فقر عامل اصلی شکل دادن به زندگی انسان است. بیشتر با مجموعه ایستا از پارامترها مانند کمبود درآمد، دسترسی به کیفیت بهداشت، آموزش و مسکن و غیره اندازه گیری می شود (DSS، 1999). مفهوم طرد اجتماعی با استفاده از شاخص‌های پویا، شرایط محرومیت را در زمینه اجتماعی و اقتصادی گسترده‌تر تحلیل می‌کند (کمینز، 2004). بنابراین طرد اجتماعی شرایطی است که تعدادی از افراد از ترکیبی از مشکلات مرتبط مانند بیکاری، مهارت‌های پایین، درآمد کم، مسکن نامناسب، محیط جرم و جنایت بالا، سلامت نامناسب و فروپاشی خانواده با سایر عوامل ترکیبی برای به دام انداختن افراد رنج می‌برند. مناطق در یک مارپیچ از ضرر (DSS (وزارت تامین اجتماعی)، 1999، SEU (واحد محرومیت اجتماعی)، 1997). این امر به فرایند دور شدن از یکی از سیستم های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، ضروری برای ادغام افراد در یک جامعه، که معمولاً پس از انکار روابط اجتماعی، آداب و رسوم، که اکثریت در آن شرکت می کنند یا گاهی با ناتوانی جسمی در مشارکت شکل می گیرد، مرتبط است. ناتوانی های کنترل نشده فرد یا نداشتن قدرت تصمیم گیری و یکپارچگی برای مشارکت. طرد اجتماعی به جامعه در ارزیابی عملکرد و خطرات خود به ویژه با اشاره به وحدت اجتماعی و رفاه افراد کمک می کند (روم، 1995، واکر، واکر، 1997).

پدیده طرد اجتماعی را می توان به راحتی از طریق دو جنبه اصلی توضیح داد: انکار مشارکت (به عنوان بیرونی) و ناتوانی در مشارکت (به عنوان درونی) (بارنز، بلوم، کاکس، لسوف و واکر، 2006). مشکل طردشدگی به ویژه در کودکان شدید است. عملکرد نامناسب نهادهای اجتماعی، اقشار محروم و آسیب پذیر را به وضعیت نامناسب زندگی و طرد اجتماعی سوق می دهد. یک راه حل ساده و مستقیم برای مشکل افزایش پایگاه منابع و ارائه حقوق و امکانات اولیه برای توده ها در پله های درب آنها است (مارش، گوردون، پانتازیس و هسلوپ، 1999).

کنوانسیون حقوق کودک (1989) به دلیل عدم بلوغ ذهنی و جسمی در این گروه سنی، دوران کودکی را به کمک و مراقبت متمایز معرفی کرد. این کنوانسیون یک طرح کلی برای اصول حقوقی و اجتماعی برای حمایت از کودکان و رفاه آنها به ویژه کودکان کشورهای فقیر ارائه می دهد. کودکان به عنوان یکی از مهمترین عوامل تحقیق طرد اجتماعی نشان داده شده اند (لویتاس و همکاران، 2007). فلسفه اصلی پرداختن به این موضوع مطمئناً محیطی مبتنی بر رفاه و توسعه را تضمین می کند که شامل سلامت، امنیت، لذت، موفقیت، مشارکت و رشد اقتصادی می شود. برجسته ترین عوامل خطر عبارتند از نابرابری های قومیتی، تجزیه محله، نابرابری در جنسیت، ناتوانی های جسمی، خانواده از هم گسیخته، شغل خانواده پایین و درآمد خانواده به عنوان عوامل اصلی نشان دهنده طرد اجتماعی در کودکان (برادبری، مارکوس، 1999، DfES، 2006a، DfES، 2006b، گوردون، پیتر، 2000، لویتاس و همکاران، 2007).

نقش در دسترس بودن و دسترسی به خدمات محلی، به ویژه خدمات اجتماعی، در ادغام یا انزوای جوانان از اهمیت بالایی برخوردار است. ارائه چنین خدماتی در داخل محله‌های مسکونی برای کاهش محرومیت‌های کودکان و مشارکت آنان در فعالیت‌های عادی ضروری است. خانوارهایی که از وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین تری برخوردارند، سطح دسترسی کمتری به خدمات دارند، از این رو، برای توجه بیشتر تحقیقاتی دیر شده است (بارنز، 2005، بروکس گان، 2007، فهمی، 2006، هاوارث و همکاران، 1998).

