامل به آمار رسمی اعلام شده از سوی مراجع آماری در این حوزه را دارند. در عین حال، فقط 27 درصد از شرکت‌کنندگان اعتماد کامل به آمار اعلام شده درخصوص گستردگی شیوع، تعداد افراد مبتلا به این بیماری و میزان مرگ و میرهای ناشی از آن را دارند. جالب آنکه در اسفندماه گذشته حجم بی اعتمادی نسبت به آمارهای رسمی اعلام شده بیشتر بوده است. نتایج نظرسنجی انجام شده از سوی شهرداری تهران در اسفندماه سال گذشته نشان می‌دهد 69 درصد از پاسخ‌دهندگان به این پرسش، نسبت به آمار رسمی بی اعتماد یا کم اعتماد بوده‌اند.
علاوه بر این شش وجه مورد بررسی، نتایج این نظرسنجی یک نکته مهم دیگر را نیز درخصوص نگاه تهرانی‌ها به چالش کرونا مشخص کرده است. نتایج این نظرسنجی مشخص کرده، تهرانی‌ها درخصوص زمان پایان شیوع و فراگیری ویروس کرونا و خلاص شدن از این ویروس در زندگی روزمره، با یک ابهام بزرگ مواجه هستند و دقیقا زمان پایان آن را نمی‌دانند.
بخشی از این نظرسنجی نیز به بررسی چالش‌های اجتماعی به وجود آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا اختصاص پیدا کرده است. شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی معتقدند با شیوع ویروس کرونا و افزایش میزان گذران اوقات در خانه، در 16 درصد از خانوارهای تهرانی، تنش خانوادگی به سبب ماندن در خانه افزایش یافته است. در این میان، در 58 درصد این خانواده‌ها، تنش میان زن و شوهرها افزایش داشته و در 46 درصد هم افزایش تنش میان والدین و فرزندان تجربه شده است.