وضعیت پاکستان در شرایط محرومیت در میان کودکان، عمدتاً به دلیل نابرابری اقتصادی، بسیار نگران کننده است. مرگ و میر کودکان در پاکستان 19 درصد بیشتر از کشورهایی است که تولید ناخالص داخلی مشابهی دارند. همچنین در سطح کشور میزان مرگ و میر دختران در دوران شیرخوارگی بسیار بیشتر از پسران است. نتایج آشکار نرخ مرگ و میر بالا (27٪) و با مرگ و میر کودکان 19٪ بیشتر از کشورهای دارای موقعیت اقتصادی مشابه، 67٪ نرخ مرگ و میر بیشتر در دختران نسبت به پسران در گروه سنی 1 تا 4 سال است. ثبت نام در مدارس همچنین یک محیط تبعیض آمیز مبتنی بر جنسیت با برخی موانع قابل مشاهده برای تحصیل زنان را به تصویر می کشد. طبقه اجتماعی به عنوان خط اصلی پراکندگی در ساختار اجتماعی در پاکستان به دلیل محیط فئودالیستی غالب در بیشتر بخش های این کشور، با عوامل تقسیم کننده بیشتر مانند مذهب، طبقه، طبقه و قومیت شناخته می شود. تحلیل‌های موقعیتی نشان می‌دهد که بیشتر مزایا فقط توسط طبقه بالا دریافت می‌شود و فقرا مجبور به عقب‌نشینی هستند (SEU، 2002، SPARC، 2011).

پیشاور که مرکز استان خیبر پختونخوا (که قبلا به عنوان استان مرزی شمال غربی شناخته می شد) یکی از پرجمعیت ترین شهرهای پاکستان است. در این شهر پشتون‌ها و هندکو زبان‌ها با دیدگاه مذهبی قوی زندگی می‌کنند. این مرکز هسته فعالیت های اقتصادی برای مناطق قبیله ای تحت اداره فدرال (FATA) و گذرگاه ترانزیتی برای تجارت با افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی است. در طی چند دهه گذشته، پیشاور به یکی از متنوع ترین شهرهای پاکستان از نظر قومیتی و فرهنگی تبدیل شده است. جمعیت شهر به دلیل مهاجرت داخلی و مهاجرت افراد در جستجوی شغل و امکانات بهتر زندگی، ناآرامی های داخلی و عملیات نظامی در مناطق اطراف و هجوم مهاجران افغانی که در طول جنگ افغانستان مهاجرت کرده اند، به شدت افزایش یافته است (رحمان، 2012). . مشخصات جمعیتی شهر نشان می دهد که جمعیت آن 2 میلیون و 864 هزار و 724 نفر است که 44 درصد جمعیت زیر 14 سال و 16 درصد زیر 5 سال جمعیت دارند. تعداد کودکانی که در سن مدرسه رفتن هستند به 861122 نفر می رسد و تنها 287044 نفر از آنها در مدارس ثبت نام می کنند (اداره آمار، 2007). خدمات موجود برای جمعیت رو به رشد، به ویژه گروه های آسیب پذیر مانند کودکان فقیر، کمیاب است. بخش بزرگی از جمعیت کودکان به دلیل فقر درگیر کار کودکان هستند، از مشاغل فنی گرفته تا تکدی گری. این کودکان پس از ساعات کاری طولانی با مقدار ناکافی پاداش دریافت می کنند. این کودکان به دلیل محرومیت از اوقات فراغت، ناامنی در محل کار و رژیم غذایی ناکافی، احساس رنجش از جامعه و محرومیت از دسترسی به امکانات اولیه زندگی می کنند (طلعت و مهر، 1378).

با در نظر گرفتن پایایی داده‌های اولیه و نتیجه‌گیری‌های علمی فوق‌الذکر، این مطالعه تنها با هدف بررسی ابعاد دسترسی کودکان به خدمات بر اساس داده‌های واقعی از پاسخ‌دهندگان در مطالعه طراحی شده است.